THÔNG TIN NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI VỀ HỌC THUẬT, LÝ LUẬN,
LUẬN ĐIỂM MỚI VỀ KHOA HỌC VÀ THỰC TIÊN CỦA LUẬN ÁN
1. Tóm tắt mở đầu
Đề tài luận án: Hoàn thiện thể chế kinh tế đối với doanh nghiệp nhà nước ở Việt Nam trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay.
Chuyên ngành: Quản lý công;
Mã số: 9 34 0 403
Họ và tên nghiên cứu sinh: Nguyễn Thùy Linh
Họ và tên người hướng dẫn: 1. TS. Nguyễn Đình Cung 2. PGS.TS. Nguyễn Bá Chiến
Cơ sở đào tạo : Học viện Hành chính Quốc gia.
2. Nội dung trang thông tin tóm tắt
Một là, luận án quan niệm Thể chế kinh tế đối với doanh nghiệp nhà nước (DNNN) là “hệ thống các quy phạm pháp luật nhằm điều chỉnh các chủ thể kinh tế, các hành vi sản xuất kinh doanh và các quan hệ kinh tế trong DNNN”. Hoàn thiện thể chế kinh tế đối với DNNN trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế được hiểu là quá trình đổi mới về thể chế kinh tế đối với DNNN nhằm nâng cao hiệu quả các nguồn lực nhà nước đầu tư vào sản xuất kinh doanh tại các DNNN và phù hợp với yêu cầu của quá trình hội nhập kinh tế quốc tế tại Việt Nam.
Hai là, để đáp ứng các yêu cầu về hoàn thiện thể chế kinh tế đối với DNNN trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế, luận án nghiên cứu và sử dụng các tiêu chí theo thông lệ quốc tế tốt (International good practices) về DNNN tại Hướng dẫn của OECD về quản trị công ty trong DNNN làm tiêu chí chính để đánh giá thể chế kinh tế đối với DNNN. Ngoài ra, luận án cũng áp dụng tiêu chí về cơ cấu lại DNNN được đề ra tại Nghị quyết số 12/NQ-TW ngày 3/6/2017 của Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về tiếp tục cơ cấu lại, đổi mới và nâng cao hiệu quả DNNN (Nghị quyết số 12/NQ-TW).
Ba là, căn cứ vào các tiêu chí hoàn thiện thể chế kinh tế đối với DNNN, luận án đã phân tích thực trạng quá trình hoàn thiện thể chế kinh tế đối với DNNN, tập trung vào giai đoạn từ năm 2011 đến nay. Bên cạnh những kết quả đạt được, quá trình hoàn thiện thể chế kinh tế đối với DNNN vẫn có những hạn chế, bất cập như: mục tiêu đầu tư của chủ sở hữu nhà nước tại nhiều DNNN chưa rõ ràng trên thực tế; tổ chức thực hiện vai trò chủ sở hữu nhà nước còn nhiều vướng mắc; khung khổ pháp lý dành cho DNNN vẫn còn tồn tại nhiều bất cập, việc thực thi cơ chế cạnh tranh bình đẳng của DNNN còn hạn chế; hiệu quả thực thi cơ chế bảo vệ cổ đông nhỏ còn thấp; việc bảo đảm quyền của bên lợi ích liên quan chưa được triển khai mạnh mẽ trên thực tế; thực hiện pháp luật công bố thông tin của DNNN còn hạn chế; cơ chế đối với HĐTV, HĐQTcòn khoảng cách khá xa so với thông lệ quốc tế; việc sắp xếp, cơ cấu lại khu vực DNNN còn nhiều thách thức; cổ phần hóa, thoái vốn còn chậm chạp và nhiều bất cập; hiệu quả hoạt động của DNNN chưa tương xứng với nguồn lực. Những tồn tại, hạn chế này do nhiều nguyên nhân, tuy nhiên các nguyên nhân cơ bản do hệ thống pháp luật (“luật chơi”) chưa hoàn thiện, thiếu tính đồng bộ.
Bốn là, trên cơ sở các quan điểm và phương hướng hoàn thiện thể chế kinh tế đối với DNNN đến năm 2030, Luận án đã đề xuất 08 nhóm giải pháp tiếp tục hoàn thiện thể chế kinh tế đối với DNNN đến năm 2030 gồm: (1) Tiếp tục hoàn thiện khung khổ pháp luật quy định về vai trò của DNNN và mục tiêu đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp để phù hợp với bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế; (2) Hoàn thiện khung pháp luật về chính sách chủ sở hữu nhà nước và mô hình cơ quan đại diện chủ sở hữu nhà nước tách bạch với cơ quan quản lý hành chính nhà nước; (3) Tiếp tục hoàn thiện thể chế kinh tế để DNNN hoạt động theo yêu cầu phát triển kinh tế thị trường, cạnh tranh bình đẳng và đáp ứng các điều kiện của hội nhập kinh tế quốc tế; (4) Hoàn thiện thể chế bảo đảm lợi ích của nhà đầu tư và các bên có lợi ích liên quan; (5) Tiếp tục hoàn thiện thể chế minh bạch hóa thông tin về DNNN; (6) Nâng cao trách nhiệm và hiệu quả hoạt động của bộ máy quản lý, điều hành của DNNN; (7) Tiếp tục hoàn thiện thể chế về cơ cấu lại, cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước; đổi mới sản xuất kinh doanh trong thời đại công nghiệp 4.0 để nâng cao hiệu quả hoạt động của DNNN; (8) Hoàn thiện thể chế kiểm tra, giám sát đối với DNNN.
