NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN
Đề tài luận án: Tác động của các yếu tố kinh tế vĩ mô đến sự phát triển bền vững Ngân hàng Thương mại Việt Nam
Họ và tên NCS: Phạm Hiền Lương Mã NCS: NCS34.069TC
Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng Mã số: 9340201
Người hướng dẫn 1: PGS.TS. Đào Văn Hùng
Người hướng dẫn 2: TS. Đặng Anh Tuấn
Những đóng góp mới về mặt học thuật, lý luận
Từ nghiên cứu về tác động của các yếu tố kinh tế vĩ mô đến sự phát triển bền vững (PTBV) ngân hàng thương mại (NHTM) Việt Nam, luận án đã có những đóng góp về mặt học thuật, lý luận:
Thứ nhất, luận án đã lần đầu tiên tiếp cận trụ cột PTBV NHTM dưới góc độ về cả 5 trụ cột: kinh tế, môi trường, xã hội, quản trị và công nghệ. Trong đó, luận án xây dựng chỉ tiêu đánh giá từng trụ cột, nhất là trụ cột PTBV về quản trị và công nghệ;
Thứ hai, luận án đưa ra khái niệm về PTBV NHTM: là quá trình tạo ra giá trị kinh doanh lâu dài và đáp ứng nhu cầu hiện tại của khách hàng mà không ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường, xã hội trên nền tảng xây dựng và áp dụng hiệu quả các yếu tố quản trị và công nghệ. Khái niệm này đề cập thêm yếu tố nội sinh là quản trị và công nghệ, phù hợp với điều kiện, yêu cầu thực tế hoạt động của NHTM và chưa được đề cập chính thức trong các nghiên cứu trước;
Thứ ba, luận án tìm thấy bằng chứng thực nghiệm về tác động của tăng trưởng kinh tế, lạm phát, thất nghiệp, tỷ giá, lãi suất, cung tiền đến mức độ an toàn vốn, chất lượng tài sản, khả năng sinh lời và thanh khoản của ngân hàng. Điều này góp phần củng cố cơ sở lý thuyết về tác động của các yếu tố kinh tế vĩ mô đến PTBV NHTM.
Những phát hiện, đề xuất mới rút ra được từ kết quả nghiên cứu của luận án
Thứ nhất: Quá trình PTBV NHTM trong nước không đồng nhất và ngày càng chịu tác động bởi yếu tố vĩ mô và tình hình kinh tế – tài chính bên ngoài, điển hình là tác động của khủng hoảng tài chính 2008; trong các biến số vĩ mô nghiên cứu, ổn định kinh tế phản ánh qua các biến số tăng trưởng GDP, lạm phát, tỷ giá có tác động đáng kể đến sự PTBV NHTM trong ngắn hạn, điển hình là giai đoạn 2009-2014, biến động kinh tế đã làm lộ rõ nhiều khuyết tật của hoạt động ngân hàng như nợ xấu tăng mạnh, chất lượng tại sản và thanh khoản có sự phân hóa lớn và hệ lụy là Việt Nam phải thúc đẩy tái cấu trúc NHTM; đặc biệt hai yếu tố cung tiền, lãi suất có tác động mạnh nhất đến sự PTBV NHTM trong ngắn hạn, điển hình là giai đoạn trước năm 2015.
Thứ hai: Từ kết quả nghiên cứu thực nghiệm cho thấy, tăng trưởng GDP có tác động đáng kể và mạnh mẽ đến sự PTBV NHTM ở Việt Nam. Bên cạnh đó, lạm phát, lãi suất, tỷ giá hối đoái và cung tiền có tác động đáng kể đến sự PTBV NHTM. Tỷ lệ thất nghiệp không có tác động trực tiếp đáng kể đến sự PTBV NHTM so với các biến số khác, song có tác động gián tiếp. Chẳng hạn, luận án tìm thấy bằng chứng: (i) Tăng trưởng GDP, tỷ lệ thất nghiệp, tỷ giá hối đoái và cung tiền có mối quan hệ ngược chiều với tỷ lệ an toàn vốn; ngược lại, tỷ lệ lạm phát, lãi suất có quan hệ cùng chiều với tỷ lệ an toàn vốn. (ii) Trong khi đó, tăng trưởng GDP, cung tiền có tác động ngược chiều với nợ xấu ngân hàng, nghĩa là tăng trưởng GDP tạo ra nguồn thu nhập cho người dân, tạo điều kiện cho hoạt động của doanh nghiệp thuận lợi… là các yếu tố tích cực cho việc duy trì đúng hạn khoản vay nợ NHTM dẫn đến nợ xấu giảm đi. Ngược lại, tỷ lệ thất nghiệp, lạm phát, lãi suất, tỷ giá hối đoái tìm thấy có quan hệ cùng chiều với nợ xấu ngân hàng ở Việt Nam, các yếu tố này biến động tăng đều khiến hoạt động tiêu dùng, đầu tư suy giảm và khiến các khoản nợ rơi vào rủi ro, làm gia tăng nợ xấu…
Thứ ba: Trên cơ sở các luận cứ phân tích, luận án đưa ra hàm ý chính sách: (i) Trong ngắn hạn, để đảm bảo PTBV NHTM, Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước cần thực hiện các giải pháp trọng tâm giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ phục hồi kinh tế và thúc đẩy tái cơ cấu hệ thống ngân hàng; (ii) Trong trung dài hạn, cần thực hiện các giải pháp PTBV kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, phát triển kinh tế xanh; (iii) Chính sách PTBV NHTM với trọng tâm là: nâng cao mức độ ổn định và lành mạnh tài chính của các NHTM; phát triển tín dụng xanh và ngân hàng xanh, hướng tới phát triển ngân hàng bền vững; (iv) Nâng cao hiệu quả điều hành chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước theo hướng tôn trọng nguyên tắc thị trường, hạn chế công cụ hành chính; (v) Đối với NHTM, các bằng chứng thực nghiệm cho thấy, các NHTM cần tăng vốn chủ sở hữu, chú trọng xử lý nợ xấu, nâng cao năng lực quản trị và bổ sung 5 trụ cột vào báo cáo đánh giá thường niên của ngân hàng.
