THÔNG TIN TÓM TẮT NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN
1. Tóm tắt mở đầu
Đề tài luận án: Nghiên cứu văn bản Tuồng Trung hiếu thần tiên của Hoàng Cao Khải
Ngành: Hán Nôm
Mã số: 9.22.01.04
Họ và tên nghiên cứu sinh: Nguyễn Thị Thanh Vân
Họ và tên người hướng dẫn: PGS.TS. Nguyễn Tá Nhí
Cơ sở đào tạo: Học viện Khoa học Xã hội, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam.
2. Nội dung trang thông tin tóm tắt
Luận án tập trung nghiên cứu, giới thiệu 06 văn bản Tuồng Trung hiếu thần tiên được khắc in năm 1916 hiện đang lưu trữ tại Viện Nghiên cứu Hán Nôm (AB.460, VNb26/2), Viện Sử học (Hv.309), Thư viện Quốc gia (R.1519 và R.1520, R.2228), gia đình Vũ Tuấn Sán (VTS1, VTS2) gồm các vấn đề khảo sát văn bản, so sánh đối chiếu, hình thức, nội dung… từ đó thấy các văn bản có cùng ván khắc in và chỉ có hai bản AB.460 (2 quyển) và R.1519, R.1520 (2 quyển) còn đầy đủ 25 hồi. Bản AB.460 là văn bản Tuồng trường thiên còn hiếm còn nguyên vẹn và việc in ấn nguyên điểm (chấm câu, đánh dấu những điển tích, điển cố… ) có giá trị về mặt văn bản học, thể hiện sự sáng tạo tác phẩm sân khấu của người Việt.
So sánh, đối chiếu bản chữ Quốc ngữ Trung hiếu thần tiên trên Nam Phong tạp chí năm 1932 với văn bản Nôm AB.460 và khẳng định nó là bản dịch của bản Tuồng chữ Nôm Trung hiếu thần tiên của Hoàng Cao Khải khắc in năm 1916. Luận án thống kê và phân loại chữ Nôm 5 hồi (1-5) ở Trung hiếu thần tiên cho thấy khả năng dùng chữ Nôm của tác giả và văn bản theo xu hướng mượn chữ Hán đọc thành chữ Nôm mà Nguyễn Trường Tộ đề xướng.
Trung hiếu thần tiên miêu tả về nhân vật lịch sử Trần Hưng Đạo và chủ đề xuyên suốt tác phẩm là “trung hiếu”. Nội dung bám sát vào sự kiện lịch sử, có yếu tố kỳ ảo để “huyền thoại hóa” nhân vật, đưa nhân vật từ lịch sử tới sân khấu. Kết cấu gồm 25 hồi, kế thừa Tuồng trường thiên thời Nguyễn. Ngôn ngữ bao gồm hường, kẻ, các điệu hát, phương ngôn, văn chính luận, điển tích, điển cố, cho thấy sự Việt hóa trong sáng tác Tuồng đề tài lịch sử của tác giả.
Về mặt thể tài, luận án nêu lên mối tương quan giữa Trung hiếu thần tiên với các tác phẩm viết về Trần Hưng Đạo ở thế kỷ XX để khẳng định Hoàng Cao Khải là một trong những người tiên phong sáng tác Tuồng về đề tài lịch sử nước ta. Tuồng lịch sử của ông ảnh hướng tới một số soạn giả Tuồng, góp phần không nhỏ vào sự hình thành và phát triển Tuồng lịch sử trong giai đoạn đầu thế kỷ XX (1900 – 1930).
Kết quả nghiên cứu của luận án bổ sung vào việc khai thác các văn bản Tuồng Nôm viết về lịch sử dưới triều Nguyễn.
