THÔNG TIN VỀ KẾT QUẢ MỚI CỦA LUẬN ÁN TIẾN SĨ
Tên đề tài luận án: “Nghiên cứu đặc điểm sinh học và công nghệ nhân giống, nuôi trồng nấm Sò vua (Pleurotus eryngii) và nấm Vân chỉ (Trametes versicolor) ở Việt Nam”
Chuyên ngành: Khoa học cây trồng Mã số: 62.62.01.10
Họ tên nghiên cứu sinh: Nguyễn Thị Bích Thùy Khóa đào tạo: 2009 – 2013
Người hướng dẫn khoa học:
1. GS.TSKH. Trịnh Tam Kiệt
2. PGS.TS. Nguyễn Trung Thành
Cơ sở đào tạo: Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam
Những đóng góp mới của luận án
Nấm Sò vua (Pleurotus eryngii (DC.) Quél) là loại nấm ăn ngon, giá trị dinh dưỡng và dược học cao, không có độc tố.. Nấm Vân chi (Trametes versicolor (L.) Pilat) là nấm dược liệu, có giá trị dược học cao, trong nấm Vân chỉ có chứa các hợp chất polysaccharid liên kết với protein, gồm hai loại chính: PSP (polysaccharide peptide) và PSK (polysaccharide krestin). PSP và PSK có tác dụng ức chế nhiều loại tế bào ung thư.
Sản xuất nấm ăn – nấm dược liệu ngày càng phát triển mạnh, các cơ sở nhân giống và nuôi trồng nấm ở nước ta đều đang áp dụng công nghệ nhân giống truyền thống (thể rắn), nên tỷ lệ giống nhiễm bệnh khá cao, thời gian nuôi cấy giống kéo dài do đó giá thành sản xuất cao. Trong khi đó, việc nghiên cứu ứng dụng sản xuất giống dịch thể có hiệu quả rõ rệt so với giống thể rắn như rút ngắn thời gian sinh trưởng, chất lượng tốt, tỷ lệ nhiễm giảm, thích hợp cho sản xuất giống nấm và nuôi trồng nấm theo qui mô công nghiệp.
Dựa vào kết quả đánh giá sự sinh trưởng, phát triển của 6 giống nấm Sò vua và 2 giống nấm Vân chỉ trong giai đoạn nuôi cấy thuần khiết và nuôi trồng, đã chọn được chúng nấm Sò vua E, và giống nấm Vân chi Tral thích nghi với điều kiện sinh thái Việt Nam.
Điều kiện tối ưu để nhân giống nấm Sò vua E₁ (P. eryngii) dịch thể như sau: Giai đoạn giống cấp 1: nhiệt độ nuôi sợi 26 ± 1°C; môi trường có giá trị pH6; công thức môi trường nhân giống: (2,5g CNM + 2,5g pepton + 0,5g MgSO4.7H2O + 1g KH₃PO₄ + 100g nấm tươi + 15g glucose)/lít; chế độ lắc 160 vòng/phút; tỷ lệ giống gốc sử dụng để cấy là 30% ống giống gốc/200ml môi trường; thời gian nuôi giống 96 giờ. Giai đoạn giống trung gian: tốc độ sục khí 0,7 lít không khí/lít môi trường/phút; tỷ lệ giống cấp1 dùng để cấy giống trung gian là 7% giống so với môi trường. Công thức môi trường thích hợp để nhân giống nấm Sò vua E, thương phẩm gồm: (2 g CNM + 7 g pepton + 0,5 g MgSO4.7H2O + 1 g KH2PO4 + 15g glucose)/lít.
Điều kiện tối ưu để nhân giống nấm Vân chi Tra-1 (Trametes versicolor) dịch thể ở giai đoạn giống cấp 1: nhiệt độ 30 ± 1°C; môi trường có giá trị pH = 6; công thức môi trường nhân giống: (2g CNM + 2g pepton + 0,2g MgSO4.7H2O + 1g KH2PO4 + 15g glucose + 1,5mg thiamin)/lít; chế độ lắc 140 vòng/phút, tỷ lệ giống gốc dùng để cấy là 30% ống giống gốc/200ml môi trường; thời gian nuôi giống là 84 giờ. Giai đoạn giống trung gian: tốc độ sục khí 0,6 lít không khí/lít môi trường/phút; tỷ lệ giống cấp 1 dùng để cấy giống trung gian là 10% giống so với môi trường; Công thức môi trường thích hợp để nhân giống nấm Vân chỉ Tra-1 thương phẩm gồm: (1,5 g CNM + 6 g pepton + 0,2 g MgSO4.7H2O + 1 g KH2PO4 + 15 g glucose + 1mg thiamin)/lít.
Nuôi trồng nấm Sò vua E, đạt hiệu quả cao nhất trên nguyên liệu gồm: 40% rơm rạ + 20% lõi ngô + 19% mùn cưa +20% cám gạo +1% CaCO3; tuổi giống tối ưu từ 84h -96h tuổi; lượng giống thích hợp là 20ml dịch giống/bịch nguyên liệu. Sử dụng giống dịch thể để nuôi trồng nấm Sò vua rút ngắn được 13 ngày/chu kỳ nuôi trồng. Nuôi trồng nấm Vân chi Tra-1 đạt hiệu quả cao nhất trên nguyên liệu gồm: bao gồm 65% mùn cưa + 24% bông phế loại + 10% cám gạo + 1% CaCO3; tuổi giống tối ưu từ 72h – 84h tuổi; lượng giống cấy thích hợp là 20ml dịch giống/bịch nguyên liệu. Sử dụng giống dịch thể để nuôi trồng nấm Vân chi rút ngắn được 12 ngày/chu kỳ nuôi trồng.
