TRÍCH YẾU LUẬN ÁN TIẾN SĨ
1. Phần mở đầu
Họ và tên NCS: Cao Thị Ngọc Hà
Tên đề tài luận án: Chức năng bào chữa trong tố tụng hình sự Việt Nam
Chuyên ngành: Luật hình sự và tố tụng hình sự
Mã số: 9380104
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Hoàng Thị Minh Sơn
Cơ sở đào tạo: Học viện khoa học xã hội
2. Phần nội dung
2.1 Mục đích và đối tượng nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu các vấn đề lý luận, thực trạng quy định của pháp luật và thực tiễn thực hiện chức năng bào chữa trong TTHS, luận án đưa ra những kiến nghị hoàn thiện pháp luật và giải pháp bảo đảm thực hiện chức năng bào chữa trong tố tụng hình sự.
Đôi tượng nghiên cứu của đề tài là những vấn đề lý luận như khái niệm, đặc điểm, mục đích ý nghĩa, nội dung, cơ sở của chức năng bào chữa trong tố tụng hình sự… ; các quy định pháp luật liên quan trực tiếp đến chức năng bào chữa trong tố tụng hình sự Việt Nam. Ngoài ra đồi tượng của đề tài là thực tiễn thực hiện chức năng bào chữa trong tố tụng hình sự Việt Nam, đánh giá thực tiễn để phân tích và làm rõ những vướng mắc, bất cập của pháp luật hiện hành thông qua những số liệu, ví dụ điển hình trong thực tiễn xét xử để đưa ra một số giải pháp hoàn thiện các quy định của pháp luật và tổ chức thực hiện chức năng bào chữa trong tố tụng hình sự Việt Nam.
2.2 Các phương pháp nghiên cứu đã sử dụng
Luận án sử dụng các phương pháp nghiên cứu chung của khoa học xã hội và các phương pháp nghiên cứu đặc thù của luật học để nghiên cứu đề tài. Trên cơ sở phép duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác-Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng và Nhà nước ta về đấu tranh phòng ngừa, chống tội phạm và vi phạm pháp luật khác, luận án sử dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu, cụ thể là: phương pháp hệ thống, phương pháp thống kê, phương pháp phân tích, phương pháp điều tra xã hội học, phương pháp lịch sử, so sánh, logic, tổng hợp…
2.3 Các kết quả chính và kết luận
Thứ nhất: Luận án làm rõ và bố sung một số vấn đề lý luận quan trọng của chức năng bào chữa trong tố tụng hình sự như: cách tiếp cận chức năng bào chữa dựa trên cơ sở chức năng luận; cơ sở quy định chức năng bào chữa; khái niệm, đặc điểm, vai trò của chức năng bào chữa trong tố tụng hình sự, hình thức thực hiện chức năng bào chữa, mỗi quan hệ giữa chức năng bào chữa với chức năng buộc tội và chức năng xét xử trong tố tụng hình sự… Đồng thời, luận án phân tích để luận giải sâu sắc hơn các quy định thể hiện chức năng bào chữa trong tố tụng hình sự qua từng thời kỳ lịch sửnhất định để thấy được lịch sử lập pháp của chức năng bào chữa trong tố tụng hình sự Việt Nam.
Thứ hai: Luận án nghiên cứu thực tiễn thực hiện chức năng bào chữa trong tổ tụng hình sự Việt Nam trong 10 năm trở lại đây, trên cơ sở kết hợp giữa nghiên cứu định tính và định lượng nhằm tạo ra độ tin cậy cho các kết luận. Cụ thể: Làm rõ những bất cập trong các quy định của pháp luật tố tụng hình sự ảnh hưởng đến việc thực hiện chức năng bào chữa trong tố tụng hình sự, Đánh giá thực trạng thực hiện các quy định của pháp luật về chức năng bào chữa của người bào chữa, người bị buộc tội, bị can, bị cáo; Nêu và phân tích được những khó khăn, bất cập mà chủ thể thực hiện chức năng bào chữa gặp phải trên thực tế…
Thứ ba: Luận án đã đưa ra các giải pháp đề xuất mang tính khả thi nhằm hoàn thiện chức năng bào chữa trong tố tụng hình sự. Các giải pháp này bao gồm các kiến nghị hoàn thiện quy định của pháp luật, đặc biệt là pháp luật tố tụng hình sự về chức năng bào chữa và nhóm các giải pháp bảo đảm tổ chức thực hiện pháp luật về chức năng bào chữa trong tố tụng hình sự như: giải pháp về con người, giải pháp về kinh tế, chính trị, xã hội…
