TRANG THÔNG TIN VỀ LUẬN ÁN
– Tên luận án: Đảnh giả các yếu tố tác động đến sự thay đổi chất lượng đất đai – Trường hợp nghiên cứu ở tỉnh Vĩnh Long.
– Ngành: Quản lý Đất đai Mã số: 9 85 01 03
– Họ tên nghiên cứu sinh: Nguyễn Quốc Hậu Khóa: 2015 (đợt 1)
– Người hướng dẫn khoa học chính: PGS.TS. Lê Văn Khoa
– Cơ sở đào tạo: Trường Đại học Cần Thơ
1. Tóm tắt nội dung luận án
Chất lượng đất đai là yếu tố quan trọng để đánh giá tiềm năng sản xuất nông nghiệp. Quá trình sử dụng đất đai quá mức đã làm chất lượng đất đai có dấu hiệu suy giảm. Do đó, việc tìm ra các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng đất đai đóng vai trò rất quan trọng trong việc quản lý đất đai. Nghiên cứu được thực hiện với các mục tiêu: i) Xác định biển động sử dụng đất và các yếu tố ảnh hưởng đến những thay đổi này trong giai đoạn 2000 – 2015 tại tỉnh Vĩnh Long; ii) Phân tích mối quan hệ giữa biển động sử dụng đất với chất lượng đất đai theo FAO, đánh giá sự thay đổi chất lượng đất đai và các yếu tố ảnh hưởng đến sự thay đổi chất lượng đất đai ở Vĩnh Long, iii) Xác định các tiến trình làm thay đổi loại đất; iv) Đề xuất hưởng quản lý và sử dụng tải nguyên đất đai bền vững. Để đạt được các mục tiêu đề ra, phương pháp đánh giá đa tiêu chỉ (MCE) được áp dụng để phân tích cơ sở dữ liệu kế thừa và thông tin từ PRA, đồng thời kết hợp với kỹ thuật GIS. Kết quả cho thấy:
– Giai đoạn 2000 – 2015 chứng kiến sự chuyển đổi nhiều nhất từ lúa 2 vụ sang lúa 3 vụ bên cạnh các biến động lúa 3 vụ chuyển sang lúa – màu; lúa 3 vụ chuyển sang cây ăn quả; lúa – máu chuyển sang 2 lửa – màu và lúa – máu chuyển sang cây ăn quả thì ít thay đổi. Chất lượng đất đai tỉnh Vĩnh Long có xu hướng giảm và phụ thuộc vào biến động của LUTs trên từng loại đất khác nhau. Cụ thể, có 3 chất lượng đất đai suy giảm: dinh dưỡng trong đất, độc chất do phèn hóa, sự tích tụ – nên dễ. Nhưng chất lượng đất đai này bị ảnh hưởng mạnh bởi 03 yếu tố cấp 1: hóa học đất, vật lý đất và sinh học đất, đồng thời bị tác động mạnh bởi 05 đặc tính đất đai chủ yếu là đặc tính đất gồm: hàm lượng chất hữu cơ (OM), giá trị pH, tầng chẩn đoán, dung trọng và tỷ trọng.
– Sự thay đổi kiểu sử dụng đất từ lúa sang cây trồng cạn hay cây ăn quả và ngược lại đã làm thay đổi các tiến trình trong đất dẫn đến thay đổi tên loại đất. Các tiến trình đó gồm có 5 loại phổ biến: tiến trình oxy hóa, tiến trình khử, tiến trình phân hóa phẩu điện đất, tiến trình tích tụ – nên dễ và tiến trình suy giảm chất hữu cơ. Phổ biến nhất là tiến trình khử.
2. Những kết quả mới của luận án
Nghiên cứu đã xác định được các yếu tố tác động đến sự thay đổi chất lượng đất đai. Trong đó, yếu tố hàm lượng chất hữu cơ có ảnh hưởng quyết định đến tài nguyên đất đai ở tỉnh Vĩnh Long.
Nghiên cứu đã tìm ra các tiến trình đất trên cơ sở mối quan hệ giữa biến động sử dụng đất đai và chất lượng đất đai ở tỉnh Vĩnh Long. Tiến trình chủ yếu xảy ra ở Vĩnh Long là tiến trinh khử.
3. Các khả năng ứng dụng trong thực tiễn, các vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu
Kết quả của luận án là một tài liệu hữu ích cho khuyến nông. Đặc biệt nhất là quản lý sử dụng đất trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long và các vùng tương tự.
Việc nhận biết các tiến trình đất đang diễn ra thông qua mối quan hệ với các kiểu sử dụng đất đai có thể dự báo xu hướng chất lượng đất đai. Giúp cho cơ quan quản lý nhà nước có những chính sách, giải pháp phù hợp với tình hình chất lượng đất đai.
Góp phần cập nhật bàn đồ đơn vị đất đai và xác định tiềm năng đất đai phục vụ quy hoạch sử dụng đất.
Cần nghiên cứu về chất lượng đất đai trên cây trồng cạn và cây ăn quả để có bức tranh tổng thể về chất lượng đất đai cho sản xuất nông nghiệp ở tỉnh Vĩnh Long.
