THÔNG TIN VÀ KẾT LUẬN MỚI CỦA LUẬN ÁN
Tên đề tài: “Nghiên cứu chọn tạo giống dâu lai F1 lưỡng bội trồng hạt cho các tỉnh phía Bắc Việt Nam”.
Chuyên ngành: Di truyền và Chọn giống cây trồng; Mã số: 9 62 01 11.
Họ tên nghiên cứu sinh: Nguyễn Thị Min Khóa đào tạo: 2011-2015
Người hướng dẫn khoa học:
1. PGS. TS. Hà Văn Phúc
Cơ quan công tác: Hội sinh học Việt Nam.
2. TS. Nguyễn Tất Khang
Cơ quan công tác: Hội giống Cây trồng Việt Nam
Cơ sở đào tạo: Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam
1. TÓM TẮT NỘI DUNG LUẬN ÁN:
Luận án có 5 nội dung nghiên cứu gồm:. 1. Nghiên cứu đánh giá một số giống dâu sử dụng làm vật liệu khởi đầu và lai hữu tính tạo ra các tổ hợp lai mới. 2. So sánh chọn lọc các tổ hợp lai mới lai tạo. 3. So sánh chọn lọc một số tổ hợp lai có triển vọng. 4. Nghiên cứu ảnh hưởng của cắt cành đến yếu tố cấu thành năng suất và năng suất lá của giống dâu GQ2. 5. Khảo nghiệm thích ứng của giống dâu GQ2 ở một số vùng sinh thái các tỉnh phía Bắc
II.KÉT QUẢ MỚI CỦA LUẬN ÁN:
1. Kết quả nghiên cứu cho thấy các giống dâu nhập nội từ Quảng Đông, Quảng Tây – Trung Quốc đều có ưu điểm như này mầm xuân sớm, số mầm hữu hiệu nhiều. Kích thước phiến lá lớn, bình quân chiều dài và chiều rộng lá của các giống so với giống dâu địa phương Hà Bắc đều cao (tăng tương ứng từ 8-32% và 5-27%). Năng suất lá bình quân cao hơn giống Hà Bắc từ 12-26.
2. Đã tạo ra được 4 tổ hợp lai có triển vọng là VH19, VH20, GQ1 và GQ2. Năng suất lá của các tổ hợp lai này đạt từ 33,20 đến 36,47 tấn( năng suất lá của giống dâu đối chứng VH13 chỉ đạt 31,74 tấn). So với giống dâu đối chứng, năng suất lá của các tổ hợp lai triển vọng đã tăng cao từ 5-14,89%, khả năng tái sinh mầm khỏe.
3. Đã chọn tạo được giống dâu GQ2 và được hội đồng khoa học Bộ Nông nghiệp công nhận cho sản xuất thử ở vùng đồng bằng Bắc bộ. So với giống dâu đối chứng VH13, giống dâu mới chọn tạo GQ2 có các ưu điểm sau:
Ở vụ xuân, giống dâu GQ2 nảy mầm sớm hơn từ 13-15 ngày, số mầm này và số mầm hữu hiệu tăng từ 35-36% so với giống dâu VH13 sẽ nâng cao năng suất kén lưỡng hệ nuôi ở vụ xuân, góp phần tăng hiệu quả kinh tế. Giống dâu GQ2 có tổng chiều dài cành trên cây dâu đạt 1996,83cm, cao hơn giống VH13 là 12%. Kích thước phiến lá lớn đạt 18,98cm và chiều rộng đạt 15,93cm, cao hơn giống đối chứng 13% và 8%. Năng suất lá thu được bình quân 4 năm của giống GQ2 đạt 37,52 tấn, cao hơn giống dâu VH13 là 15,74%. Phẩm chất lá thông qua kết quả nuôi tằm kén ươm ở ba vụ trong năm cho năng suất và phẩm chất kén chênh lệch không đáng kể so với giống dâu đối chứng. Giống dâu mới GQ2 bị sâu đục thân hại và nhiễm bệnh virus thấp hơn nhưng tỷ lệ bệnh và chỉ số bệnh nấm bạc thau thì cao hơn giống dâu VH13.
4. Đã xác định biện pháp cắt cành kích thích cây dâu sinh trưởng mạnh nhưng lá nhỏ và mỏng, năng suất lá giảm so với phương pháp hái lá từ 6-12%. Số lần cắt trong năm tăng lên thì thì năng suất lá giảm lớn hơn.
5. Kết quả khảo nghiệm tính thích ứng giống dâu mới GQ2 ở một số địa phương thuộc vùng đồng bằng Bắc bộ, năng suất lá thu được bình quân trong 2 năm của giống dâu GQ2 ở Thanh Hóa, Phú Thọ và Mộc Châu đạt 37,60 tấn/ha, giống dâu VH13 là 32,70 tấn/ha. Năng suất lá của giống dâu mới GQ2 cao hơn giống VH13 15%. Mức độ nhiễm bệnh và sâu hại nhẹ.
III. KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG MỚI VÀO THỰC TIỄN:
Kết quả nghiên cứu của đề tài góp phần làm cơ sở khoa học để khẳng định hướng chọn tạo giống dâu mới trồng hạt bằng phương pháp lai hữu tính có ưu thế hơn so với phương pháp tạo giống dâu nhân vô tính.
Đã nghiên cứu ảnh hưởng của phương pháp thu hoạch lá dâu bằng cắt cành đến năng suất lá dâu, từ đó đặt ra hướng nghiên cứu mới là chọn tạo giống dâu trồng hạt thích hợp cho cắt cành để cải thiện trong khâu thu hoạch hái lá và nuôi tằm.
Kết quả của đề tài đã chọn ra được giống dâu lai F1 GQ2 được Hội đồng khoa học Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn đã cho phép sản xuất thử ở các tỉnh phía Bắc theo Quyết định số 381/QĐ-TT-CCN, ký ngày 23 tháng 8 năm 2013. Giống dâu lai F1 GQ2 đã phát triển trồng ở các tỉnh Hải Dương, Sơn La, Phú Thọ, Yên Bái, Thanh Hóa, Lâm Đồng, Quảng Nam, Khánh Hòa với diện tích 400ha.
