THÔNG TIN VỀ NHỮNG KẾT LUẬN MỚI CỦA LUẬN ÁN TIẾN SĨ
Của Nghiên cứu sinh: Bang Jeong Yun
Về đề tài: Hình tượng người phụ nữ mới trong một số tác phẩm tiêu biểu của Tự Lực văn đoàn và văn học Hàn Quốc thời Nhật thuộc
Chuyên ngành: Văn học Việt Nam
Mã số: 9.22.01.21
Người hướng dẫn: PGS.TS Trần Văn Toàn, PGS.TS Lê Hải Anh
KẾT LUẬN MỚI CỦA LUẬN ÁN:
1. Chỉ ra sự tồn tại một cách song hành của vấn đề phụ nữ và hình tượng người phụ nữ mới trong các sáng tác văn học của Tự Lực văn đoàn và văn học Hàn Quốc thời Nhật thuộc. Trong văn học Việt Nam và Hàn Quốc đầu thế kỷ XX, đồng thời xuất hiện các sáng tác viết về người phụ nữ với tinh thần khai phóng, đấu tranh cho quyền lợi người phụ nữ và chống lại các thiết chế khắt khe của lễ giáo phong kiến và chế độ gia trưởng vốn là hệ quả nối dài từ thời kỳ trung đại chịu ảnh hưởng Nho giáo sâu sắc ở hai quốc gia. Trong số đó, tiêu biểu nhất ở Việt Nam là nhóm Tự Lực văn đoàn và ở Hàn Quốc là các nhà văn sáng tác trong khoảng thập niên 1930 thời kỳ Nhật thuộc. Các nhà văn và các sáng tác văn học này được xem là những cột mốc quan trọng trong tiến trình hiện đại hóa văn học ở Việt Nam và Hàn Quốc, trên cả hai phương diện nội dung tư tưởng lẫn nghệ thuật biểu hiện.
2. Chỉ ra và phân tích các điểm giống và khác nhau của bối cảnh văn hóa xã hội ở Việt Nam và Hàn Quốc nửa đầu thế kỷ XX, làm cơ sở cho việc phân tích hình tượng người phụ nữ mới trong sáng tác của Tự Lực văn đoàn và văn học Hàn Quốc thời Nhật thuộc. Trong khi Việt Nam chịu sự xâm lược của thực dân Pháp từ cuối thế kỷ XIX và thực sự chịu ảnh hưởng đáng kể từ các cuộc khai thác thuộc địa vào đầu thế kỷ XX, thì cùng thời gian đó, Hàn Quốc cũng chính thức bị Nhật Bản đô hộ từ năm 1910, kéo theo đó là những biến đổi của xã hội thuộc địa do các chính sách cai trị gây ra. Trong quá trình hiện đại hóa, bằng cả cưỡng bức của chính quyền thực dân lẫn sự chủ động từ các trí thức thuộc địa, người phụ nữ nhanh chóng trở thành một trung tâm điểm trong các luận bàn, và nhờ thế nhận thức mới về phụ nữ được tạo lập, trở thành cơ sở cho cuộc đấu tranh đòi quyền sống cho họ, cải thiện vị thế của người phụ nữ. Chính ở đây, các sáng tác văn học của Tự Lực văn đoàn và các nhà văn Hàn Quốc thời Nhật thuộc đã gặp gỡ và chia sẻ với nhau những tư tưởng khá tương đồng.
3. Từ sự phân tích các điểm tương đồng, luận án chỉ ra sự khác biệt của hình tượng người phụ nữ mới trong hai nhóm sáng tác trên, và mở rộng hơn là tính đặc thù, độc đáo của mỗi nền văn học. Sự khác biệt về bối cảnh văn hóa, về lực lượng sáng tác, về những vấn đề thực tiễn mà đời sống xã hội đặt ra ở hai quốc gia đã kéo theo những sự khác biệt về nội dung và nghệ thuật trong các sáng tác văn học. Trong khía cạnh nội dung tư tưởng, một điểm nhấn quan trọng là sự khác biệt trong việc xây dựng xung đột, khi mà ở Việt Nam nhấn vào yếu tố thế hệ, thì ở Hàn Quốc lại đặt trọng tâm vào yếu tố giới. Chính những sự quan tâm khác nhau này mà sáng tác văn học ở mỗi quốc gia lại hướng đến mục đích khác nhau kiếm tìm những phương thức biểu hiện khác nhau.
4. Trên cơ sở của những tương đồng và khác biệt giữa sáng tác văn học của Việt Nam và Hàn Quốc trong một giai đoạn cụ thể, luận án đưa ra một số khuyến nghị về các hướng nghiên cứu mới trong tương lai, trong đó bao gồm việc mở rộng vấn đề bằng việc so sánh các giai đoạn sáng tác khác, các tác giả, tác phẩm khác ở hai quốc gia, hoặc lựa chọn sáng tác ở các quốc gia khác có những nét tương đồng. Việc mở rộng nghiên cứu sẽ góp phần không chỉ nhận diện những điểm chung giữa các nền văn học gần gũi nhau, mà còn giúp chỉ ra đặc trưng của từng nền văn học. Đây là cơ sở để góp thêm tiếng nói tăng cường sự hiểu biết giữa các quốc gia, mở rộng nghiên cứu văn học từ phạm vi quốc gia sang phạm vi khu vực và quốc tế như một xu hướng tất yếu trong tương lai.
Từ đây, có thể đặt ra những gợi ý mới về cả lý luận lẫn ứng dụng trong nghiên cứu văn học. Khu vực Đông Á, với những nét tương đồng về bối cảnh lịch sử, nên được được nhìn nhận như một thực thể với những đặc điểm và quy luật phát triển chung. Điều này cũng có nghĩa là: văn học Việt Nam và Hàn Quốc thay vì chỉ được nghiên cứu trong phạm vi quốc gia, cần được tìm hiểu như là những hiện tượng của văn học khu vực. Cụ thể, với hình tượng người phụ nữ mới trong văn học Việt Nam và Hàn Quốc thì một cái nhìn so sánh với văn học Nhật Bản, Trung Quốc chắc hẳn sẽ giúp ta có được những lý giải, cắt nghĩa thấu đáo hơn, toàn diện hơn. Trên cơ sở đó, có thêm những dữ kiện để nhân diện về những đặc điểm có tính quy luật chung của văn học khu vực.
Trên đây là kết luận mới của luận án tiến sĩ mà chúng tôi thực hiện.
