THÔNG TIN VỀ LUẬN ÁN TIẾN SĨ
Đề tài: “Cạnh tranh địa chiến lược Nga – Mỹ dưới góc nhìn của Chủ nghĩa Hiện thực: Trường hợp khủng hoảng tại Ukraine”
Chuyên ngành: Quan hệ quốc tế
Mã số: 9310206
Nghiên cứu sinh: Phan Thị Thu Dung
Người hướng dẫn khoa học: GS.TS. Vũ Dương Huân
Cơ sở đào tạo: Học viện Ngoại giao
TÓM TẮT NHỮNG ĐÓNG GÓP CHÍNH CỦA LUẬN ÁN
Mặc dù trên thế giới và Việt Nam đã có nhiều công trình khoa học quan tâm đến các lý thuyết quan hệ quốc tế, cạnh tranh Nga – Mỹ, cạnh tranh quyền lực, khủng hoảng Ukraine, tuy nhiên chưa có một công trình nào tiếp cận giải quyết vấn đề dưới góc độ giao thoa giữa những lập luận của thuyết Hiện thực và lý thuyết về địa chiến lược để từ đó làm căn cứ luận giải cạnh tranh địa chiến lược Nga – Mỹ cũng như chưa có công trình nào đánh giá được sự trở lại mang tính thực tiễn của địa chiến lược trong thế kỷ 21 sau sự kiện Nga sáp nhập Crimea và thực tiễn cạnh tranh nước lớn Nga – Mỹ tại Trung Đông thời gian gần đây, đồng thời cũng chưa có công trình nào đi sâu kiểm chứng được khả năng vận dụng của Chủ nghĩa Hiện thực để đánh giá tính hữu dụng của lý thuyết quan hệ quốc tế này trong trường hợp cạnh tranh địa chiến lược Nga – Mỹ qua khủng hoảng Ukraine manh nha vào năm 2013 và bùng phát vào đầu năm 2014 (Gọi tắt là khủng hoảng 2013-2014). Ở Việt Nam, Luận án có thể được coi là công trình nghiên cứu đầu tiên bao quát về những vấn đề này. Luận án góp phần làm rõ hai khái niệm địa chiến lược và cạnh tranh địa chiến lược.
Luận án đã có được khung phân tích kết hợp cách nhìn của CNHT và ĐCL và vận dụng khung phân tích đó vào cạnh tranh Nga – Mỹ nói chung và ở Ukraine nói riêng.
Luận án góp phần làm rõ thuyết Hiện thực với vai trò là một lý thuyết chính trị quốc tế có ảnh hưởng lớn trên thế giới, nhất là trên khía cạnh có thể vận dụng phân tích cạnh tranh địa chiến lược giữa Nga và Mỹ, vốn hầu như chưa được thực hiện tại Việt Nam. Đã kiểm chứng lý thuyết và làm rõ những ưu điểm và hạn chế của cách tiếp cận hiện thực về cạnh tranh địa chiến lược Nga – Mỹ qua nghiên cứu trường hợp khủng hoảng Ukraine 2013-2014.
Luận án góp phần nhận diện bản chất cạnh tranh địa chiến lược giữa các cường quốc tại các địa bàn chiến lược (bao gồm các nước vừa và nhỏ có vai trò địa chiến lược quan trọng), qua đó liên hệ với Việt Nam trong phục vụ công tác tham mưu, định hướng cho quá trình hoạch định chính sách của Việt Nam (đặc biệt trong quan hệ với các nước lớn) để phù hợp với những xu thế chung của thế giới và điều kiện, hoàn cảnh riêng biệt của nước ta.
Luận án góp phần làm sáng tỏ được những tác động của cạnh tranh địa chiến lược Nga-Mỹ trong khung khổ trật tự toàn cầu nói chung cũng như trong khu vực châu Âu nói riêng. Bên cạnh đó, Luận án đã đưa ra được những kịch bản dự báo cho sự chuyển dịch quyền lực trong tương lai trước những biến động của tình hình chính trị nội bộ Mỹ và Nga cũng như những biến động khách quan như sự trỗi dậy của Trung Quốc.
Luận án góp phần phân tích về khía cạnh cạnh tranh địa chiến lược trong mối quan hệ Nga – Mỹ, làm phong phú thêm góc nhìn cạnh tranh địa chiến lược thông qua cuộc khủng hoảng Ukraine 2013-2014.
Luận án góp phần đưa ra một số khuyến nghị khả thi đối với Việt Nam trong việc ứng xử, đối phó với sự cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc trên thế giới nói chung cũng như trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương nói riêng, vốn đang tiềm ẩn nhiều nhân tố có thể gây ra nhiều nguy cơ an ninh cho khu vực.
