THÔNG TIN NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI VỀ HỌC THUẬT, LÝ LUẬN CỦA LUẬN ÁN
Tên luận án: Nghiên cứu đặc điểm thực vật, thành phần hoá học và tác dụng kháng viêm của một số loài thuộc chi Balanophora J.R.&G. Forst. ở Việt Nam
Chuyên ngành: Dược học cổ truyền
Mã số: 62.72.04.06
Họ và tên nghiên cứu sinh: Nguyễn Thanh Tùng
Khóa: 2015
Họ và tên cán bộ hướng dẫn: PGS.TS. Nguyễn Viết Thân, TS. Nguyễn Quốc Bình
Tên cơ sở đào tạo: Trường Đại học Dược Hà Nội
Tóm tắt những kết luận mới của luận án:
– Đây là lần đầu tiên hai loài thuộc chi Balanophora bao gồm B. subcapularis và B. tobiracola được ghi nhận sự có mặt tại Việt Nam, bên cạnh hai taxa đã được ghi nhận ở Việt Nam trước đây: B. fungosa subsp. indica và B. fungosa var. globosa. Trên cơ sở đó, luận án đã tiến hành so sánh đặc điểm hình thái thực vật, hình thái hạt phấn và đặc điểm hiển vi của các loài này, làm cơ sở giúp nhận biết và phân biệt các loài thuộc chi Balanophora ở Việt Nam.
– Từ Dó đất (Balanophora fungosa subsp. indica), đã phân lập 3 hợp chất lignan bao gồm pinoresinol, 7.9:7,9-diepoxy-3-methoxy-4,4′-lignandiol và balanophonin trong đó pinoresinol và balanophonin lần đầu được phân lập từ loài B. fungosa subsp. indica. 7.9:7.9-diepoxy-3-methoxy-4,4′-lignandiol lần đầu được phân lập từ một loài thuộc chi Balanophora.
– Từ loài Dó đất sần (Balanophora fungosa var. globosa), lần đầu tiên đã phân lập 5 hợp chất bao gồm: acid gallic, methyl caffeat, pinoresinol, isolariciresinol, epipinoresinol-4-O-B-D-glucopyranosid. Ngoài ra, lần đầu tiên Coniferyl aldehyd và acid gallic được phân lập từ loài B. subcupularis.
– Lần đầu tiên phương pháp sắc ký lớp mông được triển khai để so sánh thành phần hóa học của một số loài thuộc chi Balanophora ở Việt Nam. Kết quả cho thấy 2 taxa của loài B. fimgosa là B. fiungosa subsp. indica và B. fungosa var. globosa có một số thành phần hóa học tương đồng, khác biệt với 2 loài B. tobiracola và B. subcupularis.
– Lần đầu tiên phương pháp sắc ký lông kết nối khối phổ được sử dụng để sơ bộ xác định sự có mặt một số thành phần hóa học của các loài nghiên cứu
– Lần đầu tiên phương pháp sắc ký khí kết nối khối phổ được sử dụng để xác định sự có mặt của một số hợp chất triterpenoid trong phân đoạn n-hexan của các loài thuộc chi Balanophora J.R.&G.Forst bao gồm: B-amyrin, B-amyron, B-amyrin acetat, lupeol, lupenon, lupeol acetae.
– Lần đầu tiên, cao chiết ethanol từ loài Dó đất (B. fungosa subsp. indica) được đánh giá một số tác dụng sinh học và độc tính cấp. Cụ thể, cao chiết làm giảm 28.32% nồng độ acid uric huyết thanh trên chuột gây tăng acid uric cấp bằng kali oxonat. Bên cạnh đó, cao chiết thể hiện tác dụng chống viêm trên các mô hình gây phù chân chuột bằng carrageenan cũng như giảm đáng kể triệu chứng viêm trên mô hình gây viêm màng hoạt dịch khớp gối bằng natri urat ở cả 2 mức liều 500 mg/kg và 350 mg/kg. Độc tính cấp của cao chiết ethanol loài được xác định với LD là 17,50 (14,83-20.44) g/kg.
