THÔNG TIN TÓM TẮT VỀ NHỮNG KẾT LUẬN MỚI CỦA LUẬN ÁN TIẾN SĨ
Tên đề tài: Dấu ấn tư duy đồng dao trong thơ thiếu nhi Việt Nam từ 1945 đến nay
Chuyên ngành: Văn học Việt Nam
Mã số: 62.22.01.21
Nghiên cứu sinh: Trần Thị Minh
Cán bộ hướng dẫn: PGS.TS. Lã Thị Bắc Lý
Cơ sở đào tạo: Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
Những kết luận mới của luận án
Đề tài luận án đi sâu tìm hiểu tư duy đồng dao – phẩm chất đặc biệt của loại hình văn học dành cho/ thuộc về trẻ em.
Luận án đặt vấn đề tìm hiểu một cách hệ thống dấu ấn tư duy đồng dao trong thơ thiếu nhi hiện đại trên hai bình diện nội dung và hình thức thể hiện. Qua đó, cho thấy sự tiếp nhận văn hóa, văn học dân gian với thơ viết cho thiếu nhi đã tăng thêm giá trị thẩm mĩ, thu hút bạn đọc nhỏ tuổi với những nét đặc sắc riêng có của máng thơ này. Luận án đã cung cấp những thông tin cần thiết về tình hình nghiên cứu đồng dao từ sơ khởi đến chuyên sâu, cho thấy mối quan hệ giữa đồng dao và thơ thiếu nhi, cũng như nét độc đáo của tư duy đồng dao đã in đậm dấu ấn trong thơ thiếu nhi Việt Nam. Luận án đã đi sâu tìm hiểu và nhận diện tư duy đồng dao trong cách nhìn thế giới trẻ thơ đầy màu sắc sinh động, thể hiện tình bằng hữu, hướng thiện, làm giàu tâm hồn và tình cảm của trẻ thơ trong quan hệ giữa con người với vạn vật, với môi trường sinh thái. Đặc biệt sự vận dụng linh hoạt nguyên tắc ngẫu hứng, tự do trong tưởng tượng, liên tưởng đã đem đến cái nhìn mới mẻ, muôn màu về thế giới xung quanh, phù hợp với sự hiếu kì, ưa tìm tòi của trẻ thơ khiến các em được sống, được “trò chơi hóa” trong thế giới của chính mình.
Luận án cũng đã tìm hiểu và khám phá các thế thức kiến tạo nghệ thuật trong thơ thiếu nhi nhìn từ tư duy đồng dao, nổi bật ở thế thơ, vần nhịp, tái lặp các dạng kết cấu quen thuộc, vay mượn các mô thức ngôn ngữ đồng dao, từ đó cho thấy sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại, mang ý nghĩa nhân văn, thỏa mãn thị hiếu của lứa tuổi măng non.
Kết luận: Luận án là công trình nghiên cứu hệ thống, cụ thể về dấu ấn tư duy đồng dao trong thơ thiếu nhi Việt Nam từ 1945 đến nay về phương diện nội dung và nghệ thuật. Qua đó, làm sáng tỏ hơn mỗi quan hệ chặt chẽ giữa văn học dân gian và văn học viết, giữa truyền thống và hiện đại, giữ gìn và phát huy, “tái sinh” những giá trị truyền thống dân tộc… Với giới sáng tác văn học, luận án có ý nghĩa góp phần nâng cao sáng tác thơ cho thiếu nhi: thơ không phải chỉ có nội dung lành mạnh mà còn cần hình thức thể hiện hấp dẫn, phù hợp với tâm lí tuổi thơ.
