TÓM TẮT NHỮNG ĐIỂM MỚI LUẬN ÁN TIẾN SĨ
1. Thông tin chung:
Tên luận án: CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HỆ SỐ P/E VÀ ỨNG DỤNG HỆ SỐ P/E TRONG PHƯƠNG PHÁP ĐỊNH GIÁ SO SÁNH TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM
Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã số: 9.34.02.01
Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. Đoàn Thanh Hà
Nghiên cứu sinh: Nguyễn Anh Vũ
Từ khóa: Từ khóa: Hệ số P/E, quy mô công ty, đòn bẩy tài chính, Beta, ROE, Giá trị số sách, tỷ lệ chi trả cổ tức, mô hình định giá, định giá so sánh, DCF, mức độ chính xác trong định giá
2. Những đóng góp và điểm mới của luận án
2.1. Những đóng góp
Về sơ sở lý luận
Luận án đã kiểm định lại và khám phá thêm các nhân tố tác động đến hệ số P/E của các cổ phiếu niêm yết trên TTCK Việt Nam với số mẫu nghiên cứu lớn, thời gian nghiên cứu dài và cập nhật, các biên nghiên cứu đa dạng hơn. Kết quả nghiên cứu đã khám phá các nhân tố tác động mới như chất lượng quản trị công ty; các nhân tổ có tác động khác với dự kiến theo cơ sở lý thuyết thông thường hoặc chưa thống nhất về lý thuyết như: Tỷ lệ chi trả cổ tức, giá trị số sách trên 1 cổ phần, tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu. Kết quả nghiên cứu đã đóng góp thêm tri thức về vấn đề này, và cung cấp thêm bằng chứng thực nghiệm đối với một thị trường cận biên có nhiều yếu tố đặc thù như TTCK Việt Nam.
Luận án đã góp phần trả lời một số câu hỏi quan trọng mà các nhà nghiên cứu đang quan tâm như: tần suất sử dụng các mô hình định giá, căn cứ lựa chọn mô hình định giá phù hợp, mức độ chính xác của các mô hình định giá nói chung và mô hình định giá so sánh theo bội số P/E nói riêng, mức độ chính xác khi kết hợp các mô hình định giá… thông qua các bằng chứng thực nghiệm tại TTCK Việt Nam.
Ý nghĩa thực tiễn:
Luận án cung cấp cơ sở khoa học quan trọng giúp các nhà đầu tư, nhà phân tích lựa chọn và sử dụng các mô hình định giá nói chung và mô hình định giá so sánh sửdụng hệ số P/E nói riêng tại TTCK Việt Nam. Hạn chế tình trạng áp dụng các phương pháp định giá theo kinh nghiệm cá nhân, hoặc áp dụng đơn thuần theo lý thuyết và kinh nghiệm từ nước ngoài dễ dẫn đến những sai lệch làm giảm mức độ chính xác của kết quả định giá.
Luận án đưa ra các gợi ý đối với các nhà đầu tư, nhà phân tích trong việc lựa chọn và sử dụng các mô hình định giá nói chung và mô hình định giá so sánh theo hệ số P/E nói riêng, đặc biệt luận án có những góp ý cụ thể đối với các tiêu chí lựa chọn công ty so sánh áp dụng cho phương pháp tỷ số bình quân (phương pháp định giá so sánh) được hướng dẫn tại Tiêu chuẩn định giá Việt Nam số 12 ban hành kèm theo Thông tư số 28/2021/TT – BTC. Bên cạnh đó, luận án cũng đưa ra các khuyến nghị đối với các cơ quan quản lý, công ty niêm yết nhằm nâng cao chất lượng của công tác định giá cổ phần tại TTCK Việt Nam, gia tăng giá trị doanh nghiệp một cách bền vững.
2.2 Những điểm mới của luận án:
Luận án lần đầu tiên kết hợp 02 phương pháp nghiên cứu phân tích định lượng, phân tích hồi quy nhằm đánh giá đầy đủ các nhân tố tác động đến hệ số P/E và phương pháp phân tích nội dung (content analysis) nhằm đánh giá thực trạng sử dụng các phương pháp định giá, đo lường mức độ chính xác của các phương pháp định giá nói chung và phương pháp định giá so sánh sử dụng hệ số P/E nói riêng. Kết quả của hai hướng nghiên cứu này được sử dụng làm cơ sở đưa ra những khuyến nghị khi sử dụng hệ số P/E trong định giá so sánh và đưa ra các quyết định đầu tư, đưa ra những khuyến nghị cụ thể về lựa chọn và sử dụng các mô hình định giá. Các nghiên cứu trước chủ yếu chỉ thực hiện một trong hai hướng nghiên cứu này.
Luận án lần đầu tiên nghiên cứu tác động của chất lượng quản trị đến hệ số P/E. Các nghiên cứu trước về tác động của chất lượng quản trị công ty đến giá trị công ty trên thế giới và tại Việt Nam chủ yêu sử dụng hệ số Tobin’ Q hoặc hệ số P/B là chỉ tiêu đo lường giá trị công ty. Dù việc thu thập dữ liệu về điểm quản trị công ty còn hạn chế, nhưng kết quả nghiên cứu cho thấy chất lượng quản trị công ty có tác động cùng chiều đến hệ số P/E. Điều đó góp phần khẳng định, các yếu tố phi tài chính ngày càng đóng vai trong quan trọng trong quyết định của các nhà đầu tư. Luận án góp phần mở ra hướng nghiên cứu mới về tác động của các yếu tố phi tài chính, trong đó có chất lượng quản trị công ty đến hệ số P/E.
Kết quả nghiên cứu của luận án cũng bổ sung thêm luận cứ có ý nghĩa quan trọng trong bối cảnh tác động của Tỷ lệ chi trả cổ tức (Payout ratio) đối với hệ số P/E nói riêng và giá trị công ty nói chung còn là một vấn đề chưa thống nhất cả về cơ sở lý thuyết và bằng chứng thực nghiệm. Công thức của Beaver và Morse (1978) và công thức 2.12 về mối liên hệ giữa tốc độ tăng trưởng lợi nhuận, tỷ lệ lợi nhuận giữ lại và tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu cho những lập luận trái ngược nhau về tác động của chính sách cổ tức đến hệ số P/E. Các lý thuyết liên quan Miller và Modigliani (1961), Walter (1963), Jensen và Meckling (1976), Jensen (1986) cũng chưa có sự thống nhất về mối quan hệ giữa chính sách cổ tức và giá trị của công ty.
Kết quả nghiên cứu của luận án cho thấy, tỷ lệ chi trả cổ tức bằng tiền mặt (POR) có tác động cùng chiều tới hệ số P/E. Kết quả nghiên cứu này đã bổ sung một luận cứ quan trọng, trên thực tế nhà đầu tư có xu hướng ưa thích và tin tưởng các công ty duy trì khả năng trả cổ tức bằng tiền mặt. Do đó, các công ty có tỷ lệ chi trả cổ tức bằng tiền mặt cao sẽ được nhà đầu tư đánh giá cao hơn và hệ số P/E cao hơn, ngược lại với quan điểm cho rằng tỷ lệ chi trả cổ tức cao tức là tỷ lệ lợi nhuận giữ lại thấp, dẫn đến tiềm năng tăng trưởng thấp và giá trị công ty thấp.
