TRÍCH YẾU LUẬN ÁN TIẾN SĨ
Tên luận án: Đánh giá thực trạng năng lực sẵn sàng ứng phó với một số bệnh truyền nhiễm nhóm A tại cửa khẩu và sự chấp nhận của kiểm dịch viên y tế về một số giải pháp can thiệp
Họ tên NCS: Hoàng Văn Ngọc
Chuyên ngành: Y tế công cộng Mã số: 62720301
Nội dung:
Nghiên cứu thực hiện với 2 mục tiêu: 1) Mô tả thực trạng sẵn sàng ứng phó với một số bệnh truyền nhiễm nhóm A (sốt vàng, cúm A(H7N9)) tại 13 Trung tâm Kiểm dịch y tế quốc tế năm 2014 và 2) Đánh giá kết quả một số giải pháp can thiệp nâng cao năng lực ứng phó với bệnh truyền nhiễm tại Trung tâm Kiểm dịch y tế quốc tế năm 2015 -2019.
Nghiên cứu sử dụng hai thiết kế nghiên cứu định lượng (mô tả cắt ngang) và định tính nhằm đạt được hai mục tiêu của đề tài. Với mục tiêu 1, đối tượng nghiên cứu là toàn bộ các các kiểm dịch viên y tế (KDVYT); hệ thống cơ sở vật chất, báo cáo và văn bản pháp luật; lãnh đạo Trung tâm và lãnh đạo khoa chuyên môn của 13 Trung tâm Kiểm dịch y tế quốc tế (TTKDYTQT) trên cả nước. Với mục tiêu 2, đối tượng nghiên cứu là các KDVYT tham gia can thiệp giảng dạy bằng khóa học điện tử, khóa học truyền thống và lãnh đạo Trung tâm, lãnh đạo khoa chuyên môn của 6 TTKDYTQT đã sáp nhập với Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh/thành phố (CDC). Tổng cộng có 265 kiểm dịch viên Y tế trong nghiên cứu cắt ngang về thực trạng sẵn sàng ứng phó với bệnh sốt vàng, cúm A(H7N9) và 31 lãnh đạo và trưởng khoa phòng trong nghiên cứu định tính về đánh giá kết quả can thiệp nâng cao năng lực của cán bộ kiểm dịch viên y tế.
Chúng tôi đánh giá 2 nội dung can thiệp cho mục tiêu 2, bao gồm 1) giáo trình điện tử trong công tác đào tạo, tập huấn KDVYT cho hai bệnh sốt vàng và cúm A(H7N9) và 2) quyết định sáp nhập các trung tâm có cùng chức năng thuộc hệ y tế dự phòng trên cả nước, trong đó có sáp nhập TTKDYTQT vào CDC tỉnh/thành phố. Công cụ thu thập số liệu cho nghiên cứu định lượng là 1) bảng kiểm gồm: cơ cấu tổ chức, nguồn nhân lực, cơ sở vật chất, trang thiết bị, cơ chế vận hành và hệ thống văn bản, hướng dẫn chuyên môn và 2) mẫu phiếu để thu thập các thông tin cho từng cán bộ KDVYT gồm: tuổi, giới, trình độ học vấn, chuyên môn đào tạo, số năm công tác, kiến thức, thái độ, thực hành về bệnh cúm A(H7N9) và sốt vàng. Công cụ thu thập dữ liệu cho nghiên cứu định tính là bộ câu hỏi bán cấu trúc được cán bộ Cục y tế dự phòng xây dựng. Số liệu từ nghiên cứu định lượng sau khi thu thập được làm sạch và nhập bằng phần mềm EPIDATA 3.1, sau đó được trích xuất qua phần mềm SPSS 16.0 để xử lý và phân tích. Dữ liệu từ tệp ghi âm đều được gỡ băng và tiến hành phân tích nội dung theo chủ đề.
Kết quả nghiên cứu về thực trạng sẵn sàng ứng phó với bệnh sốt vàng, cúm A(H7N9) tại 13 TTKDYTQT cho thấy:
– Tỷ lệ kiểm dịch viên y tế có kiến thức đạt, thái độ tích cực và thực hành đạt về phòng chống bệnh sốt vàng còn hạn chế. Gần một nửa (43%) cán bộ chưa xác định được tác nhân gây bệnh sốt vàng, tuy nhiên tỷ lệ biết về triệu chứng sốt vàng ở mức cao (82,4%). Trên 60% cán bộ chưa biết loại mẫu bệnh phẩm chẩn đoán và 30% chưa biết biện pháp dự phòng đặc hiệu. 65% cán bộ có thái độ quan ngại về sự nguy hiểm của bệnh sốt vàng. Tỷ lệ Kiểm dịch viên thực hiện các hoạt động phòng chống sốt vàng thấp. Hầu hết (92%) chưa biết về đơn vị có thể cung cấp vắc xin sốt vàng tại Việt Nam.
– Tỷ lệ kiểm dịch viên y tế có kiến thức đạt và thực hành đạt về phòng chống bệnh cúm A(H7N9) tương đối thấp, trong khi hầu hết có thái độ tích cực về phòng chống bệnh này. Tỷ lệ cao các Kiểm dịch viên có hiểu biết tốt về đường lây truyền bệnh cúm A(H7N9) (81,5%), triệu chứng của bệnh (81,4%) và tiêu chuẩn xác định ca bệnh giám sát. Tuy nhiên, 30% cán bộ chưa biết về loại mẫu bệnh phẩm để xác định chẩn đoán cúm A(H7N9). Tỷ lệ cán bộ có thực hành các hoạt động phòng chống bệnh còn tương đối thấp (39% đeo khẩu trang khi làm việc, 64% rửa tay bằng xà phòng sau khi tiếp xúc với gia cầm, người nghi ngờ mắc bệnh).
