THÔNG TIN VỀ NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN
Tên đề tài: Một số biện pháp hỗ trợ trong dạy học viết cho học sinh có khó khăn về viết ở tiểu học.
Chuyên ngành: Lý luận và lịch sử giáo dục
Mã số: 62 14 01 02
Nghiên cứu sinh: Nguyễn Thị Cẩm Hường
Người hướng dẫn:
1) GS.TS. Nguyễn Thị Hoàng Yến;
2) TS. Nguyễn Thị Hồng Vân
Cơ sở đào tạo: Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam
NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN:
Khảo sát trên 2893 HS tiểu học từ lớp 1 đến lớp 5 cho thấy HS có KKVV ở tiểu học tồn tại với tỉ lệ 2.14% chiếm hơn 55% tổng số các HS KTHT. Kết quả đánh giá bằng công cụ đánh giá phát triển kĩ năng viết được xây dựng từ mẫu nghiên cứu gồm 1551 HS tiểu học cho thấy, so với chuẩn phát triển của độ tuổi, các HS có KKVV bộc lộ sự chậm phát triển kĩ năng viết (hình thức nhìn viết) ở mức độ rõ rệt, hầu hết trong số này chậm phát triển kĩ năng viết đúng (dạng tạo chữ và dạng chính tả).
HS có KKVV có khả năng nhận thức chung ở mức trung bình, yếu kém trong ghi nhớ công việc liên quan đến ngôn ngữ, năng lực mã hóa chính tả, trong khi đó, có khả năng hiểu lời, tư duy ngôn ngữ và hình ảnh tốt hơn. Những hạn chế trong năng lực nhận thức biểu hiện thành sự hạn chế trong kĩ năng tạo chữ và kĩ năng viết chính tả (cả về độ chính xác và tốc độ viết), đặc biệt là dưới hình thức nhìn – viết.
Mặc dù đại đa số các GV đều thấy được tầm quan trọng và sự cần thiết của việc hỗ trợ trong dạy học viết cho HS có KKVV nhưng GV chưa sẵn sàng hỗ trợ HS. GV còn thiếu nhiều hiểu biết và các kĩ năng hỗ trợ cần thiết. Một phần nguyên nhân của vấn đề này là do thiếu các chương trình, tài liệu bồi dưỡng kiến thức, kĩ năng chuyên môn, thiếu tài liệu tham khảo.
Các biện pháp hỗ trợ được đề xuất căn cứ vào đặc điểm của HS có KKVV gồm 13 biện pháp thuộc 3 nhóm: (1) nhóm biện pháp tiền đề, (2) nhóm biện pháp hỗ trợ chính và (3) nhóm biện pháp bổ trợ.
Trong nhóm biện pháp tiền đề, biện pháp nhận biết HS có KKVV và xác định đặc điểm, khả năng, nhu cầu của HS được tiến hành theo 4 bước trên quan điểm của xu hướng tổng hợp, từ đó giúp phân loại, xác định đặc điểm KKVV, định hướng biện pháp hỗ trợ chính trong dạy học viết cho HS có KKVV.
Hai nhóm biện pháp hỗ trợ chính (gồm nhóm biện pháp hỗ trợ ghi nhớ công việc và nhóm biện pháp hỗ trợ năng lực mã hóa chính tả) được xây dựng hướng tới đáp ứng nhu cầu trong NLNT trên cơ sở tận dụng các điểm mạnh vốn có của HS nhằm nâng cao kĩ năng viết (kĩ năng tạo chữ và viết chính tả) trên phương diện chất và lượng (nâng cao độ chính xác và tốc độ viết). Nội dung các biện pháp được đề xuất trên cơ sở đặc điểm khả năng, nhu cầu phát triển kĩ năng viết của HS.
Nhóm biện pháp hỗ trợ ghi nhớ công việc được cụ thể hóa thành 19 kĩ thuật dạy học, hướng dẫn HS. Nhóm biện pháp hỗ trợ mã hóa chính tả được cụ thể hóa thành 6 loại bài tập, 15 kiểu bài tập và 44 dạng bài tập dành cho HS có KKVV. Các biện pháp hỗ trợ chính được thực hiện kết hợp với nhóm biện pháp bổ trợ.
Các biện pháp hỗ trợ được lựa chọn để tiến hành thực nghiệm căn cứ vào đặc trưng riêng của 2 trường hợp đại diện cho 2 dạng KKVV (KKVV dạng tạo chữ và KKVV dạng chính tả). Kết quả thực nghiệm cho thấy việc hỗ trợ HS có KKVV theo các biện pháp đã đề xuất là phù hợp, khả thi và hiệu quả với độ chính xác và tốc độ viết của HS có KKVV có sự cải thiện tích cực trong tiết cá nhân và trong môi trường hòa nhập.
