THÔNG TIN NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI VỀ HỌC THUẬT, LÝ LUẬN, LUẬN ĐIỂM MỚI
VỀ KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN CỦA LUẬN ÁN
1. Tóm tắt mở đầu
Đề tài luận án: Quản lý nhà nước về giảm nghèo bền vững tại các tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam
Chuyên ngành: Quản lý công;
Mã số: 9 34 04 03
Họ và tên nghiên cứu sinh: Lê Khánh Cường
Họ và tên người hướng dẫn: 1. TS. Nguyễn Ngọc Thao ; 2. TS. Nguyễn Thị Hường
Cơ sở đào tạo: Học viện Hành chính Quốc gia
2. Nội dung trang thông tin tóm tắt
Thứ nhất, quản lý nhà nước về giảm nghèo bền vững là sự tác động của nhà nước, mà chủ yếu là hoạt động hoạch định cơ chế chính sách, điều phối, phân bổ các nguồn lực nhằm phục vụ công tác giảm nghèo, giúp người nghèo có khả năng chịu được những cú sốc hay rủi ro thông thường, hỗ trợ phát triển hạ tầng, hỗ trợ sinh kế cũng như các điều kiện tiếp cận cơ hội phát triển kinh tế dựa vào cộng đồng để người nghèo có thể tự vươn lên thoát nghèo và làm giàu bằng chính khả năng của mình dựa trên những điều kiện kinh tế – xã hội sẵn có, được thực hiện trên cơ sở những nguyên tắc về tổ chức, pháp luật và thủ tục thi hành chính sách, pháp luật có hiệu lực, trong một thời hiệu nhất định, cho đến khi được thực hiện xong hoặc đình chỉ thi hành hay miễn thi hành, nhằm phục mục tiêu phát triển bền vững về kinh tế, tiến bộ và công bằng xã hội, theo hướng xây dựng dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.
Thứ hai, luận án nghiên cứu kinh nghiệm quản lý nhà nước về giảm nghèo bền vững ở một số quốc gia, và một số địa phương khác ở Việt Nam và rút ra các bài học kinh nghiệm có thể vận dụng cho các tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam trong thời gian tới, gồm: i) Phân hoá thu nhập, chênh lệch giàu nghèo là hiện tượng phổ biến ở các quốc gia; ii) Nghèo đói và chênh lệch giàu nghèo quá mức là một trong nguyên nhân gây mất ổn định chính trị – xã hội làm cho kinh tế tăng chậm hoặc suy thoái, phá vỡ tính bền vững của quá trình phát triển; iii) Vai trò của Chính phủ trong việc điều tiết thu nhập, thực hiện các chính sách xã hội và thực hiện xoá đói giảm nghèo rất quan trọng từ chiến lược, chính sách cho đến các giải pháp giảm nghèo bền vững; iv) Sự kết hợp giữa tính tích cực của kinh tế thị trường, tạo động lực tăng trưởng kinh tế và giảm nghèo bền vững là vấn đề rất phức tạp và nhạy cảm; v) Một số quốc gia vẫn chưa tìm ra mô hình lý tưởng cho kết hợp giữa tăng trưởng kinh tế với giải quyết vấn đề tiến bộ, công bằng xã hội, xoá đói, giảm nghèo; vi) Giảm nghèo bền vững phải được thực hiện đồng thời với các chương trình phát triển kinh tế – xã hội khác và là nỗ lực từ nhiều phía: Nhà nước, cộng đồng và bản thân người nghèo, phát huy nguồn lực bên trong đồng thời khai thác nguồn lực bên ngoài để giảm nghèo bền vững.
Thứ ba, luận án chỉ ra một số hạn chế trong quản lý nhà nước về giảm nghèo bền vững tại các tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam, gồm: i) Kết quả giảm nghèo chưa vững chắc, chênh lệch giàu – nghèo giữa các vùng, nhóm dân cư chưa được thu hẹp; ii) Chưa khai thác, huy động được nhiều nguồn lực tại chỗ, chưa phát huy được nội lực trong dân và chính người nghèo; iii) Việc phân cấp cho các địa phương bố trí kế hoạch cụ thể nguồn lực cho mục tiêu giảm nghèo là hoàn toàn phù hợp, tuy nhiên hiện nay lại thiếu chế tài về cơ chế quản lý, giám sát việc bố trí, sử dụng vốn cho mục tiêu giảm nghèo ở các địa phương; iv) Sự tham gia của các tổ chức đoàn thể ở địa phương chưa thực sự có hiệu quả; v) Chưa có bất kỳ một văn bản pháp quy nào của nhà nước được ban hành đề quy định về quy trình tổ chức triển khai thực hiện chính sách công nói chung và chính sách giảm nghèo bền vững nói riêng; vii) Công tác kiểm tra giám sát mặc dù đã được thực hiện thường xuyên nhưng chưa thực sự có hiệu quả.
Thứ tư, trên quan điểm quản lý nhà nước về giảm nghèo bền vững tại các tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam trong thời gian tới, tác giả đã đề xuất các nhóm giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước ở các cấp về giảm nghèo bền vững trong bối cảnh kinh tế mới. Cụ thể gồm các giải pháp như sau: i) Nhóm giải pháp hoàn thiện chính sách về giảm nghèo bền vững; ii) Nhóm giải pháp về tổ chức bộ máy thực hiện quản lý nhà nước về giảm nghèo bền vững tại các tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam; iii) Nhóm giải pháp về nâng cao chất lượng các nguồn lực; iv) Giải pháp về công tác thanh tra, kiểm tra; v) Bên cạnh đó luận án cũng đã gợi ý cho chính phủ về yêu cầu phải xây dựng hệ thống thông tin giám sát giảm nghèo đồng nhất từ trung ương đến địa phương.
