THÔNG TIN VỀ LUẬN ÁN TIẾN SĨ
1. Họ và tên nghiên cứu sinh: Hoàng Văn Quyết
2. Giới tính: Nam
3. Ngày sinh: 10/8/1983
4. Nơi sinh: Bắc Giang.
5. Quyết định công nhận nghiên cứu sinh: 993/QĐ-ĐHSPHN2
6. Các thay đổi trong quá trình đào tạo: Tên luận án và bổ sung người dẫn 2.
7. Tên đề tài luận án: Nghiên cứu ngưng tụ Bose-Einstein hai thành phần trong không gian bị hạn chế.
8. Chuyên ngành: Vật lý lý thuyết và Vật lý toán
9. Mã số: 9 44 01 03
10. Cán bộ hướng dẫn khoa học:
1. GS. TSKH Trần Hữu Phát
2. PGS. TS Nguyễn Văn Thụ
11. Tóm tắt các kết quả mới của luận án:
Các chế độ ripplon của hệ ngưng tụ Bose-Einstein (BEC) hai thành phần phân tách bị giới hạn bởi một và hai tường cứng (tường quang học) đã được chúng tôi nghiên cứu bằng phương pháp gần đúng hydrodynamic trong khuôn khổ lý thuyết Gross-Pitaevskii (GP) và đã thu được các kết quả sau: a) Khi hệ ở trạng thái đứng yên do sự hạn chế về không gian, hệ thức tán sắc ở giới hạn bước sóng dài trong cả hai trường hợp đều có dạng có dạng w~k². b) Khi hệ chuyển động song song với mặt phẳng phân cách, hệ thức tán sắc ở giới hạn bước sóng dài trong cả hai trường hợp đều có dạng @ ~ k và hơn nữa hệ trở nên không ổn định.
Các hiệu ứng kích thước hữu hạn của hệ ngưng tụ Bose-Einstein (BEC) hai thành phần phân tách bị hạn chế bởi một tường cứng được nghiên cứu bằng hệ phương trình Gross-Pitaevskii trong gần đúng parabol kép (DPA). Từ sự nhất quán giữa các điều kiện biên (BC) trong hình cấu trúc hình học bị giới hạn và trong toàn bộ không gian, chúng tôi tìm thấy tất cả các trạng thái cơ bản của hệ và sức căng tại mặt phân cách tương ứng với các điều kiện biên. Từ đó, chúng tôi khám phá ra hai hiệu ứng kích thước hữu hạn: a) Trạng thái cơ bản của hệ ứng với điều kiện biên Neumann là ổn định trong khi trạng thái cơ bản ứng với điều kiện biên Robin và Dirichlet thì không ổn định. b) Có hai loại chuyển pha ướt bắt nguồn từ hai trạng thái không ổn định ứng với điều kiện biên Robin và
Dirichlet. Tuy nhiên, loại chuyển pha ướt ứng với điều kiện Robin được ưu tiên hơn vì nó tương ứng với năng lượng nhỏ hơn.
Hiệu ứng Casimir-like trong hệ ngưng tụ Bose-Einstein (BEC) hai thành phần phân tách bị hạn chế bởi hai tường cứng được nghiên cứu bằng phương pháp gần đúng parabol kép trong khuôn khổ lý thuyết Gross Pitaevskii. Sau khi xác định các điều kiện biên (BC) tại các bức tường cứng, chúng tôi đã thu được các biểu thức giải tích của hàm sóng của hai thành phần ngưng tụ và sức căng tại mặt phân cách tương ứng với các điều kiện biên Neumann, Robin và Dirichle. Từ đó, chúng tôi phát hiện ra hai hiệu ứng kích thước hữu hạn có liên quan mật thiết với sức căng tại mặt phân cách: a) Bên cạnh lực Casimir thông thường thì trong hệ BEC bị giới hạn bởi hai tường cứng xuất hiện loại lực tương tác tầm xa có những đặc điểm tương tự như lực Casimir, gọi là các lực Casimir-like. b) Hiệu ứng kích thước hữu hạn thứ hai liên quan trực tiếp đến các điều kiện biên, đó là trạng thái cơ bản của hệ ứng với điều kiện biên Neumann là ổn định trong khi trạng thái cơ bản ứng với điều kiện biên Robin và Dirichlet thì không ổn định. Do đó, lực Casimir-like úng với điều kiện Neumann vượt trội hơn các lực Casimir-like ứng với các điều kiện biên khác.
12. Khả năng ứng dụng thực tiễn: Các kết quả của luận án là những đóng góp có ý nghĩa cho hướng nghiên cứu về các hiệu ứng không gian bị giới hạn (finite – size effects).
13. Các hướng nghiên cứu tiếp theo: Bên cạnh các kết quả đã đạt trong luận án, chúng tôi kiến nghị áp dụng các phương pháp đã sử dụng trong luận án nghiên cứu hai vấn đề sau đây:
– Ảnh hưởng của nhiệt độ tới các tính chất tĩnh của hệ ngưng tụ và hiện tượng chuyển pha ướt.
Hiệu ứng Casimir trong hệ BEC hai thành phần bị giới hạn bởi các tường cứng với điều kiện biên Robin.
