TRANG THÔNG TIN VỀ LUẬN ÁN
Tên đề tài luận án: “Nghiên cứu tính chất đất mặn trồng lúa một số tỉnh đồng bằng sông Cửu Long và đề xuất hướng sử dụng hợp lý”
Chuyên ngành: Khoa học đất
Mã số: 9.62.01.03
Nghiên cứu sinh: Nguyễn Quang Huy
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Phạm Quang Hà; TS. Hoàng Dương Tùng
Cơ sở đào tạo: Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam
1. TÓM TẮT NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ MỚI CỦA LUẬN ÁN
Luận án là công trình nghiên cứu đánh giá được biến động một số tính chất đất mặn ở các kiểu sử dụng đất lúa khác nhau và theo hệ thống lưu vực sông chính (sông Vàm Cỏ, sông Tiền, sông Hậu, sông Cái Lớn) tại một số tỉnh đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL). Xác định được nguyên nhân chính và yếu tố tác động đến sự thay đổi tính chất đất mặn trồng lúa ở địa bàn nghiên cứu. Đề xuất được hướng sử dụng hợp lý đất mặn cho trồng lúa, giải pháp kỹ thuật, giải pháp công trình hoặc chuyển đổi đất lúa nếu không phù hợp. Kết quả nghiên cứu của luận án tập trung vào ba nội dung chính sau:
+ Nội dung (1): Nghiên cứu hiện trạng biến động đất mặn trồng lúa về diện tích, tính chất theo kiểu sử dụng đất lúa và theo lưu vực sông
+ Nội dung (2): Nghiên cứu ảnh hưởng của canh tác và xâm nhập mặn đến biến động tính chất đất mặn trồng lúa ở ĐBSCL.
+ Nội dung (3): Nghiên cứu đề xuất giải pháp canh tác để sản xuất lúa bền vững trên đất mặn vùng ĐBSCL.
Luận án đã đạt được những kết quả mới như sau :
Xác định rõ và định lượng sự thay đổi về chất lượng đất mặn ĐBSCL qua các giai đoạn 2000-2005 và 2015-2020, bao gồm tính mặn và các tính chất độ phì theo kiểu sử dụng đất lúa và theo hệ thống lưu vực sông chính vùng ĐBSCL.
– Xác định được những nguyên nhân chính và yếu tố tác động đến đặc điểm, thay đổi chất lượng môi trường đất mặn trồng lúa, từ đó đề xuất những giải pháp sử dụng đất hợp lý trong canh tác lúa và sản xuất nông nghiệp bền vững tại một số tỉnh ĐBSCL.
– Đề xuất giải pháp và một số phương thức canh tác cho một số kiểu sử dụng đất mặn trồng lúa có hiệu quả tùy theo tính chất mặn vùng ĐBSCL.
2. KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG TRONG THỰC TIỄN VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ VẤN TIẾP TỤC NGHIÊN CỨU
2.1. Khả năng ứng dụng trong thực tiễn
– Cung cấp và làm rõ thêm cơ sở khoa học cho công tác quy hoạch đất sản xuất nông nghiệp ở ĐBSCL, sử dụng hợp lý đất mặn, thay đổi cơ cấu cây trồng trong điều kiện biến đổi khí hậu và nước biển dâng, ứng phó xâm nhập mặn vào nội địa ngày càng khốc liệt và thường xuyên.
– Khuyến cáo được một số phương thức canh tác, kỹ thuật canh tác cho một số kiểu sử dụng đất mặn trồng lúa có hiệu quả tùy theo tính chất mặn vùng ĐBSCL nhằm ứng phó với xâm nhập mặn cũng như các giải pháp cải tạo đất mặn trồng lúa vùng ĐBSCL.
2.2. Những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu
– Do tính phức tạp của nội dung xâm nhập mặn, xu thế chung là xâm nhập mặn ngày càng tăng, mặt khác đất trồng lúa nói chung và đất mặn đã được cải tạo để trồng lúa nói riêng đang có xu hướng vừa bị nhiễm mặn trở lại vừa bị suy thoái. Đề tài chỉ thực hiện một số nội dung về các chỉ tiêu vật, lý hóa học nhưng chưa có các chỉ tiêu sinh học rất cần có các nghiên cứu tiếp theo để có đầy đủ cơ sở khoa học để xác định sức khỏe đất và có biện pháp sử dụng cải tạo phù hợp.
– Cần sớm hoàn thiện, cập nhật bản đồ đất bị nhiễm mặn tỷ lệ trung bình cho vùng ĐBSCL và cho mỗi tỉnh; Xây dựng bản đồ tỷ lệ lớn cho các khu vực chịu tác động của xâm nhập mặn từ đó quy hoạch hệ thống sản xuất nông nghiệp liên vùng ĐBSCL một cách khoa học nhằm hạn chế tối đa tác động mặn đến sản xuất nông nghiệp./.
