MỞ ĐẦU
Lí do chọn đề tài
Chủ trương xây dựng một nền giáo dục cho mọi người của Đảng ta đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh đặt ra ngay sau khi Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công. Tại phiên họp đầu tiên (ngày 3/9/1945), Chính phủ lâm thời đã ra lời kêu gọi chống giặc đói, giặc dốt và giặc ngoại xâm. Nhiệm vụ chống giặc dốt được xếp thứ hai sau nhiệm vụ chống giặc đói. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói: Một dân tộc dốt là một dân tộc yếu. Vì vậy, Người nêu: Phải làm cho dân ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành.
Ở nước ta, chủ trương phát triển giáo dục thường xuyên, đào tạo tại cơ sở, học tập suốt đời đã được thể hiện từ khá sớm trong đường lối phát triển giáo dục của Đảng và Nhà nước. Quan điểm xây dựng xã hội học tập, mà nòng cốt là phát triển trung tâm học tập cộng đồng đã được Đảng ta xác định rõ trong đường lối của mình. Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X khẳng định: “Chuyển dần mô hình giáo dục hiện nay sang mô hình giáo dục mở – mô hình xã hội học tập với hệ thống học tập suốt đời, đào tạo liên tục, liên thông giữa các bậc học, ngành học; xây dựng và phát triển hệ thống học tập cho mọi người và những hình thức học tập, thực hành linh hoạt, đáp ứng nhu cầu học tập thường xuyên; tạo nhiều khả năng, cơ hội khác nhau cho người học, đảm bảo sự công bằng xã hội trong giáo dục”. Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI tiếp tục chỉ rõ: “Đẩy mạnh phong trào khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập; mở rộng các phương thức đào tạo từ xa và hệ thống các trung tâm học tập cộng đồng, trung tâm giáo dục thường xuyên. Thực hiện tốt bình đẳng về cơ hội học tập và các chính sách xã hội trong giáo dục”. Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04/11/2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI: “Hoàn thiện hệ thống giáo dục quốc dân theo hướng hệ thống giáo dục mở, học tập suốt đời và xây dựng xã hội học tập”, “… bảo đảm cơ hội cho mọi người, nhất là ở vùng nông thôn, vùng khó khăn, các đối tượng chính sách được học tập nâng cao kiến thức, trình độ, kỹ năng chuyên môn nghiệp vụ và chất lượng cuộc sống; tạo điều kiện thuận lợi để người lao động chuyển đối nghề; bảo đảm xóa mù chữ bền vững”. Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII tiếp tục khẳng định: “Hoàn thiện cơ chế, chính sách xã hội hoá giáo dục, đào tạo trên cả ba phương diện: động viên các nguồn lực trong xã hội; phát huy vai trò giám sát của cộng đồng; khuyến khích các hoạt động khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập, tạo điều kiện để người dân được học tập suốt đời” .
Trong thời đại ngày nay, Giáo dục thường xuyên, giáo dục suốt đời đã trở thành xu thế chủ đạo của giáo dục thế kỷ XXI. Các quốc gia trên thế giới đang tích cực chuyển đổi hệ thống giáo dục, chương trình và phương pháp giáo dục nhằm xóa bỏ mọi ngăn cách trong các nhà trường, hướng đến một xã hội học tập thực sự. Quá trình hội nhập và sự đổi mới phát triển giáo dục đang diễn ra ở quy mô toàn cầu tạo cơ hội tốt cho giáo dục Việt Nam nhanh chóng tiếp cận với các xu thế mới của giáo dục thế giới.
Luận điêm bảo vệ
- Phát triển mạng lưới và kiện toàn bộ máy tổ chức hoạt động của trung tâm học tập cộng đồng sẽ phát huy được thế mạnh của thiết chế giáo dục đặc biệt – trung tâm học tập cộng đồng.
- Phát triển đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên và đổi mới nội dung, chương trình, hình thức tổ chức hoạt động trong TTHTCĐ sẽ đáp ứng được nhu cầu học tập thường xuyên, HTSĐ của người dân trong cộng đồng.
- Quản lý các hoạt động của trung tâm học tập cộng đồng là yếu tố quan trọng để xây dựng xã hội học tập, đáp ứng nhu cầu học tập của nhân dân.
- Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và hoạt động của TTHTCĐ là yêu cầu quan trọng để nâng cao hiệu quả hoạt động của TTHTCĐ.
- Việc đề xuất các giải pháp quản lý hoạt động trung tâm học tập cộng đồng phù hợp với điêu kiện của địa phương sẽ phát huy được chức năng, nhiệm vụ của loại hình cơ sở giáo dục – trung tâm học tập cộng đồng.
Những đóng góp mới của luận án
Về mặt lý luận
- Hệ thống hóa và làm phong phú cơ sở lý luận của mô hình trung tâm học tập cộng đồng như một thiết chế giáo dục – xã hội với những đặc trưng của nó.
- Từng bước tiếp cận lý thuyết quản lý hiện đại vào việc quản lý trung tâm học tập cộng đồng từ triết lý trung tâm học tập cộng đồng là của cộng đồng, do cộng đồng và vì cộng đồng, đáp ứng nhu cầu học tập thường xuyên, học tập suốt đời của mọi người dân trong cộng đồng.
Xác định, phân tích các yêu tô ảnh hưởng đên công tác quản lý trung tâm học tập cộng đồng.
Về mặt thực tiễn
- Đánh giá được thực trạng các trung tâm học tập cộng đồng và quản lý trung tâm học tập cộng đồng, nhận diện được các ưu nhược điểm về quản lý trung tâm học tập cộng đồng, trên cơ sở đó đề xuất giải pháp khắc phục các hạn chế.
- Đề xuất các giải pháp quản lý trung tâm học tập cộng đồng trên địa bàn Hà Nội trong bối cảnh đổi mới hiện nay có căn cứ khoa học và tính khả thi cao.
