THÔNG TIN TÓM TẮT VỀ NHỮNG KẾT LUẬN MỚI CỦA LUẬN ÁN
*Phần mở đầu
Họ và tên NCS: Lê Long Vĩnh
Tên đề tài luận án: Nghệ thuật trang trí trên một số công trình kiến trúc tiêu biểu tại Sài Gòn từ năm 1954 đến 1975
Chuyên ngành: Lý luận và Lịch sử Mỹ thuật
Mã số: 9210101
Người hướng dẫn khoa học: GS.TS. Nguyễn Xuân Tiên
Tên cơ sở đào tạo: Trường Đại học Mỹ Thuật Tp. HCM
*Những kết luận mới của luận án
1. Nhận diện nghệ thuật trang trí (NTTT) trên một số công trình kiến trúc tiêu biểu tại Sài Gòn từ năm 1954 đến 1975 biểu hiện thông qua một số đặc trưng: Hình tượng Tứ linh khó kết hợp với ngôn ngữ kiến trúc mới, nhưng NTTT giai đoạn này đã thành công với hình tượng Tứ linh trang trí trên kiến trúc có phong cách hiện đại. Trong công trình Dinh Độc Lập Tứ linh đan xen với mô típ trang trí lam (Brise – Soleil) là những đoạn trúc (rèm trúc). Trên công trình Thư viện Quốc gia Sài Gòn mô típ Tứ linh xen kẽ mô típ chiết tự (chữ Thọ, chữ Vạn, chữ Công). Bố cục trang trí chính diện, tạo nhiều lớp nổi khối, ngôn ngữ tạo hình hiện đại. Hình thức thể hiện điêu khắc, chất liệu đá, bê tông. Những nhóm mô típ trang trí hoa văn hình học, chiết tự rất phù hợp với phong cách kiến trúc thời kỳ này. Trong đó, có nhóm mô típ trang trí lam mặt đứng kiến trúc là đặc biệt, bởi nó không chỉ là cấu kiện kiến trúc có công năng giảm bức xạ nhiệt mà còn được trang trí độc đáo đại diện cho mặt đứng công trình, tạo nên diện mạo đô thị Sài Gòn Việt Nam đặc sắc không lẫn với kiến trúc thế giới.
2. Đề xuất tiếp thu những giá trị của việc sử dụng các mô típ trang trí trên cơ sở các tiêu chí phát huy NTTT, tiêu biểu là nhóm mô típ hoa văn lam mặt đứng kiến trúc: Tiêu chí phù hợp môi trường, khí hậu; Tiêu chí phù hợp tính đặc thù địa phương, phù hợp kiến trúc; Tiêu chí phù hợp tạo hình thẩm mĩ, Tiêu chí chất liệu phù hợp địa phương, kiến trúc. Những kiến nghị về giữ gìn và phát huy các giá trị NTTT trên kiến trúc: Phù hợp với giá trị truyền thống dân tộc, bản sắc Việt Nam; Phù hợp với thể loại chức năng công trình; Phù hợp chất liệu có tính đặc thù riêng. Vì thế, để kế thừa và phát huy giá trị quá khứ vào tương lai, thì phải có giải pháp lưu giữ. Đề xuất một hướng lưu giữ hình ảnh tư liệu di tích thông qua cơ sở đào tạo giáo dục: Tổ chức cho sinh viên nghiên cứu vẽ ghi kiến trúc, hoa văn trang trí; Ứng dụng công nghệ Photogrammetry quét công trình di sản lưu đữ tư liệu ba chiều (3D)… Những tư liệu này rất có giá trị cho công tác bảo tồn di sản.
3. Ý nghĩa khoa học của luận án góp phần nhận diện giá trị NTTT thông qua các mô típ trang trí trên một số công trình kiến trúc tiêu biểu tại Sài Gòn từ năm 1954 đến 1975 mang ý nghĩa biểu trưng văn hóa truyền thống. Đề tài đóng góp phần nghiên cứu NTTT vào nền mỹ thuật Việt Nam và lịch sử kiến trúc giai đoạn phong cách hiện đại. Làm nguồn tư liệu chuyên khảo cho ngành mỹ thuật, công tác quản lý di sản của địa phương và làm tài liệu tham khảo cho quá trình biên soạn bài giảng lịch sử mỹ thuật Việt Nam giai đoạn mỹ thuật hiện đại.
