TRANG THÔNG TIN VỀ NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI VỀ MẶT LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA LUẬN ÁN
I. THÔNG TIN CHUNG
– Tên luận án và cơ sở đào tạo:
Tên luận án: “ Nghiên cứu cơ sở lí luận và thực tiễn về bảo tồn và phát triển cho quản lý các khu rừng đặc dụng vùng Tây Bắc Việt Nam”
Cơ sở đào tạo: Trường Đại học Lâm nghiệp
– Nghiên cứu sinh:
Họ và tên NCS: Vũ Thị Bích Thuận
Khoá đào tạo NCS: 2010 – 2013
Chuyên ngành: Lâm sinh
Mã số: 62 62 02 05
– Người hướng dẫn khoa học:
+ Người hướng dẫn khoa học 1: Nguyễn Bá Ngãi
Chức danh khoa học: PGS; Học vị: Tiến sĩ
Đơn vị công tác: Tổng Cục Lâm nghiệp – Bộ Nông nghiệp và PTNT
+ Người hướng dẫn khoa học 2: PGS.TS. Đỗ Anh Tuân
Chức danh khoa học: PGS; Học vị: Tiến sĩ
Đơn vị công tác: Trường Cán bộ quản lý nông nghiệp và PTNT 1
II. NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI VỀ MẶT HỌC THUẬT, LÝ LUẬN CỦA LUẬN ÁN
1. Ở Việt Nam, về lý luận trước đây giữa bảo tồn và phát triển, chúng ta thường giải quyết theo quan điểm ”được- mất”. Để giải quyết mục tiêu bảo tồn đôi khi phải hy sinh mục tiêu phát triển và ngược lại. Tuy nhiên thực tế cho thấy giữa bảo tồn và phát triển có mối quan hệ hai chiều biện chứng, nếu giải quyết hài hoà có thể đạt được cả hai mục tiêu đặt ra.
2. Nhu cầu của người dân lên tài nguyên RĐD ngày càng có xu hướng tăng lên bởi sinh kế của cộng đồng sau khi thành lập các VQG/KBT bị hạn chế, thói quen canh tác nương rẫy, du canh du cư, khai thác và sử dụng các sản phẩm từ tự nhiên phục vụ sinh hoạt và bán, do công tác quản lý RĐD hiện nay chưa thực sự đạt hiệu quả cao, xung đột giữa cộng đồng với các cơ quan quản lý RĐD. Trong khi đó tài nguyên RĐD là hữu hạn cả vê số lượng và chất lượng, RĐD còn bị quản lý bởi các thể chế, chính sách, pháp luật, các cam kết mang tính chất địa phương… Chính bởi thực tế này đã dẫn đến những mâu thuẫn giữa nhu cầu sử dụng với quản lý RĐD.
3. Về quản lý nhà nước, chúng ta vẫn còn quan niệm RĐD thường được luật pháp quy định một cơ quan nhà nước được giao quản lý, bảo tồn và phát triển nó. Như vậy những chủ thể khác như cộng đồng dân cư sống trong VQG/KBT, các doanh nghiệp, chính quyền địa phương, người dân địa phương, các tổ chức hoạt động trong và ngoài ranh giới đã bị loại ra khỏi quyền quản lý và sử dụng những tài nguyên đó. Điều này dẫn đến những mâu thuẫn khó giải quyết là sinh kế của người dân vùng lõi và vùng đệm với quản lý tài nguyên RĐD.
4. Luận án sẽ đánh giá sự ảnh hưởng của các yếu tố đến hiệu quả quản lý tài nguyên RĐD, trong đó nhấn mạnh tới việc giải quyết lợi ích của cộng đồng địa phương với lợi ích chung khi thành lập các VQG/KBT, sự hỗ trợ của các cơ quan QLNN và giải quyết các vấn đề nội tại trong quản lý các VQG/KBT.
Từ kết quả nghiên cứu, trên quan điểm bảo tồn và phát triển, Luận án tập trung vào những điểm mới sau:
⎫ Đánh giá một cách tổng thể về hệ thống chính sách trong quản lý các VQG/KBT hiện nay.
⎫ Phân tích và đánh giá thực trạng quản lý ở 3 VQG/KBT đại diện cho vùng Tây Bắc, những khó khăn và thuận lợi trong quản lý.
⎫ Hệ thống giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý các VQG/KBT vùng Tây Bắc Việt Nam trên cơ sở bảo tồn và phát triển.
Từ lý luận và thực tế về quản lý RĐD hiện nay, Luận án đề xuất hệ thống các giải pháp định hướng quản lý tổng hợp tài nguyên RĐD vùng Tây Bắc, những giải pháp này giải quyết hài hoà hai mục tiêu: Phát triển bền vững cộng đồng địa phương và quản lý tốt tài nguyên RĐD.
