THÔNG TIN VỀ NHỮNG KẾT LUẬN MỚI CỦA LUẬN ÁN TIẾN SĨ
Tên đề tài luận án: Ảnh hưởng của giá thể và dinh dưỡng đến sinh trưởng, phát triển, năng suất và chất lượng Dâu tây (fragaria × ananassa) trồng trong điều kiện nhà màng tại Đà Lạt
Thuộc chuyên ngành: Khoa học cây trồng
Mã số chuyên ngành: 9620110
Họ tên nghiên cứu sinh: Cao Thị Làn
Hướng dẫn khoa học:
TS. Ngô Quang Vinh
PGS. TS. Nguyễn Văn Kết
Thời gian đào tạo: 2014-2018
Tên cơ sở đào tạo: Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam
Những đóng góp mới của luận án
Cây dâu tây (Fragaria × ananassa) được du nhập từ Pháp vào Việt Nam từ những năm 40 của thế kỷ 20 và được trồng tại Lâm Đồng. Tuy là cây trồng nhập nội nhưng dâu tây đã sinh trưởng, phát triển và cho năng suất, chất lượng quả cao và đã trở thành một trong những cây trồng đặc sản của Đà Lạt. Phương thức canh tác dâu tây trong điều kiện tự nhiên được áp dụng phổ biến ở Đà Lạt cho đến trước năm 2012. Ở đó, cây dâu tây được trồng trên luống đất và chịu ảnh hưởng trực tiếp của nắng, mưa, sương, gió… Khí hậu nhiệt đới ôn hòa, mưa nhiều và thời tiết ấm áp là điều kiện lý tưởng cho các loại nấm bệnh hại phát triển trên cây dâu tây. Mặt khác do đầu tư thâm canh cao, lạm dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật hóa học nên dịch bệnh trên cây dâu tây tại Lâm Đồng ngày càng trở nên trầm trọng. Đầu năm 2012, diện tích trồng dâu tây giảm sút rõ rệt chỉ còn 40 ha (22% diện tích dâu tây năm 2009). Phương thức trồng dâu tây trên giá thể trong điều kiện nhà vòm, nhà plastic, nhà kính đã phát triển mạnh mẽ trên thế giới (Pháp, Địa Trung Hải, Tây Ban Nha, Ý). Nhờ trồng trên giá thể trong nhà, khống chế được độ ẩm nên dâu tây cho năng suất và chất lượng quả cao hơn, đồng thời mức độ nhiễm một số nấm bệnh cũng thấp hơn so trồng trong điều kiện tự nhiên. Việc học tập đưa mô hình này vào sản xuất tại Đà Lạt sẽ góp phần khắc phục được những khó khăn trong sản xuất hiện nay, đồng thời cũng phù hợp với định hướng phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao của Việt Nam nói chung và tỉnh Lâm Đồng nói riêng.
Hiện tại nhiều cá nhân và doanh nghiệp đã áp dụng phương thức trồng dâu tây trên giá thể tại Lâm Đồng nhưng cho kết quả không cao và gặp một số khó khăn. Thứ nhất, giá thể nhập nội có giá thành rất cao và khan hiếm, trong nước chưa có nghiên cứu và đơn vị chuyên sản xuất giá thể cho dâu tây. Thứ hai, môi trường dinh dưỡng là mấu chốt của sản xuất thủy canh nhưng hiện tại chưa có nghiên cứu và công bố nào về môi trường dinh dưỡng cho dâu tây tại Việt Nam. Vì vậy, việc lựa chọn các vật liệu sẵn có và phối trộn để tạo ra giá thể trồng phù hợp cho dâu tây, đồng thời nghiên cứu xác định môi trường dinh dưỡng phù hợp cho cây dâu tây trong điều kiện nhà màng tại Lâm Đồng là cần thiết.
Đề tài đã thực hiện 3 nội dung: (1) Nghiên cứu xác định giá thể trồng dâu tây; (2) Nghiên cứu xác công thức dinh dưỡng cho dâu tây trồng trên giá thể trong điều kiện nhà màng tại Đà Lạt và (3) Thử nghiệm mô hình trồng dâu tây trên giá thể trong nhà màng theo kết quả nghiên cứu của đề tài. Đề tài đã thực hiện 8 thí nghiệm, bố trí thí nghiệm theo kiểu khối ngẫu nhiên đầy đủ (Randomized Completely Block Design – RCBD) và 2 mô hình thử nghiệm giá thể và môi trường đề xuất. Đề tài đã đạt được các kết quả chính dưới đây:
1. Đề tài đã xác định được mối quan hệ giữa tỷ lệ các vật liệu trong giá thể (mụn xơ dừa, vỏ trấu, than trấu) với các đặc tính lý học của giá thể, là cơ sở để phối trộn tạo giá thể đáp ứng nhu cầu của cây trồng và yêu cầu của người trồng;
2. Đã tổng quát hóa được mối quan hệ giữa các chỉ tiêu sinh trưởng, các chỉ tiêu về năng suất với tính chất vật lý của giá thể và tỷ lệ thành phần các vật liệu trong giá thể. Trên cơ sở đó đã đề xuất được giá thể (phối trộn từ 25% vỏ trấu và 75% mụn xơ dừa) phù hợp nhất cho cây dâu tây sinh trưởng, phát triển, cho năng suất cao và có giá thành hợp lý, nguồn cung dồi dào.
3. Đề tài đã tổng quát hóa được mối quan hệ giữa các chỉ tiêu sinh trưởng, phát triển, các chỉ tiêu về năng suất, chất lượng dâu tây với nồng độ các chất dinh dưỡng N, K, Ca, Zn, Bo trong dung dịch dinh dưỡng thủy canh dâu tây.
4. Từ các phương trình tổng quát hóa này có thể vận dụng nghiên cứu để xác định môi trường dinh dưỡng nhằm đạt các thông số về sinh trưởng, phát triển, năng suất và chất lượng có chủ đích từ trước.
Đây là công trình nghiên cứu được công bố đầu tiên của Việt Nam về giá thể trồng và công thức dinh dưỡng cho cây dâu tây trồng trên giá thể trong nhà màng tại Đà Lạt, Lâm Đồng.
