TRANG THÔNG TIN VỀ NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI VỀ MẶT HỌC THUẬT, LÝ LUẬN CỦA LUẬN ÁN
Tên luận án: Tác động của nhân tố bất định đến mức độ vận dụng tích hợp thước đo tài chính – phi tài chính và sự ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động kinh doanh dưới cách tiếp cận tổng thể – Bằng chứng tại Doanh nghiệp sản xuất Phía Nam Việt Nam
Chuyên ngành: Kế toán Mã số: 9340301
Nghiên cứu sinh: LÊ HOÀNG OANH Khóa: 2013
Cơ sở đào tạo: Trường Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh
Người hướng dẫn luận án: TS. Lê Đình Trực – TS. Trần Anh Hoa
Nội dung ngắn gọn những đóng góp mới về mặt học thuật, lý luận, những luận điểm mới rút ra được từ kết quả nghiên cứu, khảo sát của luận án.
Để nâng cao khả năng đáp ứng với những biến chuyển của môi trường kinh doanh, các doanh nghiệp Việt Nam (DNVN) phải nhận diện được vị thế của mình cũng như định rõ mục tiêu chiến lược và hoạt động thực sự hiệu quả. Hệ thống đo lường hiệu quả hoạt động kinh doanh (HQHĐKD) với việc vận dụng kết hợp thước đo tài chính (TC) và phi TC sẽ giúp DN đạt được các mục tiêu trên (Banker et al, 2000; Hoque & James, 2000). Thật vậy, hệ thống đo lường HQHĐKD kết hợp cả thước đo TC và phi TC sẽ giúp cung cấp thông tin tin cậy và hữu ích hơn cho nhà quản trị vì hệ thống này sẽ giúp DN thiết lập các thước đo dựa trên mối quan hệ nguyên nhân – kết quả, từ đó giúp họ thiết lập mục tiêu chiến lược phù hợp và ra quyết định chính xác hơn (Rikhardsson et al, 2014). Tuy nhiên, lý thuyết bất định cho rằng không có hệ thống đo lường HQHĐKD nào thích hợp cho mọi DN trong mọi tình huống. Do vậy, nghiên cứu này tập trung nghiên cứu với điều kiện ngữ cảnh nào (nhân tố bất định nào) được xem là động cơ khiến DN vận dụng nhiều/ít mức độ tích hợp thước đo TC – phi TC, đồng thời điều tra xem liệu duy trì sự phù hợp giữa nhân tố bất định và mức độ vận dụng tích hợp thước đo TC – phi TC có giúp cải thiện HQHĐKD hay không? Kết quả nghiên cứu (thông qua kết hợp phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng) đã có một số đóng góp nhất định về mặt lý thuyết và thực tiễn. Cụ thể:
1/ Những đóng góp của nghiên cứu ở khía cạnh lý thuyết
Nghiên cứu này có một số đóng góp ở phương diện lý thuyết như sau đây.
Trước hết, kết quả của nghiên cứu bổ sung bằng chứng thực nghiệm về việc áp dụng lý thuyết bất định vào việc xây dựng hệ thống đo lường HQHĐKD. Cụ thể, kết quả nghiên cứu đã góp phần xác minh lý thuyết bất định, rằng nếu công ty duy trì sự phù hợp giữa mức độ vận dụng tích hợp thước đo TC – phi TC và các nhân tố ngữ cảnh mà DN đối mặt, sẽ góp phần nâng cao HQHĐKD.
Bên cạnh đó, bằng chứng thực nghiệm tại VN – thuộc nhóm nước đang phát triển – sẽ góp phần tổng quát hoá mô hình lý thuyết: tác động của nhân tố bất định đến mức độ vận dụng tích hợp thước đo TC – phi TC và ảnh hưởng của sự phù hợp giữa các nhân tố bất định và mức độ vận dụng tích hợp thước đo TC – phi TC đến HQHĐKD. Điều này bởi lẽ hầu như các nghiên cứu trước đó về vấn đề nghiên cứu này được thực khám phá và kiểm định ở các quốc gia có nền kinh tế phát triển.
Ngoài ra, đây là nghiên cứu đầu tiên cung cấp bằng chứng thực nghiệm tác động của nhân tố sự tham gia của kế toán trong quy trình ra quyết định đến mức độ vận dụng tích hợp thước đo TC – phi TC; đồng thời cũng là nghiên cứu hiếm hoi cung cấp bằng chứng tác động ảnh hưởng của sự phù hợp giữa các nhân tố bất định và mức độ vận dụng tích hợp thước đo TC – phi TC đến HQHĐKD dưới cách tiếp cận tổng thể.
Hơn nữa, nghiên cứu này thực hiện tổng kết lý thuyết giải thích ảnh hưởng của nhân tố bất định đến mức độ vận dụng tích hợp thước đo TC – phi TC tại các DN. Vì vậy, có thể được xem là tài liệu tham khảo đối với các nhà nghiên cứu, giảng viên, nghiên cứu sinh và sinh viên thuộc chuyên ngành kế toán hoặc quản trị kinh doanh trên toàn thế giới.
Cuối cùng, luận án thực hiện đo lường mức độ vận dụng tích hợp 8 loại thước đo TC – phi TC một cách tin cậy như đề xuất của Ittner & Larcker (2003) thông qua xác định giá trị trung bình các mức độ mà từng loại thước đo hiệu quả tài chính – phi tài chính được sử dụng vào bốn mục đích quản trị thay vì một mục đích như nhiều nghiên cứu (gồm (1) thiết lập mục tiêu chiến lược; (2) đánh giá các dự án đầu tư vốn lớn, (3) đánh giá kết quả quản lý, (4) nhận diện vấn đề, cơ hội cải tiến và phát triển kế hoạch hành động và mức độ tin cậy trong đo lường của chúng. Tuy nhiên, nếu như Ittner & Larcker (2003) sau đó thực hiện tính bình quân các thước đo này để đo lường trực tiếp khái niệm mức độ vận dụng tích hợp thước đo TC – phi TC tại DN thì luận án này tiến hành phân tích nhân tố khám phá với 8 biến quan sát là 8 giá trị trung bình với 8 loại thước đo. Kết quả thu được khái niệm bậc hai – mức độ vận dụng tích hợp thước đo TC – phi TC (IPM) đơn hướng với 2 khái niệm bậc một – IPMI và IPMII.
