THÔNG TIN TÓM TẮT NHỮNG KẾT LUẬN MỚI CỦA LUẬN ÁN TIẾN SĨ
Họ và tên nghiên cứu sinh: Trần Thị Tuyết Nhung
Tên đề tài luận án: “Nghiên cứu tác dụng điều trị suy thận mạn của bài thuốc GK1 trên thực nghiệm và lâm sàng”
Chuyên ngành: Y học cổ truyền
Mã số: 9720115
Người hướng dẫn:
1. PGS.TS. Phạm Xuân Phong
2. TS. Nguyễn Vĩnh Hưng
Cơ sở đào tạo: Viện Y học cổ truyền Quân đội – Bộ Quốc Phòng
Những kết luận mới của luận án:
Nghiên cứu dựa trên phương pháp phân tích hiện đại phân lập được 4 hợp chất từ vị thuốc Hạ khô thảo Nam (Blumea lacera (Burn.F.) DC.), đồng thời đánh giá được hiệu quả điều trị suy thận mạn của vị thuốc Hạ khô thảo nam thực nghiệm. Thông qua đó góp phần làm sáng tỏ cơ chế, vai trò đối với suy thận mạn của vị thuốc Hạ khô thảo nam trong bài thuốc GK1. Kết quả nghiên cứu cho thấy, viên nang GK1 có tác dụng tăng mức lọc cầu thận, cải thiện các triệu chứng thường gặp trên bệnh nhân suy thận mạn chưa có chỉ định thay thế thận. Viên nang GK1 an toàn thông qua đánh giá độc tính cấp, độc tính bán trường diễn và trên lâm sàng. Cụ thể:
Nghiên cứu phân lập được 4 hợp chất từ vị thuốc Hạ khô thảo nam là: ẞ-sitosterol, artemetin, campesterol, acid protocatechuic. Trong đó, ẞ-sitosterol, acid protocatechuic có tác dụng chống oxy hóa, giảm phản ứng viêm, ức chế quá trình xơ hóa cầu thận, xơ hóa kẽ thận, cải thiện tốt tình trạng suy thận mạn trên thực nghiệm. Trên mô hình thực nghiệm, dịch chiết Hạ khô thảo nam liều 4g dược liệu/kg/ngày và 8g dược liệu/kg/ngày giúp làm nồng độ creatinin, hạn chế tổn thương thận, giảm quá trình xơ hóa cầu thận.
Chưa thấy độc tính của viên nang GK1 thông qua nghiên cứu độc tính cấp và bán trường diễn. Kết quả nghiên cứu độc tính cấp: Viên nang GK1 liều cao nhất có thể cho chuột uống là 50g/kg TLCT chuột nhắt trắng (gấp 83,3 lần liều dùng tương đương trên lâm sàng) chưa xác định được liều gây chết 50% (LD50). Kết quả nghiên cứu độc tính bán trường diễn: viên nang GK1 với liều 0,15g/kg/ngày (tương đương với liều dùng trên lâm sàng) và liều 0,45g/kg/ngày (tương đương gấp 3 liều dùng trên lâm sàng), uống trong 60 ngày liên tục, chưa thấy sự thay đổi bệnh lý ở các chỉ số huyết học, chức năng thận, chỉ số đánh giá hủy hoại tế bào gan và hình thái mô bệnh học gan, thận, lách thỏ.
Viên nang GK1 cải thiện chức năng thận và triệu chứng ở bệnh nhân suy thận mạn trên lâm sàng. Kết quả nghiên cứu trên 60 bệnh nhân suy thận mạn, chia thành 2 nhóm trong thời gian 30 ngày cho thấy: nhóm uống viên nang GK1 liều 6 viên/ngày có mức lọc cầu thận (44,86 ± 8,96 ml/phút/1,73m²) cao hơn trước điều trị (41,23±7,76 ml/phút/1,73m²), p <0,05 và cao hơn so với nhóm đối chứng uống Ketosteril liều 10 viên/ngày (36,93 ± 11,16 ml/phút/1,73m²), p<0,05. Tỷ lệ bệnh nhân có hiệu quả tốt, có hiệu quả ở nhóm GK1 (40%) cao hơn so với nhóm đối chứng (6,67%). Tỷ lệ bệnh nhân có kết quả ổn định ở hai nhóm đều là 26,67% (p < 0,05). Viên nang GK1 có tác dụng cải thiện các triệu chứng thường gặp của suy thận mạn theo y học cổ truyền như đau lưng, tiểu đêm, chân tay co rút …, đặc biệt ở bệnh nhân suy thận mạn thể đàm thấp và thấp nhiệt. Chưa ghi nhận tác dụng không mong muốn của viên nang GK1 trên lâm sàng trong suốt quá trình nghiên cứu.
