THÔNG TIN LUẬN ÁN TIẾN SĨ ĐƯA LÊN MẠNG
Tên đề tài luận án: “Khảo sát tác động dược lý hướng bảo vệ gan, thận của Bí kỳ nam
(Hydnophytum formicarum Jack.)”
Chuyên ngành: Dược lý – Dược lâm sàng
Mã số: 62720405
Họ và tên nghiên cứu sinh: Mai Nguyễn Ngọc Trác
Họ và tên người hướng dẫn: PGS.TS. Đỗ Thị Hồng Tươi, PGS.TS. Nguyễn Phương Dung
Tên cơ sở đào tạo: Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh
TÓM TẮT NHỮNG KẾT LUẬN MỚI CỦA LUẬN ÁN
Nghiên cứu khảo sát đặc điểm thực vật của loài Bí kỳ nam thu hái tại đảo Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang. Chiết xuất và khảo sát hoạt tính sinh học in vitro của các cao toàn phần gồm cao cồn 50%, 70%, 96% và cao nước từ thân củ Bí kỳ nam. Lựa chọn cao tiềm năng là cao cồn 50% để tạo các cao phân đoạn cao ethyl acetat, cao n-butanol và cao nước, từ đó chọn cao phân đoạn tiềm năng để phân lập chất. Đánh giá tác động dược lý hướng bảo vệ gan, bảo vệ thận in vitro, in vivo của các cao tiềm năng và các chất phân lập. Khảo sát độc tính cấp và độc tính bán trường diễn của cao cồn 50%.
1. Các đặc điểm vi phẫu, bột dược liệu, mã vạch ADN của dược liệu Bí kỳ nam thu hái tại đảo Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang được báo cáo, giúp định danh dược liệu là loài Hydnophytum formicarum Jack., họ Cà phê (Rubiaceae). Dược liệu có sự hiện diện của flavonoid, acid hữu cơ, hợp chất khử, saponin, tannin và triterpenoid. Dược liệu và cao chiết đạt các tiêu chuẩn chất lượng về độ ẩm, độ tro toàn phần, độ tro không tan trong acid và sự hiện diện của polyphenol. Lần đầu tiên các thông số tiêu chuẩn chất lượng của Bí kỳ nam được báo cáo, đóng góp dữ liệu cho việc kiểm nghiệm và xây dựng chuyên luận cho dược liệu này.
2. Các cao cồn Bí kỳ nam thể hiện hoạt tính ức chế sự tăng trưởng đối với các tế bào Hela, MCF-7, NCI-H460, không gây độc đối với tế bào HepG2, LLC-PK1 và Vero sau 24 giờ xửlý; gợi ý tác động bảo vệ tế bào gan, thận. Cao cồn 50% có hiệu suất chiết cao, hoạt tính chống oxy hóa tốt, đạt tiêu chuẩn chất lượng được lựa chọn là cao toàn phần tiềm năng. Cao phân đoạn ethyl acetat được chọn là cao tiềm năng để phân lập và định danh được 2 chất: (+)-catechin và acid protocatechuic. Lần đầu tiên 2 hợp chất này được phân lập từ Bí kỳ nam.
3. Cao cồn 50% Bí kỳ nam và các chất phân lập có tác động phòng ngừa tổn thương gan do CC14 2 mM gây ra trên tế bào gan người HepG2 sau 24 giờ và CCl4 0,2% liều 10 ml/kg trên chuột nhắt; phòng ngừa tổn thương thận do cisplatin 25 µM trên tế bào thận người HEK 293 và cisplatin liều 16 mg/kg trên chuột nhắt, thông qua con đường điều hòa stress oxy hóa Keap1/Nrf2/ARE. Lần đầu tiên, tác động dược lý bảo vệ gan, thận của Bí kỳ nam được báo cáo, gợi ý tiềm năng phát triển sản phẩm để phòng ngừa và/hoặc hỗ trợ điều trị bệnh gan, thận.
4. Lần đầu tiên các dữ liệu về tính an toàn của cao cồn 50% từ thân củ Bí kỳ nam được báo cáo cho thấy cao chiết không gây độc tính cấp đường uống trên chuột nhắt với liều duy nhất là 10 g cao/kg (tương ứng 32,3 g dược liệu khô/kg) kg) và cao cồn 50% liều 100 mg/kg không gây độc trên chuột nhắt khi cho chuột uống 60 ngày liên tiếp (01 lần/ngày).
