TRANG THÔNG TIN VỀ NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI VỀ MẶT HỌC THUẬT, LÝ LUẬN CỦA LUẬN ÁN
Tên luận án: Nâng cao sự cân bằng giữa cuộc sống và công việc: Phương pháp tiếp cận của Sen
Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh Mã số: 9340101
Nghiên cứu sinh: Trần Thị Hương Trang Khóa: UEH.ISB.PhD2
Cơ sở đào tạo: Viện Đào tạo quốc tế, Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh
Người hướng dẫn luận án: PGS. TS. Nguyễn Đình Thọ
Nội dung ngắn gọn những đóng góp mới về mặt học thuật, lý luận, những luận điểm mới rút ra được từ kết quả nghiên cứu, khảo sát của luận án;
Đóng góp về mặt lý thuyết
Với sự tập trung vào việc nâng cao sự cân bằng trong công việc-cuộc sống và cuộc sống-công việc, thông qua phương pháp tiếp cận của Sen, bài nghiên cứu 1 và nghiên cứu 2 đã xác định vai trò quan trọng của sự cảm nhận về năng lực, tỉnh thức trong công việc, dòng chảy tập trung trong công việc, các mối quan hệ có ý nghĩa và sự đóng góp có ý nghĩa trong công việc ở một nền kinh tế đang phát triển như Việt Nam. Đáng chú ý, ít có nghiên cứu sử dụng phương pháp tiếp cận này của Sen trong việc nghiên cứu cân bằng giữa công việc và cuộc sống, mặc dù nó có liên quan và phù hợp trong ngữ cảnh công việc. Thay vào đó, các lý thuyết như lý thuyết vai trò và lý thuyết ranh giới thường được áp dụng rộng rãi trong nghiên cứu về sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống hơn, thì lại không đề cập đến sự thay đổi của cá nhân.
Bài nghiên cứu 1 tập trung vào việc nâng cao sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống bằng cách xem xét vai trò của các mối quan hệ có ý nghĩa và sự đóng góp có ý nghĩa trong công việc đối với mối quan hệ giữa sự tỉnh thức trong công việc và sự cân bằng giữa công việc-cuộc sống, cũng như đối với mối quan hệ giữa sự phức tạp của công việc và sự cân bằng giữa công việc-cuộc sống. Nghiên cứu cũng khẳng định phương pháp tiếp cận của Sen (1985) trong việc hiểu những thị trường đang phát triển như Việt Nam. Các bác sĩ có sự tỉnh thức trong công việc cao và công việc phức tạp có xu hướng có mối quan hệ tốt trong công việc và tạo ra nhiều đóng góp ý nghĩa, từ đó nâng cao sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống. Nghiên cứu cũng đã xác nhận rằng sự tỉnh thức trong công việc và tính phức tạp công việc có mối liên hệ tích cực với sự hạnh phúc (Chung-Yan, 2010; Hölzel và cộng sự, 2011; Hyland và cộng sự, 2015).
Trong bài nghiên cứu 2, mặc dù các nghiên cứu trước đã cho rằng sự cảm nhận về năng lực nâng cao sự cân bằng trong công việc và cuộc sống (Hasna và cộng sự, 2020; Seong, 2016), bài nghiên cứu này đã cho thấy không có mối quan hệ trực tiếp nào giữa sự cảm nhận về năng lực và việc nâng cao sự cân bằng trong công việc-cuộc sống và cuộc sống-công việc. Điều này có thể ảnh hưởng từ bối cảnh nghiên cứu (Việt Nam) và đối tượng nghiên cứu (bác sĩ). Kết quả không rõ ràng này dẫn đến nhu cầu nghiên cứu trong tương lai để kiểm tra mối quan hệ này một cách chi tiết hơn. Ngoài ra, các bài nghiên cứu hiện có cũng chỉ ra rằng sự cảm nhận về năng lực có mối liên hệ tích cực với dòng chảy tập trung (Kim và cộng sự, 2017; Mesurado và cộng sự, 2016; Rodríguez-Sánchez và cộng sự, 2014). Câu hỏi về việc liệu sự cảm nhận về năng lực có nâng cao sự tỉnh thức trong công việc vẫn chưa được khám phá, mặc dù đã có nhiều bài nghiên cứu trước đây đề cập mối quan hệ ngược lại (tức là sự tỉnh thức cải thiện sự cảm nhận về năng lực) (Heath và cộng sự, 2016; Pineau và cộng sự, 2014). Bên cạnh đó, các nghiên cứu trước đã chỉ ra rằng sự tỉnh thức trong công việc và dòng chảy tập trung trong công việc có liên quan đến công việc và cuộc sống (Althammer và cộng sự, 2021; Demerouti và cộng sự, 2012; Michel và cộng sự, 2014). Kết quả của bài nghiên cứu 2 xác nhận vai trò điều tiết của sự tỉnh thức và dòng chảy tập trung trong công việc, củng cố vai trò của chúng trong việc đạt được sự cân bằng trong công việc-cuộc sống và cuộc sống-công việc đối với các bác sĩ. Kết quả từ nghiên cứu số 1 và nghiên cứu số 2 cho thấy ý nghĩa to lớn trong thực tiễn đối với ngành dịch vụ y tế tại Việt Nam.
