TÓM TẮT LUẬN ÁN CỦA TIẾN SĨ
Luận án là công trình đầu tiên nghiên cứu một cách có hệ thống, toàn diện, chuyên sâu cả ở phương diện lý luận và thực tiễn về giá trị quyền con người trong luật tục Thái và tác động luật tục Thái đối với thực hiện pháp luật trong cộng đồng người Thái ở Tây Bắc hiện nay. Luận án phân tích làm rõ thêm những vấn đề về luật tục Thái trong xã hội truyền thống và hiện nay; làm rõ các yếu tố và thực trạng ảnh hưởng của luật tục đến thực hiện pháp luật trong cộng đồng người Thái. Bên cạnh đó, Luận án đánh giá những nguyên nhân chủ yếu và đưa ra được những quan điểm, giải pháp thiết thực, hiệu quả nhằm từng bước phát huy những giá trị quyền con người trong luật tục đến thực hiện pháp luật trong cộng đồng người Thái ở Tây Bắc hiện nay.
Kết luận
Nghiên cứu và vận dụng luật tục, tập quán trên thế giới cũng như trong nước đã được nhiều nhà khoa học quan tâm. Đặc biệt, một số quốc gia đã xem luật tục, tập quán như một loại nguồn quan trọng của pháp luật. Mặc dầu hiệu quả vận dụng khác nhau, nhưng một thực tế không thể phủ nhận đó là vai trò của luật tục, tập quán trong đời sống xã hội tiếp tục được phát huy. Ở Việt Nam, luật tục và luật tục người Thái đã được các nhà nghiên cứu tiếp cận dưới nhiều góc độ, thể hiện sự nỗ lực trong việc bảo tồn, phát triển những giá trị văn hóa của dân tộc. Trước yêu cầu thực thi những quy định của Đảng và Nhà nước về quyền con người và thực hiện các quyền con người trong thực tiễn, việc vận dụng những giá trị tích cực của luật tục là nhu cầu cần thiết và cấp bách. Đảng và Nhà nước ta đã xác định: Nhà nước quản lý xã hội bằng pháp luật, đồng thời coi trọng các phong tục tập quán truyền thống tốt đẹp của các dân tộc trên lãnh thổ Việt Nam, trong đó có luật tục Thái. Chính vì vậy, hệ thống pháp luật nước ta cũng được xây dựng trên cơ sở ý chí, nguyện vọng của các dân tộc trên lãnh thổ Việt Nam nói chung và dân tộc Thái nói riêng. Việc thừa nhận, phát huy giá trị quyền con người trong luật tục Thái để thực hiện các quyền con người trong cộng đồng người Thái, cũng là vấn đề cần được nghiên cứu. Qua nghiên cứu luật tục, giá trị về quyền con người trong luật tục của người Thái ở Việt Nam cho thấy, luật tục đã, đang và sẽ tiếp tục có những ảnh hưởng quan trọng, cả tích cực lẫn không tích cực đối với thực hiện pháp luật trong cộng đồng dân tộc Thái. Do đó, cần có quan điểm định hướng nhất quán và giải pháp thiết thực, khả thi để phát huy tính tích cực, hạn chế mặt không tích cực của những ảnh hưởng đó. Quan điểm về phát huy giá trị của luật tục của đồng bào dân tộc Thái trên địa bàn các tỉnh Tây Bắc cũng là quan điểm chung của Đảng và Nhà nước ta. Quan điểm này đã được cụ thể hóa trong các chính sách phát triển kinh tế – xã hội vùng Tây Bắc của Nhà nước ta xuyên suốt từ trước đến nay. Để tiếp tục phát huy những yếu tố tích cực, hạn chế những ảnh hưởng không tích cực trong về những giá trị về quyền con người trong luật tục của người Thái ở Tây Bắc Việt Nam, cần thực hiện tốt các giải pháp được đề xuất, đó là: Tổ chức sưu tầm, đánh giá luật tục, làm rõ giá trị quyền con người trong luật tục; Các cấp uỷ Đảng, chính quyền cần có nhận thức rõ hơn, bằng những hành động thiết thực hơn đối với những giá trị của luật tục. Có như vậy, vai trò của luật tục mới được phát huy, để thực hiện có hiệu quả quyền con người, quyền công dân và trong việc việc xây dựng nông thôn Việt Nam hiện đại, văn minh, góp phần xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc Việt Nam.
