THÔNG TIN VỀ LUẬN ÁN TIẾN SĨ
Đề tài: “Chính sách của Việt Nam đối với Lào giai đoạn 2011-2020: tiếp cận từ góc độ lợi ích quốc gia-dân tộc”
Chuyên ngành: QHQT
Mã số: 9310206
Nghiên cứu sinh: Phan Chí Thành
Người hướng dẫn khoa học: GS. TS. Nguyễn Vũ Tùng
Cơ sở đào tạo: Học viện Ngoại giao
TÓM TẮT NHỮNG ĐÓNG GÓP CHÍNH CỦA LUẬN ÁN
Trong bối cảnh cạnh tranh quốc tế và khu vực hiện nay, việc duy trì lợi ích, vị thế của Việt Nam tại Lào, vừa phát triển quan hệ đặc biệt (QHĐB) với Lào là thách thức lớn đối với chính sách đối ngoại (CSĐN) của Việt Nam. Từ năm 2011, Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam coi lợi ích quốc gia-dân tộc là mục tiêu cao nhất của chính sách đối ngoại, do đó cách tiếp cận về LIQGDT trong nghiên cứu CSĐN đã và đang thu hút sự chú ý ngày càng tăng của giới nghiên cứu. Để tài “Chính sách của Việt Nam đối với Lào giai đoạn 2011-2020: tiếp cận từ góc độ lợi ích quốc gia-dân tộc” là công trình đầu tiên ở Việt Nam nghiên cứu về CSĐN với Lào theo cách tiếp cận lợi ích quốc gia-dân tộc, góp phần vào việc làm rõ hơn, toàn diện hơn vấn đề lợi ích của Việt Nam trong quan hệ với một đối tác đặc biệt quan trọng hiện nay và trong thời gian tới là CHDCND Lào.
Về mặt khoa học, Luận án đã bổ sung một công trình nghiên cứu mới về CSĐN của Việt Nam với cách tiếp cận hiện đại, phù hợp với yêu cầu nghiên cứu về CSĐN trong tình hình mới. Một trong những đóng góp khoa học nổi bật của Luận án là đã phát triển và sử dụng thành công cách tiếp cận về LIQGDT trong phân tích CSĐN nói chung và trong chính sách với Lào nói riêng, làm rõ mối quan hệ giữa 2 yếu tố là LIQGDT và QHĐB trong CSĐN của Việt Nam. Tác giả đã xây dựng khung phân tích riêng về CSĐN trong QHĐB tiếp cận từ LIQGDT dùng để phân tích chính sách cụ thể với Lào, gồm 2 phần phân tích định lượng và phân tích định tính, không trùng lặp với bất cứ lý thuyết nào đã có. Ba nghiên cứu trường hợp đại diện cho 3 loại lợi ích an ninh, phát triển và vị thế đã sử dụng khung phân tích định lượng để tìm ra 3 giả thuyết nghiên cứu chính của Luận án. Khung nghiên cứu định tính (bao gồm định hướng chính sách, mục tiêu chính sách và biện pháp triển khai chính sách gắn với LIQGDT) có nhiệm cụ kiểm chứng các giả thuyết nghiên cứu bằng thực tiễn triển khai chính sách trong giai đoạn 2011-2020 để rút ra 3 kết luận chính của Luận án. Về mặt thực tiễn, Luận án đã cung cấp một cách tư duy mới đối với quan hệ Việt Nam-Lào và chính sách của Việt Nam với Lào, không chỉ là nước láng giềng, có QHĐB truyền thống với Việt Nam, mà còn là một đối tác Việt Nam sẽ gắn bó lợi ích chiến lược lâu dài, một yếu tố địa chiến lược mới nổi tại khu vực, thành viên ASEAN, có vai trò và vị thế nhất định trong QHQT; vừa hợp tác, vừa cạnh tranh với lợi ích trong tương lai của Việt Nam. Luận án đã rút ra 3 kết luận quan trọng về mặt thực tiễn, 3 tiêu chí đánh giá kết quả triển khai chính sách với Lào trong giai đoạn 2011-2020, xác định cơ hội, thách thức đối với quan hệ Việt Nam-Lào và khuyến nghị chính sách với Lào trong giai đoạn 2021-2030, là những nội dung có ý nghĩa tham khảo hữu ích đối với các nhà hoạch định chính sách hiện nay.
Cuối cùng, cơ sở lý luận và thực tiễn của CSĐN của Việt Nam với Lào, việc làm rõ các khái niệm liên quan đến CSĐN và cách tiếp cận LIQGDT, việc phân tích các dữ liệu một cách hệ thống, đặc biệt là việc sử dụng khá thành công khung phân tích về CSĐN trong QHĐB tiếp cận từ LIQGDT sẽ góp phần quan trọng vào việc thiết kế và xây dựng khung phân tích chính sách trong các mối QHQT song phương khác trên thế giới với cách tiếp cận từ góc độ LIQGDT và là nguồn tham khảo quan trọng cho công tác giảng dạy và nghiên cứu về QHQT.
