THÔNG TIN TÓM TẮT VỀ NHỮNG KẾT LUẬN MỚI CỦA LUẬN ÁN TIẾN SĨ
Tên đề tài:Phân tích dưới góc độ địa lý kinh tế – xã hội làng nghề tỉnh Nam Định trong xây dựng nông thôn mới.
Chuyên ngành:Địa lý học
Mã số:62.31.05.01
Nghiên cứu sinh:Trần Thị Thanh Thủy
Cán bộ hướng dẫn: PGS. TS Nguyễn Minh Tuệ – TS. Lê Văn Hương
Cơ sở đào tạo:Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
Những kết luận mới của luận án
Nam Định là địa phương có nhiều điều kiện phát triển làng nghề. Trong đó, truyền thống lịch sử, đời sống văn hóa phong phú, lực lượng lao động dồi dào, khéo léo, được coi là nền tảng cho sự tồn tại, phát triển của nhiều làng nghề từ hàng chục, thậm chí hàng trăm năm qua. Tuy nhiên, nguồn nguyên, vật liệu tại chỗ hạn chế, lực lượng lao động xác định gắn bó với nghề không nhiều, mặt bằng sản xuất nhỏ hẹp, môi trường làng nghề xuống cấp… là những khó khăn của làng nghề trong quá trình phát triển bền vững, theo các tiêu chí nông thôn mới.
Hiện nay ở Nam Định có 131 làng nghề, trong đó có 34 nghề và làng nghề truyền thống, tập trung chủ yếu ở các huyện: Hải Hậu, Ý Yên, Trực Ninh và Nam Trực. Làng nghề đã tạo ra được một khối lượng lớn sản phẩm với giá trị sản xuất trên 5.737,9 tỉ đồng (2015), chiếm đại bộ phận thu nhập của các địa phương có nghề. Bên cạnh đó, các làng nghề còn giải quyết được việc làm cho 59.659 lao động ở nông thôn. Tuy nhiên, trong điều kiện hội nhập sâu vào nền kinh tế thị trường, các làng nghề cũng phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, nhất là vấn đề thị trường, mẫu mã sản phẩm, vấn đề vốn đầu tư, vấn đề nguyên, vật liệu, lao động và ô nhiễm môi trường.
Ở tỉnh Nam Định, làng nghề được coi là động lực của quá trình trong xây dựng nông thôn mới. Vai trò này đã thể hiện rõ qua việc thực hiện các tiêu chí nông thôn mới về quy hoạch, giao thông, điện, bưu điện, thu nhập, tỉ lệ lao động có việc làm thường xuyên và môi trường. Đến hết năm 2015, 44/71 xã, thị trấn có làng nghề đã đạt chuẩn nông thôn mới (tỉ lệ đạt 62%, cao hơn so với tỉ lệ đạt chuẩn nông thôn mới của những xã, thị trấn không có làng nghề (49,3%) và so với tỉ lệ chung toàn tỉnh (53,6%).
Nhờ chủ trương xây dựng nông thôn mới, đến năm 2015 tỉnh Nam Định đã khôi phục và phát triển thêm được 67 làng nghề so với năm 2010. Xây dựng nông thôn mới cũng đã có những hỗ trợ tích cực cho sự phát triển làng nghề ở địa phương, nổi bật là: đào tạo nghề cho lao động, khuyến khích phát triển các hình thức tổ chức sản xuất có hiệu quả, cải tạo điều kiện sản xuất và môi trường. Mặc dù chưa thực sự tạo nên sự đột phá, song xây dựng nông thôn mới đã bước đầu cho thấy, đây là cú hích phát triển làng nghề theo xu thế bền vững.
– Để đạt được mục tiêu phát triển làng nghề bền vững, theo các tiêu chí nông thôn mới, tỉnh Nam Định cần thực hiện triệt để và đồng bộ nhiều giải pháp khác nhau. Trong đó, thực hiện các chính sách hỗ trợ đặc thù về nguồn vốn đầu tư, mở rộng thị trường, xây dựng thương hiệu, đảm bảo nguồn nguyên, vật liệu, tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ mới, phát triển nguồn nhân lực, cải thiện môi trường và đẩy mạnh hợp tác, liên kết trong sản xuất kinh doanh.
Kết quả nghiên cứu này có thể vận dụng cho phát triển làng nghề ở nhiều tỉnh trong vùng Đồng bằng sông Hồng và cả nước.
