THÔNG TIN VỀ NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI VỀ MẶT HỌC THUẬT, LÝ LUẬN CỦA LUẬN ÁN
Tên luận án: VỐN XÃ HỘI TÁC ĐỘNG ĐẾN VIỆC LÀM VÀ THU NHẬP CỦA HỘ GIA ĐÌNH
Chuyên ngành: Kinh tế học
Mã số: 62310105
Nghiên cứu sinh: Phạm Tấn Hòa
Khóa: (V) 2016
Cơ sở đào tạo: Trường Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh
Người hướng dẫn luận án: PGS.TS. Nguyễn Văn Phúc.
Tóm tắt những đóng góp mới về mặt lý thuyết và thực tiễn của luận án như sau:
1. Về mặt lý thuyết
Luận án góp phần giải quyết những vấn đề còn đang tranh luận trong các lý thuyết về vốn xã hội và vốn kinh tế ở Việt Nam cũng như trên thế giới. Vốn xã hội (VXH) như là một bức tranh trừu tượng, đa sắc đa cạnh, vì thế có không ít lý thuyết và nghiên cứu trên thế giới đã tiếp cận và thực hiện nghiên cứu thực nghiệm để đưa ra khung lý thuyết, thang đo lường nhưng vẫn còn có khá nhiều tranh luận và phản bác. Luận án đã góp phần khẳng định các lý thuyết vốn xã hội nhất là những điểm còn tranh luận trong các nghiên cứu ứng dụng lý thuyết vốn xã hội vào giải thích những vấn đề kinh tế.
Các lý thuyết về xã hội và kinh tế đều có những điểm nổi bật riêng biệt, những điểm khác biệt nhất định. Mỗi lý thuyết đều tập trung nghiên cứu ở những khía cạnh khác nhau, vì thế dù áp dụng cùng một khung lý thuyết nhưng các nhà nghiên cứu xã hội hay kinh tế đều phát hiện ra những điểm mới khác nhau, tùy thuộc vào góc nhìn và thực tế áp dụng. Những năm gần đây, các nhà kinh tế học có khuynh hướng sử dụng các lý thuyết ở nhiều lĩnh vực khác nhau để nghiên cứu một vấn đề thực tế. Từ đó, cách tiếp cận “liên ngành” đang dần dần được hình thành. Theo xu hướng đó, nghiên cứu này áp dụng lý thuyết xã hội học và lý thuyết kinh tế học để nghiên cứu hành vi, đặc điểm của cá nhân và hộ gia đình (HGD) cụ thể là việc làm và thu nhập. Kết quả nghiên cứu góp phần hình thành, củng cố và phát triển xu hướng nghiên cứu “liên ngành”. Đồng thời đề tài kỳ vọng góp phần mở ra những hướng nghiên cứu mới cho các nhà nghiên cứu trong tương lai.
Luận án tiếp cận theo hướng mới bằng việc nghiên cứu vốn xã hội theo góc độ trung mô (hộ gia đình) và tiếp cận cả hai khía cạnh của vốn xã hội là cấu trúc và tri nhận. Những nghiên cứu trước đây chủ yếu chỉ tập trung nghiên cứu một khía cạnh và cũng tập trung vào vốn xã hội của cá nhân (vi mô) là chính. Một số nghiên cứu theo góc độ trung mô nhưng nghiên cứu về tổ chức, doanh nghiệp mà bỏ qua nhóm HGĐ. Luận án nghiên cứu HGD và trên cả hai khía cạnh (cấu trúc và tri nhận) của vốn xã hội nhằm lắp đầy khoảng trống nêu trên.
Vì hướng tiếp cận tương đối mới, một số thang đo vốn xã hội cần điều chỉnh, bổ sung nhằm đảm bảo sự phù hợp với bối cảnh và phạm vi nghiên cứu. Thang đo nghiên cứu được kiểm chứng bằng dữ liệu đủ độ tin cậy. Vì thế, kết quả nghiên cứu cũng đã góp phần bổ sung các thang đo vốn xã hội của HGĐ.
Đồng thời, nghiên cứu còn xem xét yếu tố đa dạng hóa thu nhập (ĐDHTN) của HGĐ theo hướng sinh kế bền vững. Kết quả nghiên cứu giúp kiểm chứng các chính sách phát triển sinh kế bền vững của HGĐ theo khung sinh kế của DFID (Department for International Development). Nghiên cứu phân tích, đo lường tác động của VXH đến việc làm và thu nhập của cá nhân, HGĐ giúp các nhà nghiên cứu nhận dạng thêm nhiều yếu tố khác (có tính chất phi tài chính) để từ đó khám phá ra những vấn đề nghiên cứu mới, mở ra những hướng nghiên cứu mới cho nền tri thức chung của nhân loại.
