TRANG THÔNG TIN VỀ LUẬN ÁN
Tên luận án: Ứng dụng mô hình hóa xác định nhu cầu năng lượng và protein để phát triển thức ăn cho cá lóc (Channa striata)
Chuyên ngành: Nuôi thủy sản nước ngọt Mã ngành: 9 62 03 01
Họ tên nghiên cứu sinh: Ngô Minh Dung
Người hướng dẫn khoa học chính: PGs.Ts. Trần Thị Thanh Hiền
Họ và tên người hướng dẫn phụ: PGs.Ts. Bùi Minh Tâm
Cơ sở đào tạo: Trường Đại học Cần Thơ
1. Tóm tắt nội dung luận án
Nghiên cứu đặc điểm dinh dưỡng và ứng dụng mô hình năng lượng sinh học để xác định nhu cầu dinh dưỡng của cá lóc (Channa striata) được thực hiện nhằm làm cơ sở xây dựng công thức thức ăn cho các giai đoạn nuôi cá lóc thương phẩm. Nội dung và kết quả đạt được như sau:
– Nghiên cứu sự phát triển về hình thái, cấu trúc cũng như ảnh hưởng của việc chuyển đổi từ thức ăn tươi sống sang thức ăn chế biến (TĂCB) lên enzyme tiêu hóa ở cá lóc cho thấy vào ngày thứ 3 sau khi nở, cá bắt đầu sử dụng thức ăn ngoài, ống tiêu hóa vẫn chưa phân hóa. Tuyến dạ dày xuất hiện vào ngày thứ 12 cho thấy sự hoàn thiện về chức năng của ống tiêu hóa cả về mặt hình thái và mô học. Enzyme tiêu hóa protein đều được phát hiện với mức thấp ở giai đoạn mới nở và duy trì liên tục cho đến ngày 12 ngoại trừ trypsin với mức tăng ý nghĩa ở ngày thứ 21. Đối với cá ăn thức ăn cá tạp hoạt tính enzyme pepsin và trypsin cao, trong khi đó cá ăn TĂCB cho hàm lượng α – amylase cao hơn.
– Nghiên cứu phương pháp thu phân thích hợp áp dụng cho nghiên cứu độ tiêu hóa ở cá lóc đã xác định thời điểm thu phân hiệu quả ở cá lóc là 8 giờ sau khi cho cá ăn; , thu phân bằng phương pháp lắng thích hợp nhất cho đối tượng cá lóc để xác định độ tiêu hóa, phương pháp mổ và vuốt thì không phù hợp.
– Xác định nhu cầu năng lượng tiêu hóa cho duy trì ở cá lóc là 43,7 KJ/khối lượng cá (kg)0,82/ngày, protein là 0,41 g/ khối lượng cá (kg)0,76/ngày. Hiệu quả sử dụng năng lượng tiêu hóa là 47,6%, và protein tiêu hóa là 58,2%. Nhu cầu methionine duy trì của cá lóc là 0,015 g/ khối lượng cá (kg)0,76/ngày, lysine là 0,036 g/ khối lượng cá (kg)0,76/ngày. Hiệu quả sử dụng methionine tiêu hóa là 60% và lysine tiêu hóa là 64%.
– Nhu cầu protein tiêu hóa ở cá lóc với mức năng lượng là 16 MJ lần lượt là 42% (cá 5 g), 36% (50 g), 34% (100 g), 32% (200 g) và 30% (cá 500 g), FCR tiêu hóa ước tính là 1,22. Tỉ lệ protein tiêu hóa/ năng lượng tiêu hóa (DP/DE) của cá lóc được xác định với các kích cỡ cá 5 g đến 500 g trong nuôi thương phẩm lần lượt là 26,4 và 18,6.
– Kết quả nghiên cứu khả năng tiêu hóa vật chất khô, protein, năng lượng, acid amin của một số nguyên liệu đã xác định đối với nhóm nguyên liệu cung cấp protein, bột cá được cá lóc tiêu hóa tốt nhất (85,8%), kế đến bột đậu nành ly trích dầu (69,7%), bột huyết (69,0%) và bột thịt xương (52,3%). Trong nhóm cung cấp carbohydrat cám gạo được tiêu hóa tốt nhất (70,7%) và kém nhất là bột cọ (66,7%).
– Phát triển công thức thức ăn cho các giai đoạn nuôi thương phẩm cá lóc dựa vào kết quả nghiên cứu nhu cầu dinh dưỡng và khả năng tiêu hóa một số nguồn nguyện liệu. Thực nghiệm nuôi cá lóc bằng thức ăn thí nghiệm trong vèo đặt trong ao, sau năm tháng nuôi cá tăng trưởng tốt đạt khối lượng 455 g, FCR là 1,27.
2. Những kết quả mới của luận án
– Xác định được sự biến đổi về enzyme tiêu hóa khi cá chuyển từ thức ăn tươi sống sang thức ăn chế biến, từ đó cho thấy khả năng sử dụng thức ăn chế biến của cá lóc.
– Xác định được thời điểm và phương pháp thu phân thích hợp áp dụng cho nghiên cứu xác định độ tiêu hóa của thức ăn và nguyên liệu ở cá lóc.
– Nghiên cứu đầu tiên ứng dụng mô hình năng lượng sinh học xác định nhu cầu protein, năng lượng, methionine và lysine tiêu hóa của cá lóc ở các giai đoạn nuôi thương phẩm.
– Phát triển được công thức thức ăn phù hợp để nuôi cá lóc thương phẩm cho từng giai đoạn khác nhau.
3. Các ứng dụng/khả năng ứng dụng trong thực tiễn, các vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu
Kết quả nghiên cứu cung cấp dẫn liệu khoa học về đặc điểm phát triển ống tiêu hóa, phương pháp xác định độ tiêu hóa, khả năng tiêu hóa một số nguồn nguyên liệu phổ biến cung cấp protein và carbohydrate. Cung cấp dẫn liệu khoa học về nhu cầu dinh dưỡng của cá lóc bao gồm nhu cầu protein và năng lượng, hiệu quả sử dụng thức ăn, từ đó xây dựng được nhu cầu dinh dưỡng cho các giai đoạn nuôi cá lóc. Kết quả nghiên cứu chính là cơ sở cần thiết cho các nhà sản xuất lựa chọn nguồn nguyên liệu phù hợp để phát triển công thức thức ăn cho cá lóc hiệu quả. Người nuôi lựa chọn thức ăn phù hợp với các mức năng lượng, protein và xác định tỷ lệ cho ăn hợp lý trong từng giai đoạn nuôi cá lóc thương phẩm.
