THÔNG TIN VỀ NHỮNG KẾT LUẬN MỚI CỦA LUẬN ÁN TIẾN SĨ
Tên đề tài luận án: “Nghiên cứu xác định các thông số cơ bản về giá thể, dinh dưỡng, pH và quanh chu kỳ làm cơ sở cho việc tăng củ nhỏ khoai tây giống G0”
Thuộc chuyên ngành: Khoa học cây trồng
Mã số chuyên ngành: 9620110
Họ tên nghiên cứu sinh: Nguyễn Thế Nhuận
Hướng dẫn khoa học:
GS. TS. Nguyễn Quang Thạch
TS. Nguyễn Đăng Nghĩa
Thời gian đào tạo: 2014-2018
Tên cơ sở đào tạo: Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam
Những đóng góp mới của luận án
Trong những năm qua, việc ứng dụng củ khoai tây mini vào sản xuất giống đã cách mạng hóa ngành hàng sản xuất khoai tây do rút ngắn chu kỳ sản xuất giống trên đồng ruộng, đồng thời tạo ra số lượng lớn cây giống khoai tây sạch bệnh cung cấp cho trồng trọt và sản xuất (Wróbel 2014). Củ giống khoai tây mini là sản phẩm thu được từ nuôi cấy cây có nguồn gốc in vitro bằng các phương thức tối ưu.
Việc sản xuất củ giống khoai tây nhỏ thế hệ G0 tại Đà Lạt để cung cấp cho Đồng bằng Sông Hồng tiến hành tổ chức sản xuất các cấp củ nguyên chủng (G1), xác nhận (G2) nhằm phát triển hệ thống sản xuất khoai tây sạch bệnh tại Việt Nam là rất cần thiết và mang lại hiệu quả kinh tế cao, góp phần hạn chế nhập khẩu giống khoai tây là một đường hướng có triển vọng (Trần Văn Ngọc và CS, 1995).
Đề tài “Nghiên cứu xác định các thông số cơ bản về giá thể, dinh dưỡng, pH và quanh chu kỳ làm cơ sở cho việc tăng củ nhỏ khoai tây giống G0” là cơ sở khoa học giúp giải quyết một số yêu cầu thực tiễn về kỹ thuật sản xuất củ giống tây mini thế hệ G0 từ cây giống có nguồn gốc nuôi cấy mô trên giá thể. Đề tài được thực hiện từ tháng 1/2014 đến tháng 12/2019, tại Đà Lạt, Lâm Đồng. Với mục tiêu xác định được các thông số cơ bản về giá thế, dinh dưỡng, pH và quang chu kỳ làm cơ sở cho việc xây dựng các biện pháp làm tăng số lượng củ khoai tây giống nhỏ thế hệ G0 (khoai tây mini).
Đề tài đã thực hiện 4 nội dung nghiên cứu với 14 thí nghiệm: 1) Nghiên cứu giá thể phù hợp để sản xuất cây giống khoai tây sau cấy mô và giá thể cho sản xuất củ giống khoai tây mini; 2) Nghiên cứu xác định công thức dinh dưỡng và ảnh hưởng của một số yếu tố dinh dưỡng (N, P, K) đến sản xuất củ giống khoai tây mini từ cây giống khoai tây sau cấy mô; 3) Nghiên cứu ảnh hưởng pH dung dịch dinh dưỡng và quang chu kỳ đến số lượng củ giống khoai tây mini trồng trên giá thể; 4) Ảnh hưởng của sốc dinh dưỡng và pH trong điều khiển tăng số củ khoai tây mini trồng từ cây giống sau cấy mô trên giá thể. Đề tài đã đạt được một số kết quả chính:
1. Giá thể phối trộn theo thể tích 1 mụn xơ dừa + 1 đất đen (than bùn) + 1 đất đỏ được xác định là tốt nhất cho việc làm bầu để sản xuất cây khoai tây giống sau cấy mô. Hỗn hợp giá thể này có tác dụng tích cực đến khả năng sinh trưởng, phát triển rễ cây khoai tây sau cấy mô, tạo thuận lợi cho việc ứng dụng cơ giới hóa để sản xuất cây giống khoai tây ra rễ sau cấy mô (máy dập bầu khoai tây).
2. Xác định được giá thể 100% mụn xơ dừa là phù hợp nhất cho sản xuất củ giống khoai tây minni trong nhà màng, từ cây giống sau cấy mô. Năng suất củ đạt 180 củ/m2, trong đó có số lượng củ từ 3-10 gam đạt 30 củ/m2, số củ lớn hơn 10 gam đạt 117 củ/m2.
3. Xác định được công thức dinh dưỡng 202N, 66,5P, 313,5K, 160Ca, 36Mg, 48S, 4,0Fe, 0,66Cu, 0,22Zn, 0,5Mn, 0,26B (đơn vị tính ppm, pH=6,0, EC = 1dS m-1 ) là công thức có triển vọng cho sản xuất của giống khoai tây mini từ cây giống sau cấy mô trên giá thể mụn xơ dừa.
4. Xử lý quang chu kỳ ngày ngắn 10 giờ chiếu sáng/ngày cho kết quả tốt nhất, trên giống Atlantic đạt 7,4 củ/cây và 569,7 củ/m2 và trên giống PO3 đạt 9,5 củ/cây và 732 củ/m2.
5. Tạo sốc dinh dưỡng bằng việc giảm 100% nồng độ N trong dung dịch dinh dưỡng và điều chỉnh pH dung dịch về 4,0 trong vòng 48 giờ ở thời điểm 30 ngày đối với giống khoai tây Atlantic và 35 ngày đối với giống khoai tây PO3 làm tăng số lượng củ trung bình/cây và năng suất khoai tây từ cây giống sau cấy mô canh tác trên giá thể. Đối với giống khoai tây Atlantic có số củ trung bình/cây đạt 10,6 củ, năng suất đạt 308 củ/m2, đối với giống khoai tây PO3, số củ trung bình/cây đạt 13,3 củ, năng suất đạt 369 củ/m2.
