1. Tính cấp thiết của đề tài
Nhân loại bước sang thế kỷ XXI, bên cạnh những điều kiện thuận lợi như khoa học kỹ thuật phát triển vượt bậc, đời sống kinh tế – xã hội ngày càng được nâng cao thì tình trạng dân số gia tăng, môi trường ô nhiễm, nguồn tài nguyên trên đất liền cạn kiệt… làm cho không gian kinh tế truyền thống trở nên hạn hẹp. Để giải quyết khó khăn, các quốc gia hướng ra khai thác biển và đại dương đảm bảo các nhu cầu về nguyên, nhiên, vật liệu, năng lượng, không gian sinh tồn. Do đó, phát triển kinh tế biển trở thành mục tiêu, chiến lược hành động của nhiều quốc gia.
Nằm ở khu vực Đông Nam Á, bên bờ biển Đông – Việt Nam là quốc gia biển. Biển gắn bó mật thiết với đời sống con người và kinh tế biển có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế – xã hội, xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Trên cơ sở thực tiễn, Đảng Cộng sản Việt Nam chủ trương phát huy tiềm năng, thế mạnh, tạo tốc độ phát triển kinh tế biển nhanh, bền vững trong tất cả các tỉnh, thành phố có biển. Chiến lược biển Việt Nam đến năm 2020 của Ban chấp hành Trung ương Đảng lần thứ tư Khoá X khẳng định “phải đưa nước ta trở thành quốc gia mạnh về biển, giàu lên từ biển, đảm bảo vững chắc chủ quyền quốc gia trên biển” [25,tr.33]. Từ đây, vấn đề khai thác tiềm năng, lợi thế biển, tạo thế và lực phát triển kinh tế – xã hội, bảo vệ và làm chủ vùng biển đảo tổ quốc trở thành nhiệm vụ cấp bách.
Khánh Hoà là tỉnh có nhiều lợi thế biển với bờ biển dài 385km, nhiều cửa lạch, đầm, vịnh cùng khoảng 200 đảo lớn, nhỏ ven bờ và quần đảo Trường Sa. Khánh Hoà có 6/9 huyện, thị xã, thành phố tiếp giáp biển, nhiều vũng, vịnh kín gió như Nha Trang, Vân Phong, Cam Ranh có ưu thế nổi bật so với các tỉnh, thành phố trong nước, khu vực và thế giới. Khánh Hoà gần đường hàng hải quốc tế, là một trong năm con đường biển nhận phịp nhất thế giới nên thuận lợi cho giao thương giữa các nước. Kinh tế biển được tỉnh xác định là lĩnh vực thế mạnh, là nơi tạo ra công ăn, việc làm và nâng cao đời sống nhân dân nên Đảng bộ tỉnh Khánh Hoà chủ trương đến năm 2020, tỉnh sẽ trở thành trung tâm kinh tế biển mạnh của cả nước, có vị thế trong khu vực Đông Nam Á và đủ sức vươn ra hội nhập quốc tế. Các hoạt động đẩy mạnh phát triển kinh tế biển, coi kinh tế biển là nền tảng vững chắc trong phát triển kinh tế – xã hội và đảm bảo an ninh quốc phòng được tỉnh chú trọng, tạo động lực cho Khánh Hoà chuyển biến bộ mặt kinh tế – xã hội lên một tầm cao hơn, đóng góp vào tiến trình phát triển địa phương.
