TRANG THÔNG TIN LUẬN ÁN TIẾN SĨ
Tên đề tài: Hiệu ứng từ nhiệt của hợp kim ni-mn-sn, la-(fe,co)-(si,b) và fe-(co,gd,dy)-zr chế tạo bằng phương pháp nguội nhanh
Thuộc chuyên ngành: Vật liệu điện tử
Mã số: 62.44.01.23
Họ và tên NCS: Nguyễn Hải Yến
Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. NGUYỄN HUY DÂN
Cơ sở đào tạo: Học viện KHCN – Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam
NHỮNG KẾT QUẢ MỚI CỦA LUẬN ÁN
Ý nghĩa khoa học của luận án:
Các kết quả nghiên cứu của luận án góp phần tìm kiếm các vật liệu từ nhiệt, dùng trong công nghệ làm lạnh bằng từ trường ở vùng nhiệt độ phòng, một công nghệ tiên tiến có khả năng ứng dụng lớn trong thực tế đang được các nhà khoa học quan tâm nghiên cứu rất nhiều. Việc làm sáng tỏ mối liên hệ giữa hiệu ứng từ nhiệt lớn với các chuyến pha từ, chuyển pha cấu trúc trong các vật liệu từ nhiệt cũng đang là một đối tượng lý thú cho nghiên cứu cơ bản.
Kết quả chính của luận án:
Đã nghiên cứu công nghệ và chế tạo thành công các hệ mẫu: NiMns, Sn, (x=0 -15), LaFers Si,By ( x = 0 – 3 , y = (- 3) LaFe-CoSi; (x=0-4), La 1 + s Fe 10.s CoSi 1,5 (x) 0-1,5); Fe 90.x C*o_{x}*Z*r_{10}(x = 1 – 12) . FcGdZr (x=1-3) và Fe Dy Zr(x=1-6). Hợp kim Ni-Mn-Sn thể hiện cả hiệu ứng từ nhiệt dương và hiệu ứng từ nhiệt âm lớn. Cả biến thiên entropy từ âm và dương lớn, ASamas 5,2 Jkg K và -ASulmes 1,4 JkgK với AH = 12 kOe, đạt được ở vùng nhiệt độ phòng. Với hệ vật liệu La-Fe-Si, nhiệt độ chuyển pha Curie, Te, của hệ hợp kim này đã được đưa về nhiệt độ phòng bằng cách thay thế một phần Fe bởi Co. Biến thiên entropy từ cực đại lớn (AS 1.5 JkgK với Delta*H = 12kOe ) và dải nhiệt độ hoạt động rộng (ỐT FWHM – 60 K) biểu lộ khả năng ứng dụng của hợp kim này trong lĩnh vực làm lạnh bằng từ trường. Hợp kim vô định hình nền Fe-Z1 cũng cho hiệu ứng từ nhiệt lớn (AS – 1 J/kg. K với Delta*H = 10kOe ) dot sigma vùng 1 nhiệt độ phòng. Mặc dù, các hợp kim nền Fe-Zr có giá trị biên thiên entropy từ AS, nhỏ hơn so với các hệ hãng hợp kim Ni-Mn-Sn và hợp kim La-Fe-Si, nhưng lại có khoảng nhiệt độ làm việc rộng (có thể đạt tới hơn 100 K), dẫn đến giá trị khả năng làm lạnh từ rất lớn (- 110 J.kg).
Luận án được thực hiện tại Phòng thí nghiệm Trọng điểm về Vật liệu và Linh kiện Điện tử và Phòng Vật lý Vật liệu từ và siêu dẫn, Viện Khoa học vật liệu, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam.
