NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN
Đề tài luận án: Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý thuế đối với cá nhân kinh doanh thương mại điện tử tại Hà Nội
Chuyên ngành: Kinh tế chính trị Mã số: 9310102
Nghiên cứu sinh: Đoàn Cao Minh Mã NCS: NCS38.011CT
Người hướng dẫn: PGS.TS. Nguyễn Thị Thanh Hiếu, PGS.TS. Đào Thị Phương Liên
Cơ sở đào tạo: Trường Đại học Kinh tế Quốc dân
Những đóng góp mới về mặt học thuật, lý luận
Thứ nhất, dựa trên nghiên cứu của OECD (2001), Jing He (2015) và Aizhen Li (2018), luận án luận giải cơ sở lý thuyết về các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý thuế (QLT) đối với cá nhân kinh doanh thương mại điện tử (TMĐT). Luận án khẳng định bối cảnh phát triển của TMĐT đặt ra nhiều thách thức trong quản lý thuế, trong đó, QLT đối với nhóm đối tượng cá nhân kinh doanh TMĐT khó khăn hơn do có nhiều điểm khác biệt so với QLT đối với tổ chức và doanh nghiệp, là những đối tượng có đăng ký kinh doanh, địa chỉ kinh doanh rõ ràng.
Thứ hai, luận án xây dựng khung mô hình nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến QLT phù hợp đặc thù của nhóm cá nhân kinh doanh TMĐT, gồm: (1) Nhóm nhân tố về luật pháp, chính sách của Nhà nước, (2) Nhóm nhân tố về năng lực tổ chức quản lý, đội ngũ cán bộ quản lý và sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng trong quản lý thuế, (3) Nhóm nhân tố về ý thức tuân thủ của người nộp thuế. So với nghiên cứu của OECD (2001) và các nghiên cứu trước đây, luận án đã bổ sung nhóm nhân tố Luật pháp, chính sách của Nhà nước dựa trên cơ sở tiếp cận của luận án dưới giác độ của cơ quan quản lý Nhà nước gắn với thực tiễn QLT, và đây cũng là nhóm nhân tố truyền thống, phù hợp lý luận quản lý Nhà nước trong lĩnh vực tài chính công, thuế và đặc thù địa phương, cụ thể gồm: Môi trường luật pháp, chính sách liên quan đến quản lý thuế đối với hoạt động TMĐT; Kế hoạch, chiến lược QLT đối với cá nhân kinh doanh TMĐT trên địa bàn; Hệ thống quy trình, thủ tục QLT đối với hoạt động TMĐT. Việc phân tích, đánh giá tầm quan trọng, mức độ ảnh hưởng của nhóm nhân tố bổ sung đối với QLT cá nhân kinh doanh TMĐT giúp đưa ra các gợi ý chính sách trong quản lý đối với nhóm đối tượng này.
Những phát hiện, đề xuất mới rút ra được từ kết quả nghiên cứu, khảo sát của luận án
Kết quả nghiên cứu chỉ ra có mối liên quan, tác động của các nhân tố đến QLT cá nhân kinh doanh TMĐT của tỉnh/thành phố đồng thời cũng chỉ ra các hạn chế, nguyên nhân của những hạn chế cùng những khó khăn thách thức từ thực tế quản lý: việc xây dựng, hoạch định mục tiêu chiến lược, chính sách, quy trình nghiệp vụ còn chưa hoàn thiện, đồng bộ; ý thức chấp hành pháp luật của nhóm đối tượng này còn hạn chế; cơ sở vật chất kỹ thuật cho quản lý còn chưa đáp ứng; công tác tổ chức và con người còn cần phải hoàn thiện, nâng cao… trong bối cảnh TMĐT tiếp tục phát triển nhanh chóng với các hình thức kinh doanh mới liên tục phát sinh. Trên cơ sở các kết quả nghiên cứu, luận án đã đề xuất các giải pháp gồm: (1) xây dựng kế hoạch, chiến lược QLT, (2) hoàn thiện quy trình, thủ tục QLT, (3) hoàn thiện tổ chức bộ máy QLT, trong đó kiến nghị thành lập bộ phận chuyên trách về QLT đối với kinh doanh TMĐT, (4) đào tạo, trang bị kiến thức cho đội ngũ cán bộ thuế có kỹ năng nghiệp vụ chuyên sâu trong lĩnh vực TMĐT, ngoại ngữ, tin học, (5) hoàn thiện các dịch vụ hỗ trợ người nộp thuế (6) xây dựng cơ sở dữ liệu để áp dụng mô hình QLT thông minh, (7) tăng cường cơ sở vật chất kỹ thuật và CNTT, (8) các giải pháp tăng cường ý thức tuân thủ pháp luật của người nộp thuế, trong đó có việc nghiên cứu xây dựng và ban hành quy trình thanh tra, kiểm tra bằng máy tính. Luận án cũng nêu một số kiến nghị với các cơ quan liên quan nhằm tạo môi trường thuận lợi cho hoàn thiện QLT đối với cá nhân kinh doanh TMĐT tại Hà Nội.
