THÔNG TIN NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI VỀ MẶT HỌC THUẬT, LÝ LUẬN CỦA LUẬN ÁN
– Tên tác giả: Mai Mỹ Hạnh
– Tên Người hướng dẫn: GS.TS. Huỳnh Văn Sơn; PGS.TS. Trần Thị Thu Mai
– Tên luận án: Hành vi tự hủy hoại bản thân của vị thành niên ở các đô thị phía Nam, Việt Nam
– Ngành khoa học của luận án: Tâm lý học
– Chuyên ngành: Tâm lý học
– Khóa: 1
– Mã số: 62 31 04 01
– Tên cơ sở đào tạo: Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh
NỘI DUNG NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN
1. Về cơ sở lý luận: Hệ thống hóa được các công trình nghiên cứu có liên quan trong và ngoài nước; trình bày được các biểu hiện hành vi tự hủy hoại bản thân ở vị thành niên dựa trên tiếp cận của Tâm lý học hoạt động (hành vi bên trong và hành vi bên ngoài). Danh mục các hành vi gây tổn thương để tự hủy hoại ở VTN được xác lập bao gồm:
– Các hành vi tự làm hại chính cơ thể: VTN tiến hành cắt, cắn, cào, đốt các bộ phận trên cơ thể (cổ tay, chân, bụng, đầu), đánh hoặc đập vào mình và vào đầu hoặc các bộ phận khác, ngắt bản thân, kéo tóc, nhổ tóc, treo hoặc bóp cổ, nhảy từ trên cao, điện giật, … và một số hành vi khác.
– Một số hành vi bỏ bê bản thân: VTN cố tình thực hiện các hành vi không chú ý đến sức khỏe để hủy hoại bản thân như ngừng uống thuốc cần điều trị, nhịn ăn, uống thuốc quá liều, ăn chất không tiêu hóa được, không vệ sinh cá nhân, từ chối khi cần được giúp đỡ, cố tình không mang áo mưa khi trời mưa để làm mình bệnh, cố tình tham gia giao thông lạng lách nguy hiểm và không đội mũ bảo hiểm… và một số hành vi khác.
– Các suy nghĩ gây tổn tại tâm lý: bi quan về bản thân và cuộc sống, cho phép người khác làm tồn tại đến mình, đổ lỗi cho bản thân, phủ nhận các trách nhiệm… và một số suy nghĩ khác.
2. Về nghiên cứu thực trạng: luận án tiến hành nghiên cứu tại 6 tỉnh (Tp. Hồ Chí Minh, Sóc Trăng, Bình Dương, Cần Thơ, Đồng Nai, Long An, Kiên Giang, Tây Ninh) và 2 Tp. (Tp. Hồ Chí Minh và Cần Thơ), trong đó hành vi tự hủy hoại của VTN lần đầu được nghiên cứu tại Sóc Trăng, Cần Thơ, Long An, Kiên Giang, Tây Ninh. Kết quả nghiên cứu chỉ ra so với các hành vi tự làm hại chính cơ thể mình và hành vi bỏ bê bản thân thì biểu hiện của các suy nghĩ làm tổn hại tâm lý của VTN có mức độ biểu hiện cao hơn, trong đó đáng lưu ý là những biểu hiện bị quan về bản thân, về cuộc sống và mặc cảm tội lỗi. Kết quả nghiên cứu cho thấy ĐTB của hành vi tự huỷ hoại của trẻ VTN ở đô thị phía Nam, Việt Nam là 74.1 rơi vào mức trung bình, có 53.1% (trên 50%) thực hiện tự huỷ hoại ở mức trung bình, 41.3% tự hủy hoại ở mức nhẹ, 5.6% tự huỷ hoại ở mức nặng, xu hướng biểu hiện VTN thực hiện rất thường xuyên để lại hậu quả rất nghiêm trọng.
3. Về đề xuất và thử nghiệm các biện pháp: Đề tài đề xuất 7 biện pháp phòng ngừa hành vi tự huỷ hoại của VTN: Nâng cao nhận thức cho gia đình và các lực lượng giáo dục về hành vi tự huỷ hoại ở HS hiện nay; Nâng cao nhận thức cho HS về các biện pháp phòng ngừa, hậu quả của hành vì tự huỷ hoại; Tích hợp các nội dung phòng ngừa hành vi tự huỷ hoại trong chương trình giáo dục công dân và hoạt động trải nghiệm; Tổ chức các chuyên đề tâm lý về chăm sóc sức khỏe tỉnh thần và phòng ngừa hành vi tự huỷ hoại; Chăm sóc và nâng đỡ tinh thần cho HS thông qua các câu lạc bộ, nhà văn hóa, trung tâm cộng đồng; Thực hiện sàng lọc và tham vấn tâm lý cho HS có nguy cơ tự huỷ hoại tại phòng tham vấn học đường; Khuyến khích HS tham gia các trang thông tin điện tử chính thức về hành vi tự huỷ hoại và tham vấn trực tuyến khi có nguy cơ tự huỷ hoại. Đề tài tiến hành thực nghiệm 2 biện pháp: Nâng cao nhận thức cho VTN về các biện pháp phòng ngừa, hậu quả của hành vi tự huỷ hoại; Tổ chức các chuyên đề tâm lý, giáo dục kỹ năng sống phòng ngừa hành vi tự huỷ hoại của VTN. Hai biện pháp được tiến hành thực nghiệm chứng minh được tính khả thi trong việc phòng ngừa hành vi này ở VTN các đô thị phía Nam, Việt Nam góp phần vào công tác chăm sóc sức khỏe tâm thần cho học sinh trong bối cảnh hiện nay.
