THÔNG TIN TÓM TẮT VỀ NHỮNG KẾT LUẬN MỚI CỦA LUẬN ÁN TIẾN SĨ
Nghiên cứu sinh: Bùi Văn Hộ
Tên đề tài: Nghi lễ Mõi của người Mường (Nghiên cứu trường hợp người Mường ở huyện Lạc Sơn, tỉnh Hòa Bình).
Chuyên ngành: Văn hóa dân gian
Mã số: 9229041
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Thị Hiền; TS Hoàng Sơn
Cơ sở đào tạo: Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam
Những kết luận mới của luận án:
1. Luận án đã lý giải về nền tảng sinh ra các nghi lễ Mỡi mang tính ma thuật và Shaman giáo. Thầy Mỡi là những người được cho là có khả năng giao tiếp với thần linh, xua đuổi ma quỷ và tìm đón vía về với thể xác giúp cho người ốm, đau khỏe mạnh trở lại. Hệ thống các thực hành nghi lễ của người Mường đã tìm và giải quyết những yếu tố về tâm linh, giải tỏa tâm lý, đáp ứng những nhu cầu nguyện vọng, cuộc sống tinh thần cho cộng đồng người Mường ở huyện Lạc Sơn.
2. Luận án làm rõ bản chất và chức năng của thầy làm Mỡi, từ câu chuyện cuộc đời, đến việc hành nghề. Thầy Mỡi chính là điểm tựa tinh thần giúp cộng đồng vượt qua những tai ương, bệnh tật. Làm Mỡi theo quan điểm của người Mường là để làm phúc, để cứu người nên các thầy Mỡi có nhiệm vụ là phải chữa bệnh, cầu an, trừ tà. Thầy Mỡi cũng chính là những người thực hành, lưu giữ những bài cúng, khấn, điệu hát, các câu chuyện, tri thức dân gian của người Mường. Có thể nói rằng thầy Mỡi là người thực hiện các nghi lễ Mỡi trong hệ thống tín ngưỡng của người Mường.
3. Luận án phân tích nghi lễ Mỡi, vai trò của thầy Mỡi cũng như các quan điểm về bệnh âm, về vận hạn và hình thức chữa bệnh, cầu yên trong văn hóa tín ngưỡng Mường. Các phần viết về quá trình thực hành nghi lễ được đặt trong các biểu hiện của văn hóa tín ngưỡng. Nghi lễ không thể đứng riêng, tách rời ra khỏi nền tảng văn hóa của cộng đồng. Văn hóa biến đổi thì có nghĩa rằng các thực hành tín ngưỡng cũng biến đổi theo như là một quy luật.
4. Luận án đi sâu tìm hiểu nghi lễ Mỡi từ cách tiếp cận liên ngành nhằm đóng góp một phần trong nghiên cứu về nghi lễ Shaman giáo về chức năng, công năng và lý giải sức sống của nghi lễ mang tính ma thuật này trong xã hội đương đại.
