MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Du lịch là ngành kinh tế có sự định hướng tài nguyên rất rõ ràng. Tài nguyên có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc tạo ra hiệu quả kinh tế cũng như ảnh hưởng tới việc tổ chức không gian lãnh thổ du lịch, hình thành các điểm, cụm, tuyến du lịch. Để có thể khai thác, sử dụng hiệu quả và bền vững tài nguyên du lịch thì cần phải tiến hành đánh giá các điều kiện tự nhiên (ĐKTN) và tài nguyên nhằm xác định mức độ thuận lợi (hay thích hợp) của tài nguyên đối với phát triển du lịch nói chung và từng loại hình du lịch nói riêng.
Trong bối cảnh tài nguyên và môi trường tự nhiên ở Việt Nam nói chung, ở vùng trung du miền núi phía Bắc nói riêng đang đối mặt với sự suy thoái và xuống cấp dưới tác động của con người và biến đổi khí hậu (BĐKH), việc đánh giá các ĐKTN và tài nguyên du lịch (TNDL) trên quan điểm phát triển bền vững là một phương thức tiếp cận quan trọng, góp phần tích cực vào phát triển du lịch bền vững lãnh thổ, đặc biệt đối với những lãnh thổ vùng sâu, vùng xa, nơi có tiềm năng du lịch song cuộc sống của cộng đồng còn nhiều khó khăn, phụ thuộc nhiều vào khai thác tự nhiên.
Lãnh thổ Thái Nguyên – Tuyên Quang – Bắc Kạn (TN – TQ – BK) thuộc vùng trung du miền núi Bắc Bộ, nằm trong tiểu vùng du lịch Đông Bắc. So với các tỉnh còn lại trong tiểu vùng thì lãnh thổ 3 tỉnh TN – TQ – BK có tiềm năng du lịch đa dạng hơn và sự phân hóa về ĐKTN ở địa bàn này cũng thể hiện rõ rệt hơn vì vừa mang đặc điểm của vùng núi cao lại vừa mang đặc điểm của khu vực trung du. Các tiềm năng du lịch tiêu biểu của lãnh thổ như: hồ Núi Cốc (TN), vườn quốc gia (VQG) Ba Bể gắn với hồ Ba Bể (BK); khu bảo tồn thiên nhiên (KBTTN) Na Hang (TQ), khu di tích lịch sử – cách mạng ATK (TN), Tân Trào (TQ) v.v…. Đặc biệt, VQG Ba Bể hiện nay đã được công nhận là vườn di sản
ASEAN. Ngoài ra, TQ còn có điểm nước khoáng Mỹ Lâm có giá trị đặc biệt trong phát triển loại hình du lịch nghỉ dưỡng (DLND). Việc đánh giá ĐKTN cho phát triển du lịch cần lựa chọn lãnh thổ có sự đa dạng về tài nguyên nên việc lựa chọn lãnh thổ này sẽ mang tính đại diện.
Trên thực tế, từ lâu Thái Nguyên cũng được coi là trung tâm du lịch của vùng, là địa bàn có vị thế quan trọng trong chiến lược phát triển du lịch của trung du miền núi Bắc Bộ cũng như của cả nước song lại ít có điều kiện thuận lợi để phát triển du lịch do giao thông đi lại chưa thuận tiện. Đứng dưới góc độ bền vững, lãnh thổ 3 tỉnh TN – TQ – BK là nơi chịu tác động mạnh của hoạt động phát triển kinh tế cũng như sự tác động của trung tâm Hà Nội nên các giá trị tự nhiên, đặc biệt là cảnh quan thiên nhiên, đa dạng sinh học và môi trường đang bị xuống cấp, ảnh hưởng đến phát triển du lịch bền vững của lãnh thổ nhưng đến nay chưa được xác định một cách rõ ràng. Việc nghiên cứu đề tài “Đánh giá các điều kiện tự nhiên và tài nguyên du lịch lãnh thổ Thái Nguyên – Tuyên Quang – Bắc Kạn trên quan điểm phát triển bền vững” sẽ góp phần làm rõ những vấn đề thiếu bền vững trong hoạt động du lịch cũng như đề ra những định hướng cho sự phát triển du lịch bền vững của lãnh thổ.
2. Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục tiêu nghiên cứu
Nghiên cứu, đánh giá ĐKTN, TNDL, xây dựng cơ sở khoa học cho phát triển bền vững du lịch lãnh thổ TN – TQ-BK
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
– Tổng quan cơ sở lý luận và phương pháp đánh giá tổng hợp các ĐKTN và TNDL làm căn cứ để hình thành quan điểm và phương pháp đánh giá vận dụng trong đề tài.
Đánh giá các ĐKTN, TNDL; Hiện trạng phát triển du lịch lãnh thổ TN – TQ – BK và những vấn đề đặt ra ảnh hưởng đến tính bền vững trong phát triển du lịch của lãnh thổ.
