THÔNG TIN NHỮNG ĐIỂM MỚI CỦA LUẬN ÁN
1. Tên đề tài luận án: Quản lý nhà nước đối với kinh doanh chất phụ gia thực phẩm tại Việt Nam
2. Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
3. Mã số: 931.01.10
4. Họ tên NCS: Mai Tiến Tú Mã NCS: 15BD041003
5. Họ tên người hướng dẫn NCS:
Hướng dẫn 1: PGS.TS. Hà Văn Sự
Hướng dẫn 2: TS. Nguyễn Hóa
6. Những đóng góp mới của luận án:
6.1. Về học thuật, lý luận
Luận án đã hệ thống, luận giải và bổ sung lý luận liên quan đến quản lý nhà nước đối với kinh doanh chất phụ gia thực phẩm. Luận án đã làm rõ đặc thù của HĐKD chất phụ gia thực phẩm trong đó nhấn mạnh vấn đề ATTP cũng như những ảnh hưởng đến sức khỏe của cộng đồng nếu sử dụng chất phụ gia không theo quy định. Xác định rõ các khái niệm, nội dung, tiêu chí đánh giá và nhân tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước đối với kinh doanh chất phụ gia thực phẩm làm căn cứ để phân tích, đánh giá thực trạng quản lý nhà nước đối với kinh doanh chất phụ gia thực phẩm tại Việt Nam.
Luận án đã nghiên cứu kinh nghiệm của các quốc gia, tổ chức trong thực hiện quản lý liên quan đến kinh doanh chất phụ gia thực phẩm như EU, Hoa Kỳ, Trung Quốc nhằm rút ra những bài học trong quản lý nhà nước đối với kinh doanh chất phụ gia thực phẩm tại Việt Nam.
6.2. Về thực tiễn
Trên cơ sở khung nghiên cứu, vận dụng các phương pháp nghiên cứu phù hợp với các dữ liệu thứ cấp, sơ cấp (điều tra xã hội học và phỏng vấn chuyên sâu), luận án đã phân tích thực trạng HĐKD chất phụ gia thực phẩm, thực trạng quản lý nhà nước đối với kinh doanh chất phụ gia thực phẩm tại Việt Nam, qua đó đánh giá những thành công, hạn chế của quản lý nhà nước đối với hoạt động này tại Việt Nam:
Những thành công: (1) Bộ máy quản lý nhà nước đối với kinh doanh chất phụ gia thực phẩm tại Việt Nam được đánh giá là khoa học và đảm bảo sự quản lý theo cả chiều dọc và theo chiều ngang; (2) Quản lý điều kiện kinh doanh chất phụ gia thực phẩm đảm bảo tính hiệu quả, hợp lý và phù hợp với thực tiễn, thể hiện rõ qua các quy định cụ thể và chi tiết về điều kiện kinh doanh chất phụ gia thực phẩm theo quy định của Nhà nước; (3) Các cơ quan quản lý nhà nước đã rà soát các chất phụ gia đang được kinh doanh trên thị trường theo danh mục chất phụ gia được phép sử dụng tại Việt Nam, cũng như các chất phụ gia không được phép sử dụng nhưng không cấm kinh doanh; (3) Về quản lý hoạt động phát triển thương mại chất phụ gia thực phẩm. Các hoạt động thương mại đối với chất phụ gia thực phẩm đã được các cơ quan quản lý Nhà nước quan tâm với hệ thống văn bản đã dẫn được hoàn thiện theo hướng tạo điều kiện cho các chủ thể kinh doanh dễ dàng hơn trong các hoạt động quảng bá thương hiệu, hình ảnh, xây dựng hệ thống kênh phân phối và cạnh trạnh trong kinh doanh các chất phụ gia; (4) Về công cụ và phương pháp quản lý nhà nước đối với kinh doanh chất phụ gia thực phẩm. Kết quả nghiên cứu thực trạng cho thấy, hệ thống các văn bản luật điều tiết về hoạt động kinh doanh chất phụ gia thực phẩm đã dần được hoàn thiện.
Những hạn chế: Kết quả nghiên cứu thực tiễn đã xác định được những bất cập, hạn chế mà trong thời gian tới các cơ quan quản lý nhà nước và các đơn vị, cá nhân liên quan tiếp tục cần hoàn thiện, cụ thể: (1) Hệ thống văn bản quản lý còn hạn chế khi chưa có đủ các văn bản quản lý trực tiếp đối với HĐKD chất phụ gia thực phẩm, sự rải rác thiết tập trung trong hệ thống văn bản quản lý làm giảm hiệu quả trong triển khai các nội dung quả lý nhà nước đối với kinh doanh chất phụ gia thực phẩm; (2) Sự phối hợp trong quản lý nhà nước đối với kinh doanh chất phụ gia thực phẩm còn thiếu linh hoạt do tính liên ngành và đặc thù của HĐKD chất phụ gia thực phẩm; (3) Các nội dung quản lý nhà nước đối kinh doanh chất phụ gia thực phẩm như điều kiện kinh doanh còn hạn chế khi thiếu sự tương thích với sự phát triển nhanh trong trong hội nhập kinh tế; việc kiểm soát chất lượng đối với chất phụ gia thực phẩm đang kinh doanh chưa sát sao, các điều kiện đảm bảo ATTP trong kinh doanh còn chưa minh bạch; còn thiếu các hoạt động xúc tiến thương mại hiệu quả và quy mô…
Bên cạnh đó, luận án cũng đã phát hiện các nguyên nhân của những hạn chế trên bao gồm: (1) Nhận thức của chủ thể quản lý, chủ thể kinh doanh và người tiêu dùng về chất phụ gia thực phẩm còn chưa cao; (2) Hệ thống thể chế chính sách quản lý chất phụ gia thực phẩm còn chưa hoàn thiện; (3) Năng lực của bộ máy quản lý còn một số hạn chế; (4) Các chủ thể kinh doanh chất phụ gia thực phẩm rất đa dạng bao gồm các doanh nghiệp đa phần là có tư cách pháp nhân, các doanh nghiệp tư nhân và các hộ kinh doanh không có tư cách pháp nhân. Bên cạnh đó, ý thức của các chủ thể kinh doanh phụ gia thực phẩm hiện nay còn chưa cao; (5) Sự phát triển nhanh chóng của khoa học – công nghệ, hoạt động kinh doanh trên nền tảng công nghệ như các sàn thương mại điện tử, các mạng xã hội…
