TRANG THÔNG TIN LUẬN ÁN TIẾN SỸ
Tên đề tài luận án: Nghiên cứu tác động của vốn trí tuệ đến hiệu quả tài chính của các doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam
Chuyên ngành: Kế toán
Họ và tên nghiên cứu sinh: LÊ THỊ MỸ TÚ
Người hướng dẫn khoa học:
1. PGS.TS Trần Thị Cẩm Thanh
2. PGS.TS Đường Nguyễn Hưng
Cơ sở đào tạo: Đại học Đà Nẵng
Tóm tắt
Vốn trí tuệ có một vai trò quan trọng trong việc tạo ra các giá trị khác biệt cho các doanh nghiệp, thông qua việc nắm bắt và tận dụng các lợi thế từ nhân viên, các cấu trúc bên trong và bên ngoài tổ chức. Thực tế các nghiên cứu thực chứng trên khắp thế giới đã chứng minh sức ảnh hưởng rõ ràng và tích cực của vốn trí tuệ đến hiệu quả của tổ chức. Các nhà nghiên cứu nhận định rằng vốn trí tuệ là yếu tố cốt lõi giúp doanh nghiệp phát triển bền vững trong nền kinh tế tri thức toàn cầu. Vì vậy nghiên cứu vốn trí tuệ dù xuất phát từ bất kỳ khía cạnh nào của nó, đặc biệt đối với các nền kinh tế mới nổi trong thời đại kinh tế số đều được xem là rất cần thiết.
Trên cơ sở tìm hiểu lý thuyết và các nghiên cứu đã được công bố có liên quan đến đề tài, tác giả đã xây dựng được một mô hình nghiên cứu thể hiện mối quan hệ giữa mức độ công bố thông tin vốn trí tuệ, hiệu quả vốn trí tuệ và hiệu quả tài chính (bao gồm hiệu quả kế toán và hiệu quả thị trường) của các doanh nghiệp trên TTCK Việt Nam. Mô hình nghiên cứu bao gồm 5 giả thuyết về tác động của vốn trí tuệ và từng thành phần cụ thể của vốn trí tuệ đến hiệu quả tài chính doanh nghiệp. Nghiên cứu định lượng được thực hiện trên dữ liệu thu thập được tại 308 doanh nghiệp niêm yết trên hai sàn giao dịch khoán khoán HOSE và HNX thông qua cơ sở dữ liệu FIINPRO với công cụ ước lượng mô men tổng quát GMM giúp tác giả thực hiện các phân tích cần thiết. Tác giả đặc biệt chú ý giải quyết đến vấn đề nội sinh tiềm tàng trong mối quan hệ giữa vốn trí tuệ và hiệu quả tài chính doanh nghiệp.
Kết quả phân tích dữ liệu đã ủng hộ các giả thuyết nghiên cứu về mối quan hệ trực tiếp giữa các biến trong mô hình nghiên cứu, mặc dù vẫn có sự chưa đồng nhất khi tác giả dùng các cách đo lường biến phụ thuộc khác nhau. Sự tác động tích cực được tìm thấy ở hiệu quả kế toán ROA và ROE ở mô hình đo lường hiệu quả vốn trítuệ. Kết quả đo lường hiệu quả thị trường chưa thật sự thuyết phục ủng hộ mối quan hệ tích cực này, chứng tỏ rằng tại thị trường vốn Việt Nam, năng lực nhận thức vốn trítuệ và tính ưu việt của nó chưa được đánh giá đúng, cả từ phía nhà quản trị doanh nghiệp lẫn các nhà đầu tư. Theo kết quả phân tích, tác giả ghi nhận có sự khác biệt về mức độ tác động của vốn trí tuệ tại các doanh nghiệp có hàm lượng tri thức cao đến hiệu quả tài chính so với các doanh nghiệp còn lại. Bên cạnh đó mức độ công bố thông tin vốn trí tuệ cũng được chứng thực có mối quan hệ trực tiếp với hiệu quả tài chính doanh nghiệp hiện tại. Đồng thời kết quả nghiên cứu này đã xác nhận sự ảnh hưởng của hiệu quả vốn trí tuệ không phải chỉ trong ngắn hạn mà kéo dài trong dài hạn. Và công bố thông tin vốn trí tuệ có vai trò điều tiết đến tác động của hiệu quả vốn trí tuệ đến hiệu quả tài chính doanh nghiệp.
Dựa vào kết quả phân tích, nghiên cứu đưa ra một số hàm ý lý thuyết và quản trị cho các doanh nghiệp Việt Nam nói chung. Các doanh nghiệp cần phát triển cả hai khía cạnh là công bố thông tin vốn trí tuệ và hiệu quả sử dụng vốn trí tuệ để tận dụng lợi thế của nguồn lực vô hình này trong gia tăng hiệu quả tài chính doanh nghiệp. Mặc dù nghiên cứu đã đạt được những kết quả nhất định nhưng không tránh khỏi những hạn chế cần được khắc phục ở các nghiên cứu tiếp theo.
