NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN
1. Nghiên cứu sinh: Đỗ Thị Minh Hạnh
Email: dtmhanh@uneti.edu.vn
2. Tên luận án: Xây dựng các tiêu chí đánh giá và chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật để đảm bảo hoạt động bền vững của nhà máy xử lý nước thải đô thị.
3. Chuyên ngành: Công nghệ môi trường nước và nước thải Mã ngành: 9520320-2
4. Người hướng dẫn khoa học:
Người hướng dẫn khoa học 1: PGS.TS. Trần Đức Hạ
Người hướng dẫn khoa học 2: TS. Phạm Tuấn Hùng
5. Cơ sở đào tạo: Trường Đại học Xây Dựng
Những kết quả mới chủ yếu đạt được trong luận án như sau:
1. Kết quả đạt được của luận án:
1.1. Luận án đã xây dựng được các tiêu chỉ đánh giả tỉnh bền vững của nhà máy xử lý nước thái đô thị.
Lựa chọn được 6 nhóm tiêu chí để đánh giá hoạt động bền vững của NMXLNT đô thị: Công suất và hiệu quả xử lý nước thải; Chi phí vận hành và bảo trì, Sự phù hợp của công nghệ XLNT với điều kiện địa phương, Điều kiện hoạt động của công trình và thiết bị; An toàn và thân thiện môi trường và Sự thích ứng với các tác động bất lợi của BĐKH và thay đổi yếu tố đầu vào.
Lập bảng tham vấn xin ý kiến các chuyên gia về các tiêu chí đánh giá. Theo bảng tham vấn, một NMXLNT hoạt động bền vững khi điểm của nhà máy đó nằm trong khoảng điểm: điểm tối đa (Max) là 100 điểm và số điểm tối thiểu (Min) là 70 điểm.
Dựa vào phương pháp phân tích thứ bậc AHP và áp dụng phần mềm Expert choice 11, luận án đã xác định trọng số và thứ tự ưu tiên của các nhóm tiêu chỉ để đánh giá sự hoạt động bền vững của một NMXLNT là: (1) Công suất và hiệu quả xử lý nước thải; (2)Chi phí vận hành bảo dưỡng; (3)Sự phù hợp công nghệ XLNT đối với điều kiện cụ thể của địa phương; (4) Điều kiện hoạt động ổn định của công trình và thiết bị NMXLNT; (5)An toàn và thân thiện môi trường; (6)Thích ứng với các tác động bất lợi của BĐKH và thay đổi yếu tố đầu vào với trọng số tương ứng: 33,7; 15,2; 20,9; 12,5; 10,0 và 7,7. Xây dựng được các tiêu chí với trọng số tương ứng đã thể hiện được sự phân bậc rõ ràng của các tiêu chí đối với sự bền vững của hệ thống xử lý nước thái.
1.2. Luận án đã xây dựng các chỉ tiêu KT-KT để đảm bảo sự hoạt động bền vững cho nhà máy xử lý nước thải đô thị.
Sáu (6) nhóm tiêu chí đánh giá chính là cơ sở lý luận và khoa học để xây dựng bộ chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật cần thiết để đảm bảo sự hoạt động bền vững của NMXLNT, bao gồm bốn (4) nhóm chỉ tiêu: Công nghệ; Vận hành và bảo trì, Thể chế; và Tài chính.
Luận án đã xây dựng phương pháp áp dụng các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật để đánh giá hiệu quả đầu tư, hiệu quả hoạt động và sự thích ứng BĐKH của các công trình thoát nước và XLNT đô thị hiện nay.
1.3. Áp dụng các tiêu chỉ để đánh giá và chỉ tiêu KT -KT để đảm bảo sự bền vững trong hoạt động đổi với NMXLNT ThP Bắc Ninh.
Áp dụng các tiêu chí để đánh giá tính bền vững đối với NMXLNT Bắc Ninh do Công ty Cổ phần Thoát nước Bắc Nính vận hành theo hợp đồng quản lý tài sản, thấy rằng, NMXLNT Bắc Ninh là hoạt động bền vững với số điểm 75,39. Tuy nhiên, NMXLNT Bắc Ninh còn có một số chỉ tiêu chưa đảm bảo như: chỉ tiêu về giá dịch vụ thoát nước cao, mới chỉ tỉnh chi phí O&M, chưa tính đến giá xử lý trong đó có khẩu hao hoàn vốn; nguồn thu chưa xây dựng được lộ trình giảm bù giá của nhà nước, chưa có nguồn thu từ việc tái sử dụng nước thải. Giai đoạn số lượng đấu nối ít nên công suất hoạt động thường nhỏ hơn công suất thiết kế nhưng trong mùa mưa có sự gia tăng lưu lượng nước thải ảnh hưởng đến quá trình vận hành của các thiết bị, có những thời điểm BOD đầu vào thấp ảnh hưởng đến hiệu quả xử lý Nitơ,…
2. Kiến nghị
Để có thể áp dụng thuận tiện và phù hợp cho từng NMXLNT đô thị ở các vùng miền khác nhau, các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật nên được hoàn thiện: Tất cả các chỉ tiêu cần lượng hóa được để làm cơ sở thực hiện các giải pháp đảm bảo cho NMXLNT đô thị hoạt động bền vững và vận hành ổn định.
Tổng điểm số của các tiêu chỉ sẽ được chia ra thành các mức thang phân cấp mức độ kết quả giúp xây dựng NMXLNT đô thị hoạt động bền vững.
Với điểm mạnh của AHP, có thể sử dụng trọng số của điểm Max có thể so sánh được tình trạng hoạt động bền vững của các nhà máy XLNT đô thị với nhau. Vì vậy kiến nghị có thể phát triển phương pháp AHP trong công tác Benchmarking các NMXLNT đô thị và xếp hạng đánh giá nó.
