THÔNG TIN TÓM TẮT VỀ NHỮNG ĐIỂM MỚI LUẬN ÁN TIẾN SĨ
Tên luận án: Tác động chỉ ngân sách Nhà nước, quản trị công đến tăng trưởng kinh tế các địa phương tại Việt Nam.
Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã số: 9.34.02.01
Nghiên cứu sinh: Phạm Thanh Hùng
Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. Hoàng Thị Thanh Hằng
Cơ sở đào tạo: Trường Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh
Luận án có mục tiêu tổng quát là đánh giá chi NSNN và quản trị công địa phương đến tăng trưởng kinh tế các địa phương tại Việt Nam dựa trên các căn cứ khoa học, thực tiễn, và kết quả ước lượng các mô hình kinh tế. Từ đó, đề xuất các hàm ý chính sách nhằm nâng cao hiệu quả chi NSNN và quản trị công địa phương hướng đến tăng trưởng kinh tế địa phương tại Việt Nam.
Để đạt được mục tiêu tổng quát, nghiên cứu có các mục tiêu cụ thể sau: (i) Đánh giá tác động của chi NSNN đến tăng trưởng kinh tế địa phương tại Việt Nam nói chung và trong điều kiện quản trị công địa phương; (ii) Xác định các ngưỡng quản trị công địa phương và đánh giá tác động của chi NSNN đến tăng trưởng kinh tế địa phương tại Việt Nam tương ứng với các ngưỡng này nếu có; (iii) Đề xuất các hàm ý chính sách nhằm nâng cao hiệu quả chi NSNN và quản trị công địa phương hướng đến tăng trưởng kinh tế địa phương tại Việt Nam.
Với mục tiêu nghiên cứu thứ nhất, đánh giá tác động của chi NSNN đến tăng trưởng kinh tế địa phương tại Việt Nam nói chung và trong điều kiện quản trị công địa phương, nghiên cứu tiếp cận mô hình hồi quy dạng bảng động (dynamic panel) của 63 tỉnh thành tại Việt Nam trong giai đoạn 2011 – 2020. Kết quả nghiên cứu cho thấy gia tăng chi NSNN sẽ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế địa phương. Cụ thể, 1% gia tăng trong chi NSNN sẽ làm gia tăng tăng trưởng kinh tế địa phương 0,2580%. Kết quả này cũng phù hợp với các nghiên cứu trước đây của Devarajan và cộng sự (1996); Afonso và Fernandes (2003); Yasin (2003); Cooray (2009); Alexiou (2009); Roşoiu (2015) về chiều hướng tác động. Khi xem xét tác động của các thành phần chi NSNN đến tăng trưởng kinh tế địa phương, kết quả nghiên cứu cho thấy chỉ phát triển sự nghiệp kinh tế xã hội sẽ có tác động tích cực đến tăng trưởng kinh tế địa phương. Điều này là phù hợp với thực tiễn của các địa phương tại một quốc gia đang phát triển như Việt Nam, các khoản chi phát triển sự nghiệp kinh tế xã hội sẽ có tác dụng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Để kiểm định hiệu ứng ngưỡng trong mô hình tác động của chi NSNN đến tăng trưởng kinh tế của địa phương tại Việt Nam, tác giả xây dựng mô hình dựa trên nghiên cứu của Hansen (1999). Kết quả nghiên cứu không tìm thấy bằng chứng tồn tại hiệu ứng ngưỡng trong mô hình tác động của chi NSNN đến tăng trưởng kinh tế của địa phương tại Việt Nam. Như vậy, ở quy mô địa phương, khi gia tăng chi NSNN sẽ có tác động tích cực đến tăng trưởng kinh tế của các địa phương tại Việt Nam.
Để đánh giá sự khác nhau về tác động của chi NSNN đến tăng trưởng kinh tế giữa các loại đơn vị hành chính cấp tỉnh, tác giả chia mẫu nghiên cứu thành 3 mẫu nhỏ, bao gồm: các tỉnh thành được phân loại đặc biệt và loại I, các tỉnh thành được phân loại II, và các tỉnh thành được phân loại III. Sau đó thực hiện ước lượng mô hình đánh giá tác động của chi NSNN đến tăng trưởng kinh tế địa phương tại Việt Nam với từng mẫu. Kết quả nghiên cứu cho thấy tồn tại sự khác nhau về tác động của chi NSNN đến tăng trưởng kinh tế địa phương theo các loại tỉnh thành phố. Với các tỉnh thành phố loại đặc biệt và loại I, do quy mô GRDP rất lớn nên việc gia tăng chi NSNN không có đóng góp nhiều cho tăng trưởng kinh tế và chi NSNN chỉ mang tính chất duy trì hoạt động chính quyền tại các địa phương này. Với các tỉnh thành phố loại II, do quy mô GRDP không lớn, kết hợp với các điều kiện con người, cơ sở vật chất, hạ tầng nên việc hấp thu vốn tương đối dễ dàng và hiệu quả. Do đó, với các tỉnh thành loại II, gia tăng chi NSNN sẽ dễ dàng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế địa phương lớn hơn so với các tỉnh thành phố loại khác. Với các tỉnh thành phố loại III, mặc dù quy mô GRDP nhỏ nhưng trình độ lao động, cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng hiệu quả cho việc hấp thu vốn. Vì vậy, ở các địa phương này, tăng chi NSNN vẫn thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhưng ở mức độ thấp hơn so với các tỉnh thành loại II.
Để đánh giá tác động của chi NSNN đến tăng trưởng kinh tế địa phương tại Việt Nam trong điều kiện quản trị công địa phương, tác giả điều chỉnh mô hình dựa theo các nghiên cứu của Cooray (2009) và Siddiqui & Ahmed (2013). Cụ thể, các chỉ tiêu thuộc bộ chỉ số hiệu quả quản trị và hành chính công (PAPI) được đưa vào mô hình để đại diện cho quản trị công địa phương. Nghiên cứu xem xét cả tác động riêng lẻ và tác động kép của chi NSNN, quản trị công địa phương đến tăng trưởng kinh tế địa phương tại Việt Nam. Các thành phần quản trị công địa phương được xem xét đánh giá ngưỡng riêng biệt bao gồm Tham gia của người dân ở cấp cơ sở (TG), Công khai, minh bạch trong việc ra quyết định (CK), Trách nhiệm giải trình với người dân (TN), Kiểm soát tham nhũng trong khu vực công (KS), Thủ tục hành chính công (TT), Cung ứng dịch vụ công (CU).
Kết quả ước lượng mô hình động về tác động của chi NSNN, quản trị công địa phương đến tăng trưởng kinh tế các địa phương tại Việt Nam cho thấy GRDP đầu kỳ, chi NSNN, vốn đầu tư địa phương, tỷ lệ lao động tại địa phương, thủ tục hành chính công (TT), Kiểm soát tham nhũng trong khu vực công (KS), cung ứng dịch vụ công (CU) có tác động đến tăng trưởng kinh tế địa phương tại Việt Nam.
Thêm vào đó, kết quả ước lượng mô hình động về tác động kép của chi NSNN, quản trị công địa phương đến tăng trưởng kinh tế các địa phương tại Việt Nam cho thấy GRDP đầu kỳ, chi NSNN, vốn đầu tư địa phương, tỷ lệ lao động tại địa phương, tương tác giữa chi NSNN và thủ tục hành chính công (TT), tương tác giữa chi NSNN và kiểm soát tham nhũng trong khu vực công (KS), tương tác giữa chi NSNN và cung ứng dịch vụ công (CU) có tác động đến tăng trưởng kinh tế địa phương tại Việt Nam.
