Những đóng góp mới về mặt học thuật, lý luận
1) Vấn đề cơ sở lý luận về tác động của đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đến chuyển dịch cơ cấu (CDCC) nói chung đã được luận án làm rõ qua một số lý thuyết như lý thuyết các giai đoạn phát triển đầu tư, mô hình đàn ngỗng bay, và mô hình nâng cấp ngành. Thông qua các lý thuyết này đã làm sáng tỏ các kênh mà FDI có thể trực tiếp hay gián tiếp tác động đến quá trình CDCC nền kinh tế của nước nhận đầu tư.
2) Luận án đã tổng hợp một cách khá đầy đủ các chỉ số đo lường CDCC khác nhau được sử dụng phổ biến trong các nghiên cứu đã có. Bên cạnh đó, luận án cũng phân tích chỉ rõ đặc trưng của mỗi chỉ số để thấy được các chỉ số này chỉ đơn thuần là đo lường mức độ chuyển dịch hay nó thể hiện cả kết quả của quá trình chuyển dịch.
3) Luận án đã trình bày một cách logic các phương pháp ước lượng, lựa chọn cho mô hình dữ liệu mảng động để thấy rõ được đặc thù và lợi thế của mỗi phương pháp nhằm hỗ trợ cho việc lựa chọn mô hình phù hợp cho thực nghiệm.
Những phát hiện, đề xuất mới rút ra từ kết quả nghiên cứu
1) Thông qua các mô hình cũng như các phương pháp ước lượng phù hợp và được đánh giá một cách chặt chẽ, luận án đã cung cấp những bằng chứng về tác động của FDI đối với mức độ CDCC và sự mất cân đối cơ cấu của nền kinh tế. Cụ thể:
– FDI có tác động tích cực đối với mức độ CDCC ngành kinh tế trong cả ngắn hạn và dài hạn ở cùng thời điểm, ở độ trễ 1 năm thì FDI lại kìm hãm mức độ CDCC và ảnh hưởng tiêu cực này chỉ tồn tại trong ngắn hạn. Tác động tích cực thể hiện mạnh mẽ hơn khi các địa phương đáp ứng tốt năng lực hấp thụ thông qua nguồn vốn con người. Tác động lan tỏa không gian của FDI trong ngắn hạn cũng được tìm thấy đó là FDI làm chậm quá trình CDCC ở các địa phương lân cận.
– Sự mất cân đối cơ cấu chung của nền kinh tế cũng như của riêng khu vực nông nghiệp diễn ra mạnh hơn dưới tác động của FDI. Đối với khu vực công nghiệp thì FDI góp phần làm giảm sự mất cân đối trong cơ cấu, còn khu vực dịch vụ thì ảnh hưởng của FDI là không rõ ràng.
2) Tính động và lan tỏa không gian của CDCC cũng được thể hiện rõ nét khi mà CDCC ở thời điểm trước có ảnh hưởng tích cực và dài hạn đến CDCC ở thời điểm hiện tại; CDCC ở địa một địa phương tác động tích cực đến địa phương lân cận ở cùng thời điểm nhưng sau đó một thời kỳ thì lại chuyển sang tác động tiêu cực.
3) Trên cơ sở các kết quả nghiên cứu thu được, luận án đã đề xuất một số khuyến nghị về chính sách nhằm tăng cường tác động của FDI cũng như một số yếu tố khác đến mức độ CDCC và làm giảm sự mất cân đối trong cơ cấu.