Đóng góp về mặt thực tiễn
Về mặt thực tiễn, các kết quả của nghiên cứu 1 nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát triển sự tỉnh thức trong công việc, tính phức tạp của công việc, các mối quan hệ có ý nghĩa và đóng góp có ý nghĩa để nâng cao trải nghiệm tích cực của bác sĩ trong công việc và cuộc sống. Kết quả của nghiên cứu này có thể tăng trực tiếp khả năng cải thiện công việc và cuộc sống của bác sĩ. Đặc biệt, bác sĩ có thể dựa nhiều hơn vào sự tỉnh thức trong công việc và tính phức tạp công việc nếu họ nhận ra các nguồn và loại tâm trí chú ý và tính phức tạp công việc mà họ có sẵn. Chúng tôi tin rằng sự tỉnh thức trong công việc và tính phức tạp công việc giúp bác sĩ đối phó với các tình huống căng thẳng, bao gồm áp lực về sử dụng thời gian và gián đoạn thời gian, đáp ứng tích cực hơn với sự toàn cầu hóa và các phát triển công nghệ hiện nay, và đạt được các mối quan hệ có ý nghĩa, các đóng góp ý nghĩa trong công việc và sau đó, nâng cao sự cân bằng trong công việc và cuộc sống. Vì vậy, bệnh viện tại Việt Nam có thể phát triển các chương trình hỗ trợ và khuyến khích sự tỉnh thức trong công việc của bác sĩ và tính phức tạp công việc phù hợp, chẳng hạn như các chương trình chăm sóc sức khỏe và các chương trình dựa trên tâm trí chú ý, từ đó giúp bác sĩ có khả năng làm việc bền vững hơn và trải nghiệm những mặt tích cực hơn của cân bằng trong công việc và cuộc sống. Hơn nữa, nghiên cứu này có ý nghĩa đối với việc thiết kế chính sách và thực hành Quản lý Nguồn nhân lực, có thể giúp tổ chức và nhân viên trở nên linh hoạt trong việc đối mặt với áp lực và yêu cầu của công việc và cuộc sống gia tăng trong thời gian không chắc chắn và phức tạp, chẳng hạn như đại dịch toàn cầu COVID-19.
Đối với bài nghiên cứu 2, các kết quả đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát triển sự cảm nhận về năng lực, sự tỉnh thức trong công việc và dòng chảy tập trung trong công việc để nâng cao trải nghiệm công việc và cuộc sống của bác sĩ. Đặc biệt, bác sĩ có thể cảm nhận về năng lực, tỉnh thức trong công việc và dòng chảy tập trung công việc nếu họ nhận ra các nguồn và loại tâm trí chú ý và trạng thái có sẵn cho họ. Chúng tôi tin rằng sự cảm nhận về năng lực, sự tỉnh thức trong công việc và dòng chảy tập trung trong công việc giúp bác sĩ vượt qua những thời điểm khó khăn và phản ứng tích cực hơn với bản chất công việc và lực lượng lao động ngày nay, cùng với sự toàn cầu hóa và các phát triển công nghệ tiếp diễn. Các bệnh viện có thể phát triển các chương trình hỗ trợ và tăng cường sự cảm nhận về năng lực, sự tỉnh thức trong công việc và dòng chảy tập trung trong công việc của bác sĩ, chẳng hạn như các chương trình chăm sóc sức khỏe, từ đó có thể nâng cao trải nghiệm công việc và cuộc sống của bác sĩ.
Trong bối cảnh dịch COVID-19 và sau đại dịch, một phần đáng kể các chuyên gia y tế tại Việt Nam đã bày tỏ ý định từ chức hoặc đã rời khỏi vị trí của mình do áp lực công việc quá tải và những lo ngại về sức khỏe. Không thể phủ nhận rằng đại dịch cũng đã chính là một yếu tố kích thích, thúc đẩy các cá nhân đánh giá tình hình nghề nghiệp của mình, từ đó tăng sự nhận thức về tầm quan trọng của việc nâng cao cân bằng công việc và cuộc sống để giữ chân các bác sĩ. Do đó, các cơ sở y tế hiện nay cần chú trọng vào việc hiểu cách cung cấp các cách cải tiến tối ưu về công việc và cuộc sống để đảm bảo việc giữ chân được đội ngũ nhân viên quý giá của họ. Trong thời đại sau COVID-19, sự chuyển đổi sang “thực tế mới” đã chứng kiến sự dịch chuyển từ các hoạt động trực tiếp sang trực tuyến. Đối với nhiều người, sự thay đổi môi trường làm việc đã mang lại cơ hội để trải nghiệm cải thiện cả về cân bằng công việc và cuộc sống cá nhân mà trước đây họ chưa coi là khả thi. Sự dịch chuyển này đã khiến việc trở lại thời gian công sở truyền thống trở nên khó khăn. Mặc dù bác sĩ gặp phải những thách thức riêng biệt trong việc thích nghi với công việc từ xa, vì yêu cầu tiếp xúc trực tiếp với bệnh nhân trong quá trình chẩn đoán và điều trị, các cơ sở chăm sóc sức khỏe tại Việt Nam đã thực hiện các biện pháp chủ động để giới thiệu các phương pháp sáng tạo nhằm nâng cao cân bằng công việc và cuộc sống cho lực lượng y tế của họ. Một ví dụ đáng chú ý về những nỗ lực này bao gồm việc thành lập các phòng khám trực tuyến và tư vấn sức khỏe ảo cho bệnh nhân. Những sáng kiến này đã đáng kể giảm thiểu nhu cầu tiếp xúc trực tiếp với bệnh nhân, từ đó mang lại sự linh hoạt lớn hơn cho các chuyên gia y tế và góp phần nâng cao cân bằng công việc và tích hợp cuộc sống của họ. Bằng cách tận dụng công nghệ, các cơ sở y tế đã thành công trong việc thiết lập một sự cân đối hài hòa giữa chăm sóc bệnh nhân và sự phát triển của nhân viên. Điều này đã khởi nguồn cho một môi trường làm việc bền vững và đáng sống hơn trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe.
