TRANG THÔNG TIN VỀ LUẬN ÁN
Tên đề tài luận án: Nghiên cứu đa dạng nguồn gen cây sen (Nelumbo nucifera Gaertn.) phục vụ công tác bảo tồn và chọn tạo giống.
Chuyên ngành: Di truyền và chọn giống cây trồng; Mã số: 62.62.01.11
Họ tên nghiên cứu sinh: Hoàng Thị Nga Khóa đào tạo: 2012
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Thị Ngọc Huệ, PGS.TS. Lã Tuấn Nghĩa.
Cơ sở đào tạo: Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam.
1. TÓM TẮT NỘI DUNG LUẬN ÁN
Luận án đã thực hiện 4 nội dung nghiên cứu gồm: 1. Điều tra tình hình sản xuất, thị trường và thu thập các mẫu giống sen tại một số tỉnh ở Việt Nam; 2. Nghiên cứu đặc điểm nông sinh học của các mẫu giống trong tập đoàn cây sen; 3. Nghiên cứu đa dạng di truyền các mẫu giống sen; 4. Đánh giá và xác định một số giống sen triển vọng.
Kết quả nghiên cứu của luận án đã cung cấp các dẫn liệu khoa học có giá trị về đặc điểm nông sinh học, phân nhóm theo các tỉnh trạng đặc trưng và mức độ đa dạng di truyền của tập đoàn 42 mẫu giống sen được thu thập từ các vùng miền của Việt Nam cũng như nguồn vật liệu di truyền khởi đầu cho công tác bảo tồn và chọn tạo giống sen. Tuyển chọn và giới thiệu cho sản xuất 6 giống sen triển vọng phục vụ khai thác sử dụng trong thời gian tới. Luận án cũng là tài liệu tham khảo tốt cho công tác nghiên cứu, đào tạo, bảo tồn và phát triển nguồn gen cây sen Việt Nam.
II. KẾT QUẢ MỚI CỦA LUẬN ÁN
Tạo lập được tập đoàn với 42 mẫu giống sen Việt Nam với đầy đủ bộ dữ liệu về quản lý và dữ liệu mô tả là nguồn vật liệu di truyền quí phục vụ công tác bảo tồn và khai thác sử dụng nguồn gen sen ở Việt Nam.
Bổ sung những dẫn liệu khoa học mới về đặc điểm nông sinh học và đa dạng di truyền của 42 mẫu giống sen thu thập từ 3 miền của Việt Nam. Kết quả phân nhóm mẫu giống theo các tính trạng đặc trưng, theo mối quan hệ di truyền dựa trên sự kết hợp phân tích chỉ thị hình thái và chỉ thị phân tử là cơ sở khoa học tin cậy cho công tác bảo tồn và khai thác sử dụng hiệu quả các nguồn gen sen hiện có.
Giới thiệu 6 giống sen triển vọng gồm 3 giống sen lấy hoa và 3 giống sen lấy hạt phục vụ công tác bảo tồn và khai thác nguồn gen cây sen:
Ba giống sen lấy hoa gồm sen Tây Hồ (S21), sen Trắng ($22) và sen Cảnh ($25). Đây là những giống sen có thời gian sinh trưởng từ 205-215 ngày; có dạng cánh kép (>100 cánh), màu sắc hoa đẹp, hương thơm đến rất thơm (điểm 5-7), đường kính hoa từ 15,0-24,5 cm, độ bền hoa 4-5 ngày, năng suất hoa từ 58.000- 64.000 hoa/ha, chống chịu khá với bệnh thối thân.
Ba giống sen lấy hạt gồm sen Mặt Bằng (S2), sen Bát xanh (S12) và sen cánh hồng ($18), có thời gian sinh trưởng từ 195-208 ngày; chiều cao cây từ 145-195 cm; năng suất hạt sen đạt 3,10-4,32 tấn/ha, tỷ lệ vỏ hạt chiếm 26,1-31,0%, tỷ lệ nhân đạt 65,0-69,5%, tỷ lệ tâm sen từ 4,0-4,4% so với khối lượng hạt sen. Chất lượng ăn tươi của hạt sen thơm ngọt, ăn luộc điểm 7 – thơm bở rất ngon, chống chịu sâu bệnh khá.
III. KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG TRONG THỰC TIỄN
Đã chỉ ra được những khó khăn và hạn chế của sản xuất và tiêu thụ sen, góp phần thiết thực vào việc định hướng bảo tồn và phát triển cây sen ở ĐBSH nói riêng và cả nước nói chung.
Kết quả về đánh giá đặc điểm nông sinh học và phân tích đa dạng di truyền là cơ sở khoa học để đề xuất các hướng khai thác sử dụng hiệu quả tập đoàn 42 mẫu giống sen hiện có.
Đề tài đã tuyển chọn và giới thiệu cho sản xuất 6 giống sen triển vọng, trong đó có 3 giống sen lấy hoa gồm sen Tây Hồ (S21), sen Trắng (S22) sen Cảnh ($25) và 3 giống sen lấy hạt là sen Mặt Bằng (S2), sen Bát xanh (S12) và sen Cánh hồng ($18). Bước đầu đề xuất được 8 tổ hợp lai cho mục đích sen lấy hoa, sen lấy hạt, phục vụ công tác chọn tạo giống sen.
