THÔNG TIN VỀ CÁC KẾT LUẬN MỚI CỦA LUẬN ÁN
Tên luận án: Thực trạng và hiệu quả can thiệp nâng cao kiến thức thái độ thực hành làm mẹ an toàn cho phụ nữ H’mông tỉnh Sơn La
Thuộc chuyên ngành: Y tế công cộng; Mã số: 62.72.03.01.
Họ và tên nghiên cứu sinh: Vũ Văn Hoàn
Họ và tên cán bộ hướng dẫn: 1) PGS.TS Nguyễn Thanh Hương; 2) PGS.TS Lưu Thị Hồng
Cơ sở đào tạo: Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương
TÓM TẮT NHỮNG KẾT LUẬN MỚI CỦA LUẬN ÁN
Đây là nghiên cứu can thiệp về làm mẹ an toàn (LMAT) đầu tiên tại Việt Nam được thiết kế riêng cho phụ nữ H’mông – một cộng đồng có các chỉ số LMAT kém nhất và ít được quan tâm nghiên cứu tại Việt Nam. Lần đầu tiên các chỉ số về thực trạng kiến thức, thái độ, thực hành (KAP) về LMAT của phụ nữ H’mông và các yếu tố ảnh hưởng được phân tích khá đầy đủ, cung cấp bức tranh toàn cảnh về thực trạng LMAT của cộng đồng này.
– Các chỉ số KAP về LMAT của phụ nữ H’mông 15-49 tuổi tại 4 xã nghiên cứu ở mức thấp hơn nhiều, không chỉ so với toàn quốc mà còn so với các dân tộc thiểu số khác. Tỷ lệ đối tượng nghiên cứu (ĐTNC) có điểm KAP trên trung bình chỉ dao động từ 30,5% đến 40,4% ở nhóm can thiệp và từ 28,5% đến 40,6% ở nhóm không can thiệp.
– KAP về LMAT của ĐTNC có mối liên quan có ý nghĩa thống kê (p<0,05) với nhiều yếu tố như: học vấn, khả năng sử dụng tiếng phổ thông, sự tham gia chính quyền đoàn thể, sự tiếp nhận thông tin từ cán bộ y tế, điều kiện kinh tế gia đình, khoảng cách tới trạm y tế; học vấn, nghề nghiệp, sự tham gia chính quyền đoàn thể của chồng; nghề nghiệp và sự tham gia chính quyền đoàn thể của bố đẻ, bố chồng.
Nghiên cứu cũng đã chứng minh tính hiệu quả của việc ứng dụng các giá trị tích cực của tập tục, văn hóa của dân tộc H’mông như vai trò của trưởng họ, lãnh đạo cộng đồng, của người nam giới trong gia đình trong xây dựng các giải pháp can thiệp về huy động sự tham gia của chính quyền, cộng đồng trong vận động cộng đồng thực hiện LMAT; sử dụng đội ngũ cô đỡ thôn bản để khắc phục các rào cản về ngôn ngữ, giới, văn hóa, tập tục và địa lý trong cung cấp dịch vụ LMAT cho phụ nữ H’mông. Các giải pháp đã góp phần cải thiện rõ rệt KAP LMAT của phụ nữ H’mông: Hiệu quả can thiệp của các chỉ số cụ thể về KAP LMAT của ĐTNC đều tăng từ 3,4 đến 43,8%. Hiệu quả can thiệp về điểm KAP LMAT của ĐTNC cũng tăng từ 12,8% đến 34,5%. Can thiệp được chấp nhận tại cộng đồng với tỷ lệ ĐTNC đồng thuận đều trên 90% đối với các giải pháp. Kết quả nghiên cứu cũng đã chỉ ra một hướng can thiệp phù hợp và hiệu quả trong thúc đẩy sự bình đẳng giới tại cộng đồng vốn nổi tiếng về sự hà khắc của chế độ phụ quyền tại Việt Nam.
Nghiên cứu sử dụng thiết kế đánh giá trước-sau có nhóm chứng nên đã cung cấp bằng chứng có tính thuyết phục về hiệu quả của mô hình can thiệp so với các nghiên cứu với thiết kế cắt ngang đơn thuần hoặc nghiên cứu can thiệp không có nhóm chứng.
Nghiên cứu cũng đã xây dựng và chuẩn hóa thang đo thái độ về LMAT đối với phụ nữ H’mông; cung cấp 3 thang đo thái độ về chăm sóc trước sinh, khi sinh và sau sinh đã được xây dựng và chuẩn hóa có thể sử dung cho các nghiên cứu tương tự tiếp theo.
