NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN
Đề tài luận án: Phát triển bền vững xuất khẩu điện năng của nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào
Chuyên ngành: Kinh tế quốc tế Mã số: 9310106
Nghiên cứu sinh: Phitsanoukone Phonevilaysack Mã NCS: NCS36.027DN
Người hướng dẫn: PGS.TS. Ngô Thị Tuyết Mai
Cơ sở đào tạo: Trường Đại học Kinh tế Quốc dân
Những đóng góp mới về mặt học thuật, lý luận
Luận án đã hệ thống hóa và làm sáng tỏ thêm những lý luận cơ bản về phát triển bền vững và phát triển bền vững xuất khẩu điện năng của một quốc gia; chỉ rõ sự cần thiết phải phát triển bền vững xuất khẩu điện năng của Lào trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng. Đặc biệt, luận án đã xác định được 3 nhóm tiêu chí để đánh giá phát triển bền vững xuất khẩu điện năng trên các khía cạnh kinh tế, xã hội và môi trường.
Những phát hiện, đề xuất mới rút ra được từ kết quả nghiên cứu, khảo sát của luận án
Trên cơ sở lý luận, luận án sử dụng 3 nhóm tiêu chí để phân tích thực trạng phát triển bền vững xuất khẩu điện năng của Lào thời gian qua. Kết quả chỉ ra rằng, xuất khẩu điện năng của Lào đã góp phần quan trọng vào tăng trưởng xuất khẩu của cả nước, là động lực chủ yếu của tăng trưởng kinh tế, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô; tăng thu nhập, giải quyết việc làm và bảo vệ môi trường sinh thái; góp phần đẩy mạnh nghiên cứu và ứng dụng thành tựu khoa học, công nghệ vào sản xuất, xuất khẩu điện năng. Tuy nhiên, xét về tổng thể, phát triển xuất khẩu điện năng của Lào vẫn chưa bền vững, còn tồn tại những hạn chế, đó là: Hệ thống pháp luật chưa hoàn thiện, hiệu quả thực thi chính sách hỗ trợ còn hạn chế; quy hoạch phát triển ngành điện chưa rõ ràng; chính sách phát triển thị trường tiêu thụ/xuất khẩu điện năng còn hạn chế; thực thi chính sách phát triển năng lượng mới, tái tạo còn gặp nhiều khó khăn; chính sách đầu tư hệ thống lưới điện chưa đáp ứng được yêu cầu; công tác thanh tra, kiểm tra còn chồng chéo.
Nguyên nhân chủ yếu gây ra những hạn chế trên bao gồm: Thiếu thông tin về chính sách hỗ trợ của chính phủ đối với doanh nghiệp và người dân; khả năng huy động vốn cho các dự án năng lượng tái tạo còn hạn chế; cơ sở hạ tầng còn yếu kém; chưa khai thác tốt các thị trường xuất khẩu điện năng tiềm năng trong khu vực; nguồn nhân lực trong ngành điện còn yếu và thiếu những cán bộ có trình độ chuyên môn cao; chất lượng hệ thống lưới điện chưa đáp ứng được yêu cầu, thiếu an toàn và không ổn định; thiếu cơ chế và công cụ giám sát, đánh giá và nguồn nhân lực thực thi giám sát, quản lý phát triển bền vững xuất khẩu điện năng.
Luận án đã đề xuất 4 quan điểm phát triển bền vững xuất khẩu điện năng của Lào, đó là phát triển bền vững xuất khẩu điện năng: nhằm góp phần thực hiện các mục tiêu xã hội; trên cơ sở khai thác hợp lý các nguồn tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường sinh thái; trên cơ sở các chính sách hỗ trợ của Nhà nước phù hợp với chiến lược phát triển bền vững, có tính đến các cam kết khu vực và quốc tế; trên cơ sở huy động được tối đa các nguồn lực trong nước, đồng thời tranh thủ sự trợ giúp của các tổ chức nước ngoài.
Luận án đề xuất 8 nhóm giải pháp chủ yếu nhằm phát triển bền vững xuất khẩu điện năng của Lào trong thời gian tới. Trong đó có 5 giải pháp mang tính đột phá, đó là: (i) Hoàn thiện hệ thống chính sách pháp luật để định hướng và hỗ trợ xuất khẩu điện năng theo hướng phát triển bền vững; (ii) Tăng cường đầu tư phát triển năng lượng mới và tái tạo, nguồn lưới điện, hệ thống truyền tải và phân phối điện phục vụ xuất khẩu; (iii) Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành điện; (iv) Xây dựng hệ thống tiêu chuẩn quốc gia về điện năng xuất khẩu phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế; (vi) Tăng cường kiểm tra, thanh tra, giám sát và hợp tác quốc tế về bảo vệ môi trường.
Các kết quả nghiên cứu của luận án sẽ góp phần phục vụ cho công tác quản lý nhà nước và điều hành của các cơ quan quản lý nhà nước từ trung ương đến các địa phương của Lào, góp phần phát triển bền vững xuất khẩu điện năng của Lào trong thời gian tới.
