NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN
Đề tài luận án: Nghiên cứu tác động của các nhân tố đến năng suất nhân tố tổng hợp của các doanh nghiệp ở khu vực miền núi phía Bắc
Chuyên ngành: Kinh tế phát triển
Mã số: 9310105
Nghiên cứu sinh: Nguyễn Thị Thu Hà
Mã NCS: NCS35.20PT
Người hướng dẫn: PGS.TS. Nguyễn Ngọc Sơn, TS. Hoàng Xuân Hòa
Cơ sở đào tạo: Trường Đại học Kinh tế Quốc dân
Những đóng góp mới về mặt học thuật, lý luận
Luận án đã phân tích được các kỹ thuật đo lường năng suất nhân tố tổng hợp (TFP) ở cấp độ doanh nghiệp, từ đó lựa chọn mô hình phù hợp cho việc ước lượng TFP của các doanh nghiệp ở Khu vực miền núi phía Bắc. Đồng thời, luận án cũng đã phân tích lý thuyết về các nhân tố tác động đến năng suất nhân tố tổng hợp để làm cơ sở xây dựng mô hình thực nghiệm về các nhân tố tác động đến TFP của các doanh nghiệp trong khu vực.
Trên cơ sở số liệu thực nghiệm của các doanh nghiệp ở Khu vực miền núi phía Bắc trong giai đoạn 2013-2019, luận án đã sử dụng các phương pháp kiểm soát dạng hàm và phân tích biên ngẫu nhiên để ước lượng và phân rã TFP cho các doanh nghiệp. Từ đó, luận án có những phân tích về năng suất nhân tố tổng hợp theo loại hình sở hữu, theo nhóm ngành kinh tế và theo quy mô của doanh nghiệp.
Luận án đã xây dựng được mô hình thực nghiệm để đánh giá tác động của các nhân tố đến TFP của các doanh nghiệp ở Khu vực miền núi phía Bắc. Bao gồm nhân tố về cải tiến, đổi mới công nghệ, nhân tố về sự tham gia thương mại quốc tế, nhân tố về chất lượng thể chế kinh tế và một số nhân tố khác.
Những phát hiện, đề xuất mới rút ra được từ kết quả nghiên cứu, khảo sát của luận án
Kết quả ước lượng và phân rã TFP cho thấy: Đóng góp của TFP vào sản lượng của các doanh nghiệp ở miền núi phía Bắc trong giai đoạn nghiên cứu còn thấp, trung bình đạt 2,285, dư địa về TFP của các doanh nghiệp còn nhiều. Tốc độ tăng trưởng TFP trung bình của các doanh nghiệp trong giai đoạn nghiên cứu đạt 2,63% năm. Trong đó thay đổi hiệu quả kỹ thuật và tiến bộ công nghệ là các động lực chính của tăng trưởng năng suất nhân tố tổng hợp, còn thay đổi hiệu quả quy mô chính là nguyên nhân kìm hãm TFP của các doanh nghiệp.
Từ kết quả ước lượng mô hình tác động các nhân tố đến TFP, luận án đã chỉ ra ảnh hưởng của các yếu tố nội tại của doanh nghiệp cũng như các nhân tố khách quan đến TFP của các doanh nghiệp trong khu vực. Trong đó, các hoạt động liên quan đến đổi mới công nghệ như đầu tư cho máy móc thiết bị, hoạt động xuất khẩu có tác động tích cực đến TFP của doanh nghiệp. Bên cạnh đó, luận án đã chỉ ra tác động tích cực của chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) đến TFP của doanh nghiệp. Qua đó, đòi hỏi chính quyền các tỉnh ở khu vực miền núi phía Bắc cần phải quyết tâm và nỗ lực nhiều hơn trong việc cải thiện môi trường kinh doanh để tạo điều kiện nâng cao TFP cho các doanh nghiệp. Bởi đây chính là động lực phát triển kinh tế, đổi mới chất lượng tăng trưởng và đảm bảo phát triển bền vững cho khu vực trong thời gian tới.
