TRANG TIN VỀ ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN
Tên đề tài luận án: “Nghiên cứu xác định thành phần loài, quy luật phát sinh, gây hại và biện pháp quản lý tổng hợp bọ phấn trắng hại lúa (Hemiptera: Aleyrodidae) tại hai tỉnh Long An và An Giang”.
Họ tên nghiên cứu sinh: Võ Thị Bích Chi
Chuyên ngành: Bảo vệ thực vật Mã số: 62.62.01.12
Khóa đào tạo: năm 2011-2015
Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Thị Lộc, TS. Bùi Thị Thanh Tâm
Cơ sở đào tạo: Viện Lúa Đồng Bằng Sông Cửu Long – Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam
Nội dung luận án:
Nghiên cứu xác định thành phần loài, đặc điểm sinh học và sinh thái của bọ phấn trắng hại lúa.
Nghiên cứu quy luật phát sinh, gây hại của bọ phấn trắng hại lúa.
Nghiên cứu các biện pháp quản lý tổng hợp bọ phấn trắng hại lúa.
Xây dựng mô hình áp dụng các biện pháp quản lý tổng hợp bọ phấn trắng hại lúa có hiệu quả tại hai tỉnh Long An và An Giang.
Những kết quả mới của luận án:
Kết quả đề tài đã xác định được loài bọ phấn trắng hại lúa tại hai tỉnh Long An và An Giang có tên khoa học là Aleurocybotus indicus David & Subramaniam, thuộc bộ cánh nửa (Hemiptera), họ Aleyrodidae và có kiểu biến thái không hoàn toàn. Vòng đời của bọ phấn trắng trung bình 21,93 ± 0,23 ngày (T = 29,4 ± 1,2°C, RH = 79,3 ± 7,9%), gồm 3 giai đoạn: thành trùng, trứng và ấu trùng, trong đó ấu trùng có 4 tuổi và ấu trùng tuổi 4 được gọi là nhộng giả. Đặc biệt, chúng có khả năng sinh sản đơn tính và cho ra đời thế hệ sau với 100% thành trùng đực.
Bọ phấn trắng phát triển tốt khi nuôi thử nghiệm ở nhiệt độ 30°C. Cỏ Lục lông Chloris barbata Sw. là ký chủ phụ của bọ phấn trắng. Bước đầu đã xác định được bọ rùa 8 chấm Harmonia octomaculata Fabricus và bọ rùa đỏ Micraspis discolors Fabricus là thiên địch bắt mồi của thành trùng bọ phấn trắng và ong Encarsia transvena Timberlake là thiên địch ký sinh ấu trùng bọ phấn trắng.
Bọ phấn trắng xuất hiện và gây hại chủ yếu ở 3 giai đoạn phát triển của cây lúa là đẻ nhánh, làm đòng và trổ. Giống lúa thơm Jasmine 85 và các giống lúa được lai tạo từ giống lúa thơm Jasmine 85 có mật số bọ phấn trắng cao hơn các giống lúa khác. Âu trùng bọ phấn trắng chỉ chích hút nhựa lá làm cho lá bị vàng, trong khi thành trùng có thể làm xoăn một phần lá hay làm cho lá lúa bị co rút và xoắn chặt. Tuy nhiên, chưa phát hiện virus trong những cây có triệu chứng xoắn lá. Thí nghiệm lây nhiễm thành trùng bọ phấn trắng trên lúa OM4900 và nếp IR4625 với mật số 30 – 40 con/dảnh ở 30 ngày sau sạ đã ảnh hưởng đến năng suất lúa và có thể làm giảm năng suất đến 23 -31% khi lây nhiễm với mật số 60 con/dành.
Thuốc trừ sâu sinh học M.a(1,2×10° bào tử/g), B.b(1,5×10° bào tử/g) sử dụng đơn lẻ hoặc phối trộn có hiệu lực trừ bọ phấn trắng khoảng 66,0 – 66,8% ở 10 ngày sau phun và chưa thấy ảnh hưởng đến ong ký sinh của bọ phấn trắng. Thuốc Abamectin 1.8% có hiệu lực trừ bọ phấn trắng khá cao (khoảng 65,1 – 68,0% ở 10 ngày sau phun); thuốc hóa học Pymetrozine 500g/kg có hiệu lực cao trong việc phòng trừ bọ phấn trắng hại lúa (đạt 70,5 đến 72,6% ở 10 ngày sau phun) và ít ảnh hưởng đến thiên địch trong ruộng lúa.
Kết quả của đề tài đã chọn ra được một số biện pháp để quản lý tổng hợp bọ phấn trắng hiệu quả như sử dụng giống lúa ít nhiễm bọ phấn trắng (OM4218 và nếp IR4625), sạ hàng 120 kg/ha, trồng hoa quanh bờ ruộng để thu hút thiên địch, bón phân cân đối, sửdụng thuốc sinh học hoặc hóa học chọn lọc để quản lý khi xuất hiện bọ phấn trắng.
