THÔNG TIN VỀ NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN
Tên đề tài: “Ảnh hưởng của đạo đức Nho giáo đối với đời sống tinh thần của người Việt Nam hiện nay”.
Chuyên ngành: CNDVBC&CNDVLS; Mã số: 62 22 03 02
Tên tác giả: Hoàng Thu Trang
Người hướng dẫn khoa học:
1. PGS.TS Nguyễn Thế Kiệt
2. TS Phan Mạnh Toàn
Cơ sở đào tạo: Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh
TÓM TẮT NHỮNG KẾT LUẬN MỚI CỦA LUẬN ÁN
1. Nho giáo nói chung, đạo đức Nho giáo nói riêng với các nội dung chính như Tam cương, Ngũ thường, Chính danh đã du nhập vào nước ta từ thời Bắc thuộc và nhanh chóng được các triều đại phong kiến Việt Nam (từ giữa thế kỷ XV trở về sau) sử dụng như là nền tảng trong hệ tư tưởng thống trị. Điều đáng chú ý là, do sự tác động của một loạt các nhân tố, đạo đức Nho giáo ở Việt Nam không còn giữ được nét nguyên thủy như nó vốn có mà đã được tiếp biến, được “Việt hóa”. Những nét riêng của đạo đức Nho giáo ở Việt Nam được thể hiện rõ nét nhất thông qua tư tưởng của các nhà nho Việt thời phong kiến, tiêu biểu phải kể đến như Nguyễn Trãi, Lê Thánh Tông, Lê Quý Đôn, Minh Mệnh…
2. Không chỉ chi phối đời sống tinh thần của xã hội phong kiến Việt Nam, đạo đức Nho giáo còn tiếp tục có những ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống tinh thần của người Việt Nam hiện tại theo cả hai hướng tích cực và tiêu cực. Sự ảnh hưởng của đạo đức Nho giáo đến đời sống tinh thần của người Việt hiện nay do những nguyên nhân cơ bản sau đây: 1) Nền kinh tế nông nghiệp lạc hậu lại chịu sự tàn phá nặng nề của chiến tranh là mảnh đất “màu mỡ” cho đạo đức Nho giáo tồn tại; 2) Nho giáo Trung Quốc vào Việt Nam đã được “Việt hóa” trở thành Nho giáo Việt Nam, vì thế nó có ảnh hưởng nhất định đối với đời sống tinh thần của người Việt Nam; 3) Đạo đức Nho giáo với tư cách là một hình thái ý thức xã hội, nó có tính độc lập tương đối so với tồn tại xã hội; 4) Do những tác động mặt trái của kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế; 5) Tầm quan trọng của việc kết hợp giữa giáo dục ý thức đạo đức và giáo dục ý thức pháp luật chưa được đánh giá đúng mức; 6) Quá trình dân chủ hóa còn nhiều hạn chế; 7) Bản thân đạo đức Nho giáo vẫn còn chứa đựng nhiều nhân tố hợp lý, có tác động tích cực đối với việc xây dựng đời sống tinh thần lành mạnh cho người Việt Nam hiện nay.
3. Các giải pháp cơ bản nhằm phát huy ảnh hưởng tích cực, hạn chế ảnh hưởng tiêu cực của đạo đức Nho giáo trong việc xây dựng đời sống tinh thần của người Việt Nam hiện nay: 1) Phát triển kinh tế, văn hóa đồng thời đẩy mạnh cải tạo phong tục, tập quán lạc hậu, giữ gìn, phát huy thuần phong, mỹ tục; 2) Tăng cường vai trò của pháp luật; 3) Dân chủ hóa đời sống xã hội nhằm phát huy tính năng động, sáng tạo của cá nhân; 4) Coi trọng việc kế thừa các giá trị và đẩy mạnh khắc phục những ảnh hưởng tiêu cực của đạo đức Nho giáo trong giáo dục gia đình, thực hiện bình đẳng giới.
