TRANG THÔNG TIN VỀ LUẬN ÁN TIẾN SĨ
1. Tên đề tài: Nghiên cứu xây dựng cơ sở dữ liệu trình tự gen để nhận diện nhanh và xác định mức độ đa dạng của nhóm lan Dendrobium khu vực phía Nam.
2. Chuyên ngành: Công nghệ sinh học Mã số: 942 02 01
3. Nghiên cứu sinh: Nguyễn Như Hoa
4. Người hướng dẫn 1: PGS. TS Dương Hoa Xô
5. Người hướng dẫn 2: TS. Trần Kim Định
6. Cơ sở đào tạo: Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam (VAAS)
7. Những kết luận mới của luận án:
Từ các kết quả nghiên cứu, đề tài luận án đã rút ra một số kết luận sau:
– Đã xây dựng được cơ sở dữ liệu về các đặc điểm hình thái, hình ảnh minh họa và cây phân nhóm cho 40 mẫu lan Dendrobium khu vực phía Nam Việt nam. Đây là cơ sở dữ liệu đáng tin cậy, phục vụ cho việc so sánh, đánh giá và nhận diện các mẫu lan thuộc chi Dendrobium.
– Có 25 loài lan Dendrobium bản địa đã được chọn lọc để phân tích 4 vùng trình tự ITS, matk, rbel, và trnH-pshA. Bộ dữ liệu gồm các trình tự thu nhận trong nghiên cứu khi so sánh với cơ sở dữ liệu của GenBank là đáng tin cậy và có thể dùng để xác định mỗi quan hệ họ hàng giữa các loài Dendrobium. Từ cơ sở đó đã đăng kí 246 dữ liệu trình tự trên GenBank (Phụ lục 6), trong đó có 36 trình tự vùng rbcl., 76 trình tự vùng ITS, 72 trình tự vùng matk, 61 trình tự vùng trnH-psbA (tất cả các trình tự trong nghiên cứu của 25 loài bản địa và một số trình tự của loài lai). Đặc biệt, bộ dữ liệu này đã đóng góp mới 6 trình tự vùng rbcL, 44 trình tự vùng trnH-psbA của các loài chưa được công bố trên GenBank, tất cả các trình tự đăng kí đều có nguồn gốc tại Việt Nam. Các kết quả này là cơ sở cho các nghiên cứu về chỉ thị DNA barcode và đa dạng cho các loài lan Dendrobium.
– Phân tích DNA barcode và đánh giá đa dạng di truyền cho 25 loài lan Dendrobium với các trình tự ITS, matk, rbcl. và trnH-psbA cho thấy 19 loài lan Dendrobium đã được xác định, nhiều loài có mức độ đa dạng về trình tự cao ngay cả giữa các mẫu thuộc cùng một loài. Trình tự vùng ITS (hoặc ITS2) có mức độ đa dạng di truyền cao hơn 3 vùng còn lại và có thể được sử dụng để nhận diện và xác định mức độ đa dạng của các loài lan Dendrobium, cũng như cho các loài lan Dendrobium nói chung. Trong nghiên cứu này, việc kết hợp 4 vùng trình tự làm mã vạch đối với 25 loài Dendrobium cho kết quả nhận diện loài tốt nhất (19/25 loài) với độ tin cậy cao.
– Đã thực hiện truy nguyên nguồn gốc bố mẹ cho 5/7 mẫu giống Dendrobium lai bằng trình tự vùng matk, trnH-psbA. Đây có thể là những dữ liệu để đánh giá các mẫu giống trong công tác lai tạo có thể bổ sung vào hồ sơ lý lịch của các tổ hợp lan Dendrobium lai.
