TRANG THÔNG TIN VỀ NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI VỀ MẶT HỌC THUẬT, LÝ LUẬN CỦA LUẬN ÁN TIẾN SĨ
1. Tên luận án: Nghiên cứu đánh giá rủi ro đa thiên tai đối với các tỉnh ven biển Trung Trung Bộ
– Ngành: Biến đổi khí hậu
Mã số: 9440221
2. Nghiên cứu sinh: Trần Thanh Thủy
Người hướng dẫn: GS. TS. Trần Thục
Cơ sở đào tạo: Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu
3. Giới thiệu về luận án:
Biến đổi khí hậu (BĐKH) đã làm gia tăng tần suất cũng như cường độ của thiên tai, gây tác động tiêu cực đến kinh tế, xã hội và môi trường. Thời gian qua, việc xuất hiện nhiều hơn các thiên tai, hiện tượng khí hậu cực đoan như bão mạnh, siêu bão, mưa cực đoan tại các tỉnh ven biển đã làm đình trệ sản xuất, kinh doanh, gây thiệt hại nghiêm trọng đối với phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm quốc phòng – an ninh, sức khỏe cộng đồng và môi trường sinh thái.
Đánh giá rủi ro thiên tai (RRTT) là một trong những hợp phần quan trọng của việc quản lý RRTT, nhằm giảm nhẹ và phòng chống thiên tai đang gia tăng do tác động của BĐKH. Hiện nay, việc đánh giá rủi ro thiên tai tại Việt Nam, chủ yếu, tập trung vào đánh giá từng thiên tai đơn lẻ. Tuy nhiên, thiên tai ở nước ta nói chung và ở Trung Trung Bộ nói riêng thường có mối liên hệ mật thiết với nhau, ví dụ các hiện tượng thiên tai liên tiếp như bão nối tiếp bão, lũ nối tiếp lũ, bão kèm mưa lớn, mưa nối tiếp sau bão… Do đó, để quản lý RRTT một cách hiệu quả trong điều kiện BĐKH, cần tiếp cận quản lý rủi ro đa thiên tai có xét đến BĐKH.
Luận án “Nghiên cứu đánh giá rủi ro đa thiên tai đối với các tỉnh ven biển Trung Trung Bộ” được thực hiện nhằm (i) Xây dựng được phương pháp đánh giá rủi ro đa thiên tai xảy ra đồng thời hoặc nối tiếp đối với bão, mưa lớn ở vùng ven biển Việt Nam và (ii) Đánh giá được rủi ro đa thiên tai do bão, mưa lớn trong bão
và mưa lớn sau bão khi chúng xảy ra đồng thời hoặc nối tiếp ở khu vực ven biển Trung Trung Bộ và tác động của BĐKH đến sự gia tăng rủi ro đa thiên tai do mưa lớn trong bão kết hợp mưa lớn sau bão.
Ngoài phần mở đầu, kết luận và kiến nghị, nội dung của Luận án gồm bốn chương sau:
Chương 1. Tổng quan các nghiên cứu về rủi ro đa thiên tai.
Chương 2. Hiện trạng và xu thế biến đổi của một số thiên tai ở vùng ven biển Trung Trung Bộ.
Chương 3. Phương pháp đánh giá rủi ro đa thiên tai và số liệu sử dụng trong luận án.
Chương 4. Đánh giá rủi ro đa thiên tai đối với khu vực Trung Trung Bộ.
4. Liệt kê những đóng góp mới của luận án:
– Luận án đã hoàn thiện được phương pháp đánh giá rủi ro đa thiên tai trong trường hợp các hiểm họa xảy ra đồng thời hoặc nối tiếp, áp dụng cho khu vực ven biển Trung Trung Bộ. Trong đó, xét đến sự gia tăng hiểm họa (đa hiểm họa) và gia tăng tính dễ bị tổn thương (đa tổn thương) khi các thiên tai xảy ra đồng thời hoặc nối tiếp và các khía cạnh kinh tế, xã hội và môi trường trong đánh giá rủi ro đa thiên tai.
– Luận án vận dụng được phương pháp đã xây dựng vào việc đánh giá rủi ro đa thiên tai do các hiểm họa gió mạnh trong bão, mưa lớn xảy ra đồng thời với gió mạnh trong bão và mưa lớn xảy ra nối tiếp theo bão. Luận án cũng đánh giá tác động của biến đổi khí hậu đến sự gia tăng mưa lớn cực đoan ở khu vực ven biển Trung Trung Bộ. Từ đó đưa ra kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả phòng tránh và giảm nhẹ rủi ro thiên tai cho khu vực ven biển Trung Trung Bộ.
